პოლიტკორექტულობა: იტალიკა და ამერიკა

ერთმა ქართულმა ტექნოლოგიების ბლოგმა გამოაცხადა ინოვაციური ბლოგპოსტების კონკურსი, სადაც ძირითად პირობებში მიუთითა, რომ ტექსტი აკრეფილი ყოფილიყო აუცილებლად ვორდის ფაილში აუცილებლად Sylfaen შრიფტით. ბარემ აკადნუსხური მიეთითა. მაიკროსოფტის ბობის სუნი მეცა. რამდენი გიკი იყენებს მაიკროსოფტის ოფისსა და შრიფტს? გარდა იმისა, რომ სილვაინს მოძველებული სტრუქტურა აქვს, სექსისტურია, ბოლდთან ერთად პატრიარქატულ ფონტად ითვლება. ამ სტერეოტიპს ხელი შეუწყო ფრაზამ – კაცები არიან მარსიდან, – რომელიც სილფაინის უხეში და წვეტიანი ფონტით დაიწერა და გაიტალიკებული ასოებით – ქალები არიან ვენერადან. ქალური ნაწილი იტალიკის ფონტით დაიწერა. იმ ირონიული სიმბოლიკით, რომ ქალების საქმე გადაწოლაა. იტალიკის ქალურ ფონტად წარმოჩენას მოყვნა ქალური საიტების მთლიანად დაწვენილი ფონტით წარმოება. გახსოვთ, ჯერ კიდევ 5 წლის წინ სადაც კი მაკიაჟისა თუ ბიუსჰალტერის შესახებ იწერებოდა, ყველგან ვარდისფერი იტალიკური ფონტი გვხვდებოდა?! დღეს იტალიკის ფონტი შედარებით ნაკლებად, იმ სიტყვებზე/ფრაზებზე ყურადღების გასამახვილებლად გვხვდება, რაც თვალში საცემი უნდა იყოს. აი, როგორც ბევრ ფილმშია, რიტუნულ პასაჟებ შორის ვამატებთ შიშველი ქალებით სცენას, – თვალს გადაახალისებს და შემდგომი დაძაბული პასაჟის აღქმისთვის გვამზადებს. იტალიკის ფონტს ყურადღების მობილიზაციის გარდა ვიყენებთ ჟარგონების, უცხო სიტყვების, ციტატების და სათაურების წერის დროს. თუმცა არის გამონაკლისებიც, ვერსად ნახავთ იტალიკის ფონტით დაწერილ სიტყვას – ბიბლია. ბიბლიას გადაწვენა არ შეიძლება.

დღევანდელი პოლიტკორექტულობა ამერიკის პოლიტიკაზე უფროა აგებული ვიდრე გლობალურზე. ზოგჯერ ბუნებრივია, რადგან სიტყვა bitch ქალის ობიექტად წარმოჩენას განასახიერებს, მაგრამ მისი ქართული შესატყვისი – ძუკნა – არა მარტო ქალის ცხოველურობას უკეთებს აქცენტს, ცხოველთა უფლებებსაც არღვევს. შემედავებით, თვითონ ქალები ეძახიან ერთმანეთს bitch-ს და კაცმა რომ ქალი იგივეთი მოიხსენიოს, რა მოხდა. იგივენაირიად შემედავებით, რომ niga’-ს, ქართულად ზანგები ეძახიან ერთმანეთს და არ სწყინთ ერთმანეთისგან, მაშ თეთრებმა რატომ უნდა შევიკავოთ თავი. პასუხია, რომ პოლიტკორექტულობა მოიცავს ხელისუფლების ზრუნვას დაჩაგრულ პირზე მაშინაც კი თუ დაჩაგრული ვერ გრძნობს თავს დაჩაგრულად. თუ ფემინისტი ქალი ვერ გრძნობს პრობლემას რომ სხვა ქალს ძუკნა ან კახპა დაუძახოს, ან თუ ნეო შავი პანტერელი ვერ გრძნობს პასუხისმგებლობას სიტყვა ზანგის მტკივნეულ აურაზე, ეს არ ნიშნავს რომ ხელისუფლება არ უნდა ჩაერიოს. და დიახ, როცა ქალი მოიხსენიებს ქალს კახპად და აფროამერიკელი ნათესავს ზანგად – მაინც ისჯება. თუმცა, რა თქმა უნდა, საპირისპირო მხრიდან უფრო მტკივნეულია. მაგრამ ამერიკის პოლიტიკაზე აგებული პოლიტკორექტულობა სხვა ქვეყნებისთვის ხშირად ბუნებრივი არ არის. მაგალითად, ბოლო ხანებში სიტყვა – შავკანიანი – დემონიზებული გახდა და შეიცვალა სიტყვით – აფროამერიკელი. იმ იდეით, რომ სიტყვა – შავკანიანი – გამოხატავს რა არის ადამიანი, ხოლო – აფროამერიკელი – გამოხატავს ვინ არის ადამიანი. მაგრამ საქართველოს ბაზაზე, სადაც ზანგები უფრო ხშირად აფრიკიდან არიან, ვიდრე აფროამერიკიდან, უფრო გამართლებულია მათი შავებად ან ზანგებად მოხსენიება. თორემ ისეთი შეგრძნება მაქვს, რომ პოლიტკორექტულობის ნიღბით ამერიკამ საკუთარი გლობალურობა ჩააშენა სხვა ერებში და იძახის, რომ ნიგერიელიც ამერიკელია, მაშინაც კი თუ მას ფეხი არ დაუდგამს ამერიკის მიწებზე.