მარტოობას უპირატესობა არ აქვს

წელს პაპაჩემს ორგანოებში წყალი ჩაუდგა, ინფაქტი გადაიტანა და საავადმყოფოში წევს. ჭის წყალი მომიტანეთო, აიკვიატა, არა და მხოლოდ მშრალი საკვები უნდა მიიღოს. მისი თანაპალატელები მალევე გავიცანი. ერთი კაცი ამტკიცებს, რომ მთავრობას მისი მოწამლა უნდა. ასე ხსნის მედდისგან მიწოდებულ წამლებს. ექიმის ასისტენტობა წავითამაშე და მოვიტყუე, რომ მისმა შვილმა დარეკა, კლინიკის მთლა უფროსები შეაწუხა, რომ ამ კაცს მხოლოდ კარგი წამლები მიეღო. მე არ ვიცი თუ მართლა ჰყავს შვილი, მაგრამ მოლბა, წამალი ჩემი ხელიდანვე მოსვა და ჩაეძინა. პაპაჩემი დასცინოდა ამ კაცს. გინახავთ ოდესმე მოხუცების ბულინგი? საბჭოთა ფილმებში პიონერები რომ ერთმანეთს დასცინოდნენ ოღონდ მშობლებზე დაცინვა შვილებისათი შეიცვალა. იმის მიუხედავად, რომ ამ კაცს პაპაჩემის ჩათვლით ყველა დასცინოდა, წამლების მიღების ყველას ეშინოდა. პალატაში ეჭვები სუფევდა და მარტოობა.

ჩემი აზრით, ადამიანს სამოთხე და ჯოჯოხეთი სამოცი წლის მერე უდგება. პაპაჩემის ღალატები დაჯამდა და ეჭვებმა უწია. ცოდვები ტბის წყალივით დაუგროვდა, ტყუილები ქვეყნის წინაშე თუ ქალების. “პაპჩიკ, ცოდვიან ტბაზე მომიყევი რა, ინტერნეტში მასალები არ დევს.” “მერამდენედ უნდა მოგიყვე, ცირკული ტბაა, სუბალპურ ზონაში”, – მიხსნის და მერე მამაჩემს ჩემზე უჩურჩულებს რომ ალცჰეიმერი მაქვს, ერთიდაიმავე ტბაზე მაყოლინებსო. ბოლო წელია ცოდვიანი ტბის დალაშქვრა ავიკვიატე, მაგრამ ჯერ არავინ მომყვება. პ.ს. მიხდებოდა იმ დღეს ექიმის ასისტენტობა, მაგრამ კლინიკაში ახალგაზრდა არავინ იყო რომ შეეფასა.

საღამოს პაბში შევედი ღვინის დასალევად. ბარმენად ახალგაზრდა, ლიტველი გოგონა დამხვდა ფერადი კიკინებით. საქართველოში სასწავლო გრანტით ჩამოსულა, თან ხელნაკეთობებს ყიდის ონლაინ. ისე აღტაცებით საუბრობდა საკუთარ თავზე, და ქვეყნებზე, სადაც უწევს დარჩენა, მისით მოხიბლულ საზოგადოებასთან, რომ მე ძალიან მომინდა მქონოდა რამე სატრიპაჩო საქმიანობა. მაგალითად, გამომეძერწა თიხისგან რამე ეგზოტიკური ფრინველების ფრთები და თმის სამკაულებად გამეყიდა. ან რამე არაპოპულარულ ქვეყანაში, მაგალითად, ნამიბიაში წავსულიყავი სტუდენტად და საღამოობით ბარმენად სამუშაოდ. თორემ პირველ პაემანზე, როცა ყმაწვილი ღვინოზე დამპატიჟებს და მკითხავს, როგორ გავატარე დღე, უბრალოდ უხერხულია რომ ვუთხრა: ჯერ კრემაციურ სხეულს ვუღებდი ფოტოებს პოლიციის განყოფილებაში და მერე პროსტატიანი კაცი მიამბობდა თავის ჩივილებს ველოსიპედის მიმართ.

“ანდროიდის დამტენი ხომ არ გაქვს?” – ფიქრებიდან გამომაფხიზლა გიკური ღიპის მქონე ბიჭმა რატომღაც. “არა, არ მაქვს”. “არაუშავს, მაინც მარტოობა მხიბლავს, ხანდახან მობილური სამი დღე არ მაქვს ჩართული. და რომ ვრთავ ვფეთქდები ხოლმე შემომავალი ზარებით”, – არ ვიცი რატომ ეგონა რომ წაიტრიპაჩა, მაგრამ მინდოდა მეყვირა, რომ მარტოობა ისაა, როცა სამ დღიანი გათიშულობის მერე რთავ ტელეფონს და ელიტ ელექტრონიქსს სპამებს თუ ახსენდები. როცა იმდენად მარტოსული ხარ, რომ გინდება პიროვნულად გაიხლიჩო, გაიყო, გაორდე. მაგრამ გავიღიმე. შეიძლება სმიტის საუნდტრეკების მოსმენის ფონზე მარტოობას რომანტიკული ელფერი აქვს. შეიძლება ცოდვიან ტბაზე რომ მარტო წავიდე, ვიღაცისთვის გაბედული ვიყო.

პაბიდან კლინიკამდე გზაში ერთი მათხოვარი ქალი გავიცანი. სკვერში მარტო იჯდა და ტუჩებს ოდნავ აცმაცუნებდა. ეტყობა ხალხისთვის ამბის მოყოლას გეგმავდა. რამდენჯერ დამიჭერია თავი მსგავს უხერხულობაში, როცა ტუჩები თავისით იცმუცნება და ამ დროს ნაცნობი შემხვედრია. მარტოობას რა უპირატესობა აქვს მეთქი და,  შეგიძლია არ დაიბანოო. მეო ფიზიკოსის ქვრივი ვარო, მეტრომშენელი კაცისო, ციურიხში ჰქონდა სამუშაოო. კოლაიდერის ამბები მომიყვა. მე კიდევ მოვუყევი ჩემი ხელნაკეთი თმისამაგრების შესახებ, რომლებსაც მანჯურიული წეროს ფორმა აქვთ. კლინიკაში რომ მივედი, პაპაჩემს მივუწექი, მაჯაზე წვეთოვანი ჰქონდა შეერთებული და ლამის გამოვუძრე. “პაპჩიკ, ცოდვიან ტბაზე ასულხარ?” “დაეტიე სახლში”.

გალიფრეელი მოხუცი და ზღვისფერი ჯიხური

როდესაც ჭეშმარიტი ინგლისელი სასუფეველში ხვდება, ჩაის სთავაზობენ. ასე იწყებენ საუბარს საფლავებიდან კიბერ ადამიანებად აღდგომის შესახებ. ვინჩესტერები ხომ ჯიუტები და გაბედულები არიან, კლარკ კენტი მეტროპოლისიდან ისეთი ძლიერია, მაგრამ გმირები ხომ გამუდმებით წუწუნებენ პირადი ცხოვრების გაქრობის შესახებ გლობალური მიზნებისთვის, ამიტომ მაოცნებებს ექიმი გალიფრეიდან: მიხაროდეს, რომ სინდისი მქენჯნის, ჯოჯოხეთურად მეშინიაო. ამიტომ ეს მან უნდა დაიცვას სამყარო მოსიარულე მკვდრებისგან ტრაუმის გარეშე. ოჰ, ღმერთო, როგორ მიყვარს ეს გალიფრეელი მოხუცი კაპალდი და მისი პოლიციის ჯიხური.
ინგლისი ცდილობს გამოვიდეს შექსპირული მონოლოგებიდან და თეატრი კინოს მოარიდოს. ამიტომაც აქციეს მეთ სმითი ბრიტანულ დუტა სხირტლაძედ და რა გადაცემა აღარ წააყვანინეს. ბოლოს გადიდგულდა და ჰოლივუდში მივდივარო. ახალ ექიმად კი შოტლანდიელი პიტერ კაპალდი მიიწვიეს. ადამიანი, რომელიც ექიმობაზე იმდენად ოცნებობდა, რომ თეატრალურზე ჩააბარა: ჯერ კიდევ სამოციან წლებში, 8 წლის კაპალდი სახრახნისით დარბოდა და ამბობდა, ერთხელაც მეc ვიმოგზაურებ დროსა და სივრცეშიო, – ბიბისიმ ძველი ჟურნალებიდან ამოქექა პატარა კაპალდის ღია წერილი. წამოდი, ოცნება ავუხდინოთო და დაურეკა: – ექიმს სთხოვეთ? კაპალდიმ: – ვინ ექიმს?
ვიცი, რომ მთვარე არაა უბრალო თანამგზავრი, გალაკტიკურმა დრაკონმა დადო, საიდანაც მალე მთვარის ბავშვი გამოიჩეკება. ვიცი გალიფრეის დამწერლობა, რომელიც საათის ისრის მიმართულებით იხაზება წრეზე. ვერ წარმოიდგენთ რა ლამაზია რთული შეწყობილი წინადადებები ციფერბლატებზე. ვიცი, რომ ჩახუტება მაშინ უნდა მიყვარდეს, როცა სახე უნდა დავმალო. ვიცი, რომ კიბერ ადამიანებს ემოციები არ აქვთ, მაგრამ სიყვარული მაინც შეუძლიათ. იმიტომ, რომ.. ჯანდაბა! ვინ თქვა, რომ სიყვარული ემოციაა, იგი პირობაა. ეს კი იმდენად საჩემოა, რამდენადაც გადაყვარების არ მწამს. მეც მეყვარება მოხუცი გალიფრეიდან ხმოვანი სახრახნისითა და უკიდეგანო ზღვისფერი ჯიხურით, ვინც კი ოდესმე მყვარებია, თუნდაც ბრიტანულ სასუფეველში მოვხვდე უემოციო კიბერ ადამიანად.

თოვლის ბაბუის ინსტიტუტი

 #1. გოზინაყი მინდა

ძველმოდური ადამიანი ვარ, თუ დროს ტექნიკის კუთხით განვიხილავთ. ისე არ გამიგოთ, ვადარებდე და წიგნის სუნი ინტერნეტს მერჩივნოს ან ინტერნეტში მხოლოდ სოც. ქსელებისთვის შევდიოდე. : ) ძნელად ვიგებ ძვირადღირებულ მობილურებს და სხვაზე გაცილებით მეტ დროს ვუთმობ მათ დაშლა-აწყობას. : ) პლიუს, დაილოცოს ზენიტი. : )) გამოგიტყდებით და ბლოგისთვის პოსტსაც ქაღალდზე ვწერ. და მერე ვკრეფ. ასე აზრები მეტად თანმიმდევრულია.

ამ თემაზე წერა 1 თვის წინ შთამეგონა, როცა მეგობარმა მკითხა, ნაძვის ხე დადგიო? მე არ შემიმჩნევია, არა თუ ის, რომ ოქტომბერია, ისედაც არ ვდგამ და გაკვირვების გარეშე ვპასუხობ:

– არა, შენ?

გითქვამთ ოდესმე ბავშვისთვის, რომ თოვლის ბაბუა არ არსებობს? სახალისო ექსპერიმენტია, რომელზეც სხვადასხვა ობიექტი განსხვავებულად რეაგირებს. ზოგმა მცემა კიდეც.  მათი ე.წ. ტკბილი ტყუილი დიდობაში აუცილებლად თავს იჩენს მეთქი, გავიფიქრე და მათ მშობლებს განვუცხადე:

– თქვენ ბავშვებს არასწორად ზრდით: ენას იჩლიფავთ და მეტყველებას უნაზებთ, გრამატიკას ართმევთ და მერე გიკვირთ, ჟურნალისტები როგორ მეტყველებენ. ცხოვრებისეულ სირთულეებში ენაზებით და აწოდებთ მასობრივ ტყუილს.

ჩვენც მასე ვართო აღზრდილები, – მედავებით, – და მერე რა, ვერ გავიზარდეთ? კი, აბტურიენტობისას ვსწავლობთ ენის გასატეხებს. მშვენიერია. ვგებულობთ, რომ თოვლის ბაბუა მშობლებისგან დაქირავებული მუშაკია და, როგორც წესი, მანქანით დადის. მაგრამ ილუზიებისგან ვერ გამოვდივართ.

– ატყუებთ და მერე გიკვირთ, რატომ იტყუებიან. თქვენ არასწორად ზრდით ბავშვებს!

#2. სისხლიანი მერი თუ ლაშარობა

მეც გაზრდის მსხვერპლი ვარ. იმ წლებში დავიბადე, ენთუზიაზმზე გაკეთებული ქვეყნები სსრკს რომ ცვლიდნენ. და მასთან ერთად პოლიტ. ათეიზმი ტრანსფორმაციას გადიოდა. ლენინის ძეგლი ჩამოაგდეს და პარალელურად ხატები აღმართეს. ხატები და ჯვრები მასობრივად და მქუხარე ტაშით. მსგავსზე აპლოდისმენტებსაც აკრძალული ხილის გარდა გამოტოვებულის დადევნების მიზეზი ჰქონდა. ცოდვების მონანიებასაც ისტერიული ხასიათი მიეღო. აქაც მასობრივად უკრავდნენ ტაშს. ოთხი წლის ვიყავი, მაგრამ მახსოვს. ღმერთი სიყვარულის სახელით დამსჯელ ძალად აღიქმებოდა. და მეც მსჯიდნენ. არა, ფიზიკურად. არა, არც კუთხეში მაყენებდნენ და არც ჯოხებს მამტვრევდნენ. მადლობა ღმერთს, საკმაოდ ცივილურად და ლმობიერად, სიტყვებით:

– ღმერთი დაგსჯის!

ისიც მსჯიდა. უფრო სწორედ, თავს ცხელი წყლით ბანაობისას თავად ვისჯიდი, კუპრში დაწვას რომ შევჩვეოდი. მერე გავიგე, თურმე სხვებიც სჩადიოდნენ იმავეს. კუპრის რა გითხრათ, მაგრამ მას მერე სიცხეს კარგად ვიტან.

ზაფხულობით, როცა მამა ნადირობდა, მე სათამაშო ხაფანგი მქონდა, – სოფელში მათში წიწილებს ვიტყუებდი და ვკეტავდი. თითქოს საზიანო არ ყოფილა, მაგრამ ერთს ფეხი გაეჭედა და დაკოჭლდა. მამამ ფრინველი დაჭრა და შეჭამა. მას მერე, ხორცის ჭამა არ მიყვარს.

მითუმეტეს, არ მიყვარს წმინდა მსხვერპლშეწირვები და დანიანი ტიპები დღესასწაულებზე. და როცა ხალხი ერთობა, მე ვწევარ და ვკითხულობ რამეს. ზრდილობის გამო მაინც ხმა ამოიღეო და ვიღებ. ზრდილობის გამო ვიღებდი და ვკითხულობდი.

წარღვნაზე რომ წავიკითხე, ავტირდი. თან ის პერიოდი იყო, როცა სოფელში  რამდენიმე დღე გადაუღებლად წვიმდა. მას მერე ვიცი, რომ წარღვნას ყველა დროში ელიან.

მერე გავიდა დრო. სხვათაშორის, ამ დღეებში მეგობარმა ბავშვი მონათლა. ნათლიან მეგობრებთან ერთად ყაზბეგში დამპატიჟა. თითქოს დავთანხმდებოდი, რომ არა პოსტსკრიპტუმად დათანხმების მორიგი მცდელობა:

– ცხვარი ავიყვანოთ და დავკლათ. მორწმუნე ვარ და მიყვარს რიტუალები. ხომ წამოხვალ?

– არა! – ცივი უარი ვუთხარი მათ რამდენჯერმე გამეორებულ შეკითხვას. გაეცინათ კიდეც ისეთი ტონი აღმომაჩნდა. ლოტკინის თავიდან მეტრომდე ისე ჩავირბინე, არც დავმშვიდობებივარ.

რაც შეეხება მსხვერპლშეწირვას ღმერთის სახელით, საიდან მოდის?

გზაში ჩემს თავს ვეჩხუბებოდი, რატომ არ ვუთხარი:

– თუ ქრისტიანი ხარ, წაგიკითხავს და ანსხვავებ ძველსა და ახალ აღთქმას, თუ ჯვარი გიკეთკია და იცი მისი სიმბოლური დატვირთვა. როცა ქრისტე ეწამა, ღვთის წამება ნებისმიერ ხორციელ მსხვერპლზე მაღლა დადგა, ღვთის შიში სიყვარულმა ჩაანაცვლა. სისხლიანი მსხვერპლი კი სულიერმა მსხვერპლმა (ბერ-მონაზვნობამ), – ბოლოს ვთხოვდი, ხორცის ჭამა თუ უნდოდა, ქრისტეს ნუ აბრალებდა.

ამას წინათ, ფორუმზე წავიკითხე, თევზების ზოდიაქოზე ეწერა, სჯერა, რომ თოვლის ბაბუა არ არსებობს, მაგრამ თავს დადებს რომ მოსემ ზღვა ორ ნაწილად გააპოო. სამწუხაროა, ნებისმიერი სიმბოლო რომ პირდაპირი მნიშვნელობით იგება. ვერც იმ მწუხარებას გავეცალე, რომ აღზრდის მსხვერპლები ვართ. გავიზარდეთ, დიდური ილუზიები გვაქვს. რასაც გვიყვებოდნენ, ყველაფერს ვიჯერებთ, უანალიზოთ, უეჭვოდ, ბრმად.  თითქოს რა მოხდა, უწყინარია თოვლის ბაბუის არსებობა, მაგრამ კიდევ იმდენი ილუზიაა.

დღეს წმინდა გიორგობაა. ახლა ლიბერალები გამოდიან, ვეშაპის ნაცვლად ადამიანი იგულისხმებაო მახვილის ქვეშ. ზოგი ადამიანს ჩათვლის, ზოგი – არა. მაგრამ მე ისევ ქრისტიანული ფრაზა მახსენდება: ცოდვას ებრძოლე და არა ცოდვილსო. გიორგი ბოროტ ადამიანებს კი არ ებრძოდა, ებრძოდა ქრთამებს, თავისუფლების შეზღუდვასა და შიშს, პირველ რიგში საკუთარ თავში. მერე მოვიდა ქრისტე და ბრძოლის ხერხიც შეცვალა, – მახვილს ბზა შეუსაბამა.

საღამოს მეგობარი მპატიჟებს ბარში და ვსვამთ სისხლიან მერის. რას გაუმარჯოსო. ვპასუხობ:

– ოცნებას.

#3.  რა განსხვავებაა შიზოფრენისა და ილუზიას შორის?

რამდენნაირად შეიძლება გავიგოთ ილუზია. მითუმეტეს, იმ კიბერ სამყაროში, სადაც რეალობის ცნება შედარებითია და ოპოზიციას არ უქმნის მას.

ადრე რელიგიის მასწავლებელმა გვკითხა, გვჯეროდა თუ არა, რომ სადღაც უკვდავების წყარო მოედინებაო. დასკვნა ასეთი იყო, რომ რაც ადამიანის ფანტაზიას შეუძლია მოიგონოს, ჰაერზე არაა, თავად ჰაერიც არ არის ჰაერზე, და რომ ყველაფერი შესაძლებელია.

ფეისბუქის ერთ-ერთ  ჯგუფში ვსაუბრობდი ამის შესახებ. თუ რა სახის მულტფილმი მიეწოდება ბავშვს დღეს? ფანტასტიკის ჟანრშიც კი ცდილობენ ვითარება ლოგიკური გზით განავითარონ. ეს ეპოქაა, სადაც ფანტასტიკაც სამეცნიეროა ხასიათისაა. და არა უბრალოდ ვაშლი, რომელიც სასწაულებს ახდენს. ფანტაზია გარემოს შეცნობას ალბათ ვერ ეხმარება, მეტიც, ართულებს. ჩემი აზრით, გრძნობადი, აღქმითი ორგანოები მისგან უნდა გავმიჯნოთ. სამომავლო გეგმებისთვის უნდა გამოვიყენოთ, ვიდრე სიღრმეში ჩასახედად.

ფანტაზიურ აზროვნებას აქვს თვისება: ილუზიით შეიცნოს მომავალი. ამის შედეგად, მიღებულ მოახლოებულ განცდებს შეიძლება უკუღმაც ვიგებთ, – მოახლოებული ლხინის დროს ვტირით და პირიქით.

თუმცა ვერ გამიგეს. ეს არ ნიშნავს, რომ ფანტაზია უგულვებელყოფილი იყოს. მეტიც, მისი განვითარება გამოგონებას უწყობს ხელს, ახალი იდეების არსებობას, მაგრამ მისი წარსულთან გათამაშება საფრთხეს იწვევს. ეს საუკუნეა ფანტაზიის გამეცნიერების და მეცნიერების გაფანტაზიურობის. საუკუნეა, სადაც რეალობა, თავისი წარსული-აწმყო-მომავლით, ეჭქვეშაა. ეჭვქვეშაა თვითონ რეალობის რეალურობის განცდა.

როდესაც პირველად შეისწავლეს ჰალუცინაციები კლინიკურად, ის გამოიყო ილუზიებისგან. იგი მისგან ობიექტის არსებობა/არარსებობით განსხვავდება. ჰალუცინაციის დროს საგანი არ არსებობს. ილუზიის დროს არსებობს ობიექტი, მაგრამ სუბიექტურადაა აღქმული. როცა აღქმა ძლიერდება საგანი მაშინ იცვლება ან სახეს იცვლის. რჩევა შეიძლება  შემდეგნაირიც იყოს: აზრთა თვითნებური ნაკადისას ყურადღება სხვა გრძნობად ორგანოზე გადავიტანოთ. მაგალითად, ხედვითი ორგანოდან სმენითზე. ეს ეხმარება ჰალუცინაციის გაქრობას საწყის სტადიაზე. იმავეთი ილუზიას ვერ განასხვავებ რეალობისგან.

ზოგი თვლის, რომ ბოდვები, გამოგონებები, არანორმალური ემოციური მდგომარეობები  პიროვნებაში  ევოლუციის მანიშნებელია. შეგვიძლია სიზმრების აღქმაც, როგორც ჩახშული ცნობიერი, რომელის ინტენსიურ მიფუჩეჩებაშიც სიზმრთა ნაკადი იმდენად ძლიერდება, რომ ფხიზელი ადამიანიც იმყოფება ძილში, ჰალუცინაციურ, შიზოფრენიულ მდგომარეობაში. ასე რომ, ნებისმიერი გამოგონილი საგანსაც რეალური საწყისი გააჩნია.

 სამწუხაროდ, ზედმეტად ვცხოვრობ ოცნებაში, თუმცა ძალიან ეჭვიანი ვარ. მიჭირს გარკვევა რომელია ჩემი აზრი და რომელი მიბაძვა. ბავშვობიდან მაინტერესებს თეოლოგია და ეს ჩემს თემებსაც ეტყობა ალბათ. ეს ინტერესის განცდაა ის, რაც მეხმარება ოცნების განსხეულებაში. ბოლო-ბოლო თავიდან ყველაფერი სიტყვის დონემდე იყო.

#3. ჯამი ანუ რისი თქმა მინდა 

 თანამედროვეობის თვალსაზრისით, ილუზია პოტენციურია ან წარსულის გადმონაშთია. რეალობის ცნება ბრჭყალებში ჩასასმელად თუ გამოიყენება.

ეს 21-ე საუკუნეა, სადაც აზროვნებისთვის დამახასიათებელია არა გამარჯვება, არამედ, მიღებული გამოცდილება. თუმცა რა მნიშვნელობა აქვს საუკუნეს. დრო და სივრცე მხოლოდ პირობითია.

ადამიანს, რომელსაც ფანტაზიის უნარი აქვს, შემოქმედებითი თვალსაზრისით განვითარებულ პიროვნებად ყალიბდება. მაგრამ ნუ მივაწვდით ბავშვებს ცრუ ინფორმაციას. პირიქით, ვეცადოთ ცნობისმოყვარეობის, ეჭვიანობის გრძნობა გავუღვივოთ.

თოვლის ბაბუის არსებობის თუ არ დაიჯერა, ნუ გავუფანტავთ ეჭვებს. დაე, თავად შექმნან თავიანთი ინდივიდუალური თოვლის კაცუნა, 21-ე საუკუნის ბავშვებს დასაქოქი ირმებით რომ ამარაგებს.

ნუ აღვზრდით ტყუილებში.

ნუ ვუკრძალავთ თავისუფალ ფიქრს და ნუ შევზღუდავთ ცოდვების დაშვებაში. გახსოვდეთ, ნიუტონი მაშინ მიხვდა ჭეშმარიტებას, როცა თავში ვაშლი დაეცა.

არც მე ვიქნები კარგი დედა, რადგან პრაქტიკა მეტისმეტად მერთულება. მაგრამ იმაში მაინც შევთანხმდეთ, განათლების სისტემაში ცვლილებებია შესატანი.

გილოცავთ გიორგობას და დამდეგ შობა-ახალ წელს!

წარმოიდგინე მშვიდობის კოშკი

დედამიწას ერთი სული აქვსო, ოზიმ, კაცობრიობა მის წარწყმენდას როდის შეწყვიტავს. ლაბირინთშიაო ჩახვეული და ისტორია იმეორებს თავს.

მხოლოდ ომის სახელებია სხვადასხვა, შინაარსი იგივე: რელიგიები და საზღვრები. ადამიანი სურვილებისგან სურვილის დაკმაყოფილებით ვერ თავისუფლდება. აზარტში შედის და მერე საკუთარი  კომპლექსების გამო სამყაროს ეკიდება.

ზოგი ხალხი ელის ქრისტეს მოსვლას, ზოგი- მესიას, ზოგი – მუნთაზარს, ზოგი – მაიტრეის, სოშის, კალკა-ხვატარს. საბოლოო ჯამში, ყველა ერთია, რადგან დედამიწაზე არიან.

ადამიანებს ოცნებაც აქვთ. ოზიმ, ორი ჩვენთაგანი, უკეთეს დღეებზე რომ ოცნებობს, მე და ჯონი ვართო.

მანამდე, 70-იანებში ჯონმა წარმოიდგინა, რომ არ არსებობს სამოთხე და ჯოჯოხეთი. ჩვენს ირგვლივ მხოლოდ ზეცაა და   დღევანდელი დღისთვის ცხოვრობს ხალხი.

არ არსებობს მატერიალური საზღვრები და ქვეყნები. არაფრისთვის გიწევს მოკვდე ან მოკლა. არ არსებობს რელიგიები და ხალხებიც მშვიდად ცხოვრობენ. თუ დარღვეული ბალანსი ხალხს ჰარმონიული მდგომარეობა ჰგონია, არსებობენ მისნაირი მეოცნებებიც, რომლებიც სამყაროს ზემოდან და ერთიანობაში ხედავენ, სამყაროს, რომელსაც სიყვარული ატრიალებს.

წარმოიდგინა, რომ ეს არ არის უტოპია და მარტივია. მთავარია, მშვიდობას შანსი მისცე და იოცნებო. მარტო ოცნება ოცნებაა, ერთად ოცნება კი რეალობააო, იოკომ; იოკომ, რომელმაც ჯონ ლენონის მემორიალი ააგო ქმრის იუბილეზე და ”მშვიდობის კოშკი” უწოდა.

კოშკი მაღალია და სინათლისგან შედგება. მოწყობილია იმგვარად, რომ წელიწადში რამდენჯერმე ჩანს, ისიც მზის ჩასვლის შემდეგ. სიტყვები ”წარმოიდგინე მშვიდობა” 24 ენაზე წერია. მათ შორის ქართულადაც.

სახლი, რომელშიც ვიპარებოდი

 

 

 

არასდროს გავპარულვარ სახლიდან. არა იმიტომ, რომ რახან მეექვსე სართულზე ვცხოვრობდი სიმაღლის მეშინოდა, არც იმიტომ, რომ სურვილი არ მქონდა, მშობლებისგან მორალით მქონდა განსაზღვრული საქმის სიავ-სიკარგე.
სახლი, რომელიც ამოჩემებული მქონდა ჩვენი ბინის გვერდით მდებარეობდა. შიგ არავინ ცხოვრობდა, მაგრამ ძველი მეზობლის სუნი კაი ხანი იდგა.
თამარი ქართველი ებრაელი იყო. როგორც ამბობდნენ, მისი ოჯახი შევარდნაძემ გააწამა, მაგრამ ებრაელებს მასზე ცუდს ვერ დააცდენდი. თბილი ქალი კი იყო: მე და ჩემს ძმას ”ოქროს” გვეძახდა. მიკვირდა, ქვას რატომ გვადარებდა. გვიან გავიგე, რომ ოქრო ძვირფასი იყო.
ჩემი ძმის დაბადება სსრკს დაშლას დაემთხვა. მთელი ზამთარი უშუქობა იყო. ოჯახს ჩვილთან ერთად ცხოვრება განსაკუთრებით უჭირდა. თამარი გვსტუმრობდა და დაირით გვართობდა. ის დაირა წლების მერე ჩემს ძმას გაუტყდა, – ცუდი ხელი ჰქონდა. მახსოვს, დედამ ინერვიულა.
თუ შუქი მოვიდოდა, სერიალებს ვუყურებდით. მაშინ სერიალებს ყველა უყურებდა. კოცნის სცენის დროს ბავშვებს ხელებს თვალებზე გვაფარებდნენ, ისე, რომ არ ვიცოდით რატომ. პირველად აქედან გავიგე, როგორ ჩნდებიან ბავშვები: ”დინასტიის” პერსონაჟმა, შვილის კეთება ახლავე უნდა დავიწყოთო და მშობლებმა ხელები აგვაფარეს. ამ დღეს უკავშირდება ჩემი პირველი იმედგაცრუება ტვინში შეტენილ ღმერთზე, რომელიც ჯადოსნური ჯოხით სახავდა ბავშვებს.
ის ემოცია ახლაც მახსოვს: მიკვირდა. ისევე, როგორც მიკვირდა ყოველ აღდგომას დაყრილი ჭორი, რომ პარასკეობით ებრაელები ბავშვებს კლავენ და მათი სისხლიდან აცხობდნენ ნამცხვრებს. თამართან მისვლას იმ დღეებში ერიდებოდნენ, არც მისგან მიწოდებულ ”ნამცხვრებს” სინჯავდნენ. არა და კეთილი ქალი იყო, რაც თავი მახსოვს, შვილიშვილების დაწყვილებაზე ფიქრობდა: ბიჭი წუნია ყოლია, თქვენს გარიგებულს, მზეთუნახავიც რომ იყოს, არ მოვიყვანო. თამარი რომ მოხუცდა, მათთან გადავიდა საცხოვრებლად. ბინა დაცარიელდა, თუმცა თამარის სუნი რჩება.

****

იმ ხანებში ერთი მულტფილმი გადიოდა. პერსონაჟს პრინცესა რომი ერქვა. მამამაც ასე შემარქვა. და დამაჯერეს, რომ პრინცესები სახლიდან არ იპარებიან. ვერაფრით გავიხსენე მულტფილმის სახელი. მერე ”რომაული არდადეგები” ვნახე.
ხელახლა დავიწყე შეპარვისთვის მზადება. სიზმარში ხშირად ვიპარებოდი და ბინას ინტერიერს ვუცვლიდი. ასე არ ვიყავი მარტო მე. თურმე ჩემი ძმაც თავისებურად ცდილობდა შიგ შესვლას. ღამ-ღამობით, როცა ყველას გვეძინა, თითებით კედელს ფხაჭნიდა. რომ შევამჩნიეთ, უკვე ღრმა ხვრელი იყო. მოგეხსენებათ, სტალინური პროექტის სახლი სიფრიფანა კედლებით. დედამ ნაჩვრეტი პლასტერინით ამოავსო. მერე ვიგებ, რომ ჩემმა მეგობარმა პირადი ცხოვრება მეზობელთან კედელში ხვრელით ააწყო და ასე პლატონურად უყვარდა მასთან სახლში მისვლის გარეშე.
თამარმა ბინის გასაღები ჩვენ დაგვიტოვა. ჩაშვებული წყალი ან მუშების-შესვლა გამოსვლა რომ გვეკონტროლა. აქამდე ზოგი მდგმური, თუ გასაღები სახლში დარჩებოდა, ჩვენგან იპარებოდა სახლში. მე ვუყურებდი, როგორ იპარებოდნენ. სიხშირის გამო ამ სანახაობას შევეჩვიე.

****

სახლმა ბევრი მდგმური გამოიცვალა. ძირითადად, სტუდენტ ბიჭებზე ქირავდებოდა. აღარც მეზობლების ინსტიტუტი იყო, ყავისთვის რომ დადგომოდი. მეზობლებს გარეგნობითაც ვერ ვცნობდი. უბრალოდ ვიცოდი, რომ მდგმურებს უჩიოდნენ: თქვენგან ხმაურიაო, -საყვედურისთვის ურეკავდნენ თამარს.
მერე თამარი გარდაიცვალა. მე და დედა პანაშვიდზე წავედით. მაინტერესებდა, მისმა შვილიშვილმა როგორი ცოლი მოიყვანა. ვერ ვნახე.
ბინას კი ქირაობდნენ მეგობრები, შეყვარებულები, ცოლ-ქმარი.. როცა ბიჭი მეზობლები აივანზე გამოდიოდნენ, მამა აივანზე დგომას მიშლიდა: პრინცესები ბიჭების საუბრებს არ ისმენენო. მე კი მათ სახლში ყოველთვის მინდოდა შეპარვა. განსაკუთრებით მაშინ, როცა შიგ არავინ ცხოვრობდა.
როცა ვიღაც მომეწონა, სურვილი მქონდა, იმ სახლში მასთან მეცხოვრა. გასაღებს ვუყურებდი, როცა მამამ თქვა: რატომ არ ვუჯერებდით თამარს, მისგან ეს სახლი უნდა გვეყიდაო. თამარა ბებო და მისი დაირა ყველას გვიყვარდა.
მერე მამამ გვითხრა, რომ ფული გვჭირდებოდა და ბინას ვყიდითო. ოღონდ სახლი არ გაგვეყიდა და დავშორდები მეთქი იმ ბიჭს, – ღმერთს ვუთხარი. მერე გადავიფიქრე, – სახლი ცარიელი კარკასი გახდა სიმბოლურ დატვირთვებს მოკლებული. და როცა ჩემმა ძმამ ახალი სახლი ნახა, მითხრა: შენ მოგეწონება, მესამე სართულია, აივნიდან ყვავილები მიწამდე ეშვება, – ადვილად გადაიპარები, – გამიკვირდა, საიდან იგრძნო მეთქი. ალბათ ეს ზოგადი ოცნებაა.
თამარის მერე იმ სახლში პირველად შარშან მოვხვდი. და-ძმა ცხოვრობდა. მათ დამპატიჟეს იქ, სადაც ყოველთვის მინდოდა შეპარვა. არქიტექტურა შეცვლილი იყო მთლიანად. თამარის სუნი აღარ იდგა. რომელიღაც სუნამოს სუნი უფრო.
როცა ახალ სახლში გადავედით, კედელზე ნაჩვრეტები და პლასტერინები შევნიშნეთ. გაგვეღიმა. ახლა დედა დგას აივანთან და ამბობს: იმ მთის იქით, ჩემი სახლია. მე კი ვფიქრობ: იმ მთის იქით, ჩემი ოცნება იყო, რომელიც არ გავრისკე. ისტორია არ არის სახლზე. ჩემზეა. მას შემდეგ ყველა ოცნებას ვრისკავ.