ცალმხრივი ბილეთის ამბავი

როგორ ვატარებ შვებულებას?
ერთი ხუმრობაა: ახლა მივხვდი უფროს კლასელებს რატომ აღარ აწერინებენ თავისუფალ თემას “როგორ გაატარეთ საზაფხულო არდადეგები?” – თქვენი არ ვიცი და ეშმაკურად მეღიმება ხოლმე.
მაინც 9 საათზე ვიღვიძებ, გამოგაზაფხულდა და საწოლში ვეღარ ვჩერდები. დილა მეილების შემოწმებით იწყება. მერე თავს ვიწესრიგებ და ზურგ ჩანთას ვალაგებ. საუზმე ვიცი ორჯერ, თუმცა მეორე საუზმეს მგონი სამხარს ეძახიან. ამავე დროს ვთამაშობ სიმსს და რამე ფილმს ან სერიალს ვუყურებ. ამასობაში ხდება 12 საათი და “სისაიდში” მივდივარ. ვვარჯიშობ, ვცურავ, ოღონდ ცურვა არ ვიცი. იქვე შევდივარ სილამაზის სალონში და თავს ვიბან. 3-4 საათისთვის ქალაქ გარეთ გავდივარ. მაგალითად, ლამის ფეხით ვიყავი წყნეთში და ტრანსპორტით კახეთის რამდენიმე სოფელი ვნახე. შემდეგი მარშუტი ქვემო ქართლის სოფლებია. 7 საათისთვის მოვდივარ სრულიად ქანცგაცლილი და “კანუდოსში” ან სხვა ადგილას ღვინოს ვსვამ. იქ ისეთი ტკბილი ღვინო აქვთ, როგორც იქაური ბარმენი იტყოდა, ზიარებაზე მგონია თავიო და კოვზით ვსვამ. დღეს ჰარი პოტერის საღამოზე წავალ “ბუქ სითიში” და მერე “არსადში” გოგონა წითელი პომადით-სთან ერთად. ძირითადად, ფეხით მივდივარ სახლამდეც.
ისევ ვესაუბრები უცნობებს და მოყოლილ ამბებს ვიმახსოვრებ. ამ ერთი კვირის განმავლობაში წავიკითხე წიგნის დღეზე ნაყიდი პავიჩი ქართულად. მაგრამ “გუდრიდსში” აღსანიშნად ვერ მოვძებნე. რობაქიძის სამი მოთხრობა დავიწყე ერთდროულად. საკმაოდ დადაისტური მკითხველი ვარ. დავიწყე ემბიენტის რადიოს მოსმენა და თავადაც ვცადე მუსიკის კეთება. მადლობა ჯასთბეიკას. სადღაც ემბიენტის, ფსაის, ჩილაუთის, ნოისის შორის გამომივიდა. პროცესში წარმოვიდგენდი კოსმონავტი ღია სივრციდან ჩვენთან ფეხაკრეფით რომ მოდის, ჯერ კოსმიური ხმები გამოიარა, ბოლოს ჰაერის, მიწის და წყლის ხმით უნდა დამთავრდეს. პირველი ტრეკის პირველ შავ ვარიანტს განახებთ: https://soundcloud.com/merzannablume/to-indoor
ჰო მართლა, რომ გითხრან, რომ ათიოდე წელში სულ რაღაც 49,99 ლარად გაფრინდები მარსზე უცნობებთან ერთად, რეალითი შოუში მონაწილეობის მისაღებად(http://www.mars-one.com/), დათანხმდებოდი? მოსალოდნელ ვოიაჟზე ჯერ ფილმს იღებენ, მისი ტრეილერიც გამოვიდა და ფოტო აქედანაა (http://marsonemovie.com/): კოსმონავტი ჩემოდნებით უცხო მიწაზე დგას. ფოტო იმათთვის, ვისაც გონია, რომ ოჯახი, სამსახური და ყოფითი დედამიწური პრობლემები მისთვის არაა. იმათთვის, ვინც ჯანმრთელია. თანამშრომელი კი მეუბნება, მერე რა, რომ უღონო ხარ, “სივი” მიანც გააგზავნეო, მაგრამ..
კიდევ მნიშვნელოვანი რაც ამ ერთი კვირის განმავლობაში ვისწავლე არის, რომ თავისუფლების ფასი არაფერია, როცა აკეთებ იმას, რაც გინდა, ახალს სწავლობ, შეიძლება ცუდად, ნელა, მაგრამ მაინც ცდილობ, ენერგიის დახარჯვაზე სასიამოვნო რა უნდა მქონდეს. ფულის კეთების პროცესი მის დახარჯვაში როგორ მზღუდავდა თურმე.

ხიდჩატეხილი ჩემი ქალაქი

თბილისის შუაგულში მშვიდობის ხიდთან გავლისას ედუარდ მანეს ტილო “სამხარი ბალახზე” მახსენდება, სადაც ნახატში კონტექსტიდან ამოვარდნილი ნახატი, ხოლო ძველი თბილისის შუაგულში შიშველი ხიდია გამოსახული. თუმცა ვიზუალური ხელოვნების მცოდნეებს შეიძლება სანტიაგო კალატრავას იგივე სახელწოდების ბაგირები გიდგებოდეთ თვალწინ, მისი ვიზუალურ-სემანტიკური კოპირება.
ჩემი აზრით, აბანოებიდან დაწყებული ეს ჰავლაბრელებზე მიწოლილი ხიდი თბილისელებისთვის ზედმეტად სიმბოლურია, როგორც იდეურად ბიმორფული პროდუქტის თბილისელებთან დესინთეზირება, სადაც ნიმუში ადამიანთან და მის ფონთან არაა შერწყმული, ადამიანი ვერ ხდება შენობა და შენობა ვერ ხდება ადამიანი. თუნდაც, როგორც ხალხური მიშენებების, ე.წ. “ეგოისტური არქიტექტურის” შემთხვევაში მოხდა, ქალაქელები შეერწყნენ საკუთარ დანამატებს. პროექტიც იყო ჩაფიქრებული გასული საუკუნის ბოლო წლებში მათი მასობრივ არტად ქცევის, თუმცა უსახსრობის გამო შეწყდა.
ბებიაჩემი, “კარენოი თბილისელი” ქალი, იტყოდა ხოლმე: მთელი ცხოვრება მინდოდა მოვხუცებულიყავი, რომ ჩემთვის პატივი ეცათ, ხოლო მოვხუცდი მაშინ, როცა უკვე პატივს ახალგაზრდებს სცემდნენო. მართლაც, კომპიუტერულ სისტემებთან ერთად მილიარდელთა ასაკიც შემცირდა. ჩემი თაობაც, ფსიქოლოგებისგან წოდებული 87-95-იანელების “ჩატეხილი ბავშვები”, ბებიის მსგავსად, გარდამტეხ პერიოდში მოვხვდით, სადაც თუნდაც სამსახურის შოვნაში, ძველ თაობადაც არ ვითვლებით, მაგრამ ამავე დროს, შედარებით კიბერნეტიკული თაობა გვიწევს კონკურენციას.
მე კი არ მავიწყდება ჩემი გერმანელი მგზავრი, რომელიც სათანადო დიპლომატიით მეკითხება: “რატომაა ამდენი ეკლესია თქვენს ქალაქში? ალბათ ძალიან გწამთ. მაგრამ თუ ძალიან გწამთ, სიკვდილი ასე ძალიან რატომ გიყვართ? თქვენი მანქანები სულ დაქრიან და მეშინია.” ვხვდები, რომ არქიტექტურა ოპოზიციური მენტალობით აქაც უარყოფს თავს და ვპასუხობ: “ღვინის უფრო გვწამს”. ცოტა ხანში მე და ადოლფი რამდენიმე კილომეტრით აზიაში, სიღნაღში ვსვამთ. სტუმართმასპინძლობაც ხომ იმიტომ ვიცით, საკუთარ პატივმოყვარეობაზე წყალი დავისხათ და აღვნიშნოთ, ჩვენთან შედარებით რა ადვილად თვრებიან.
იყო კიდევ ერთი ინგლისელი სტუმარი, რომელმაც ქართული არქიტექტურა თავად გამაცნო და მეც პარლამენტის შენობასთან სელფ-შოთით ტურისტივით მატარა. ერთხელ მეუბნება, რომ მე ღია ზღვაში ციცაბო კლდეზე აღმართულ მინიან შენობას ვგავარ, რომ დაღამდება და შენობაზე ვარსკვლავები აირეკლება. დავფიქრდი, სინამდვილეში რამდენად გვანან ადამიანები თავიანთ ქალაქს ან თუნდაც საკუთარი ოთახების არქიტექტურას. ან რამდენად შეიძლება ვგავდეთ ცხოვრებაში არ დანახულ შენობებს, რა რომანტიკულადაც არ უნდა ჟღერდნენ ისინი. ვარსკვლავიანი მინები არ ვიცი და ჩემი ქალაქი არის მცხეთა, ისეთივე, როგორიც მოსკოვისთვის არის პეტერბურგი, ფენტეზური გალავანებით, მუზეუმად ქცეული ისტორია, მე ხომ ავეჯიც კი არ მაქვს დაბერებული არ იყოს, მოგონებები არ გააჩნდეს. კერპად სალოცავი ქალაქი – მცხეთა.

უოჯახო

ქალაქი,
ნათურიანი ილუსტრაცია
და ტაქსები გამავალი
ნათურებს შორის.
ეს არიან ურბანელი პორნოგრაფები.

საათიდან კარებამდე..
კარებოდან ფანჯრებამდე..
ფანჯრიდან სარეცხის მანქანამდე
ვუბრუნდები დასაწყისს
თავიდან.
სიარულს ვიწყებ თავიდან.
ვანიავებ ოთახს ჰაერით.
ეს ჩემი ოჯახია.
კადრი მარჯვნიდან.
ეს შარშან გაზაფხულია.
ახლიდან.

– არა. არ ვეწევი! ქუდიც და ..
მსოფლიო ომინდელი კადრია,
ფუტურისტული ანოტალობა.

ესაა ჩვევად გადაქცეული ტყუილები
ჩემი ცხოვრების შესახებ,
როგორც მოწევა,
თმების ან ტელეფონის შნურების
თითზე დახვევა.
მე ამას მსახიობურ ნიჭს ვეძახი.

ნათურა.

წარმოვიდგენ, როგორ მოიკლავ თავს.
იქნება.. გექნება..
დაბინტული ვენები სისხლამდე..
დასკოჩილი კუჭი ვადაგასული
ალკოჰოლის ჯერ აუორთქლებელი სისველეებით.

გექნება
გამომშრალი ნერწყვი კოცნისას,
ვიცი ტუჩები და მომჟავო.
წარმოგიდნენ
შინაგანად დაბრძენებულს,
იზოლირებულს, ნასიზმრეულს.

გადაეყუდე გემის ბორტს.
წახვალ,
რადგანაც წავიდნენ სხვებიც.
წახვალ. მოხვალ. წახვალ.

ჩემი მინიატურული ბინა

ბინა ყუთებში მოთავსდა.

მატრიოშკის პრინციპით ყუთი ყუთში ჩაიდო.

ოთხად მომკეცეს, ვერ ჩამატიეს.

ხუთად მომკეცეს და ჩამატიეს.

გავიარე კვადრატი სივრცე, კარდონის კედლები, სკოჩით დაიხურა ჭერი.

არ ვიცოდი, შიგ თუ ცხოვრობდა სხვა. ჩამოსვლაში ის დამეხმარა.

სხვას დაკეცილი შუბლი აქვს. დაკეცვის დროს დაუზიანდა.

ბნელა. მე არ მინახავს მისი სახე. შეხებით ვიცი.

მივესალმეთ ერთმანეთს კვადრატულ სივრცეში. ვისაუბრეთ მინიატურულ ქალაქზე ლუდთან და ჩაისთან. ვეკითხებით ერთმანეთს სახელებს. რა მნიშვნელობა აქვს სახელებს.

ერთმანეთი ვიგრძენით ხელის გულებზე, გულში.

ვეუბნები: „მიყვრხარ“.

„ასე მალე?“

ხელში კუბიკ–რუბიკი ეჭირა. ვალაგებდით. არატრადიციულად. შუქნიშნების ფერები ერთად მოთავსდა.

კი, გამჭირვალე ვარ. უფრო – უფერული. მიძერწავს ტანსაცმელს. ქანდაკება ვხდები. ვჩერდები ტანსაცმლის შიგნით. ვშეშდები. ირგვლივ მიშენებს ჩარჩოს, ორმაგ კვადრატში ვსუნთქავ კარდონის ჰაერს. ვჭამ კარდონის გემოიან საკვებს, მესმის კარდონის ფხაჭუნი მისი სიარულისას.

წვება ლოგინში. უყვარს თავისი ლოგინი.

ჰაერი სხვადასხვა აირის ნაერთია. ქალაქში მისი უამრავი ეგზემპლარია. აქ მხოლოდ ერთი. ქალაქში უფერო, უსუნო, უგემო, უხილავი მასა ხან მძიმეა, ხან – მსუბუქი. ბინაში ჰაერი ტბაა, არამოძრავი.

კარდონი გააკეთეს ხისაგან. ხე ჰაერსაც უშვებს და ისრუტავს. კარდონი მკვდარი ხეა, ექსპონატი.

ამოვიჩემეთ სკამი, სადაც ვსხდებოდით.

ვიგრძენი ყუთზე ფეხის კვრა გარედან. დატრიალდა სივრცე. ერთმანეთში დავტრიალდით.

ვკოცნით ერთმანეთს, რომ არ ვიგრძნოთ კარდონის ჰაერი. ყუთში არ არის ხე, ნახშიროჟანგი რომ შეისრუტოს.

როცა ჰაერი თბება, ფართოვდება და მეტ ადგილს იკავებს. ხელის გულებით ვათბობთ ჰაერს რომ გაიჟღინთოს. ვიღებ მის ხელებს, ვასუნთქებ, ვკოცნი, მერე ვუზილავ, კანის ბოჭკოებს შორის რომ გათბეს. თბება.

ის მჭირდება, რომ არ ვიგრძნო კარდონის ჰაერი. მასაც ვჭირდები.

გარე სივრცესთან გვაკავშირებს რადიო.

რადიო მართკუთხედი, ლამის წრეწირი ფორმის გამოსხივება. რადიოტალღის მზარდი სიხშირე შრიალებს. დაბალ ხმაზე ვაყენებთ შრიალს. ვშრიალებთ.

მეკითხება, როგორ ვცხოვრობდი ქალაქში.

„შენ მოგწყინდება ბინაში და დაბრუნდები ქალაქში“.

ვეუბნები, – არ მივატოვებ.

არ მომწონს, იატაკზე რომ აგდებს მოწეულ სიგარეტს, საჭმლის ნაფრცქვენებს, პლასტმასის ქილებს. ქალაქის სიბინძურე მაქვს, პლასტმასის. უფერულ კანზე მხედავს ლაქებად. არ მაძლევს სარკეს.

ვწერთ.

ხანდახან მხარზე აჯდება ობობა.

ჩვენ სამნი ვართ.

ყუთში, რომელშიც არ არის ფანჯარა, ვფსამ.

კედლებს ვჩიჩქნი.

დაწოლის წინ ვსაუბრობთ, როგორ დავტოვოთ კარდონი.

ვცდილობთ, გავიშალოთ მხრებში. გაზმორვას ვცდილობთ.

„არ დამტოვო, ერთად გავიქცეთ!“

აღმოვაჩინე, – დავპატარავდი. დამეხაზა შუბლი, მუცელი.

ჩვენს სხეულს ზომა შეუმცირდა.

„დავამტვრიოთ რადიო?“

„დავამტვრიოთ!“

არ აქვს მნიშვნელობა რომელმა რომელს უთხრა.

ვამტვრევთ.

ობობა გვაწუხებს და ვკლავთ.

ჩვევა გვაქვს, თვალდახუჭულები ვუყურებთ ერთმანეთს.

იგუდება კარდონის ჰაერისგან. ებურცება ძარღვები ზედმეტად მოძრავი სისხლისგან.

უყურებს თავის თავს სარკეში. კვდება.

ვხვდები ცოტა ხანში გავიგუდები მეც. მაგრამ აღარ მინდა ქალაქში ასვლა.

იმიტომ არა, რომ ბინძურია. მე ის არ მახსოვს.

ხანდახან მოვა ის ჩემთან მძიმე სულად, ტანი მას მხოლოდ ამსუბუქებდა. მეტყვის, რომ მისი ვარ. ჰაერის ნაცვლად, მის სულს ვისუნთქავ და გადავრჩები.