The Hanged Man

კლუბში საუბრობდნენ, რომ თავის დროზე თამაში მონოპოლია მონოპოლისტების გასაკრიტიკებლად შეიქმნა, თუმცა ხალხს მონოპოლია კიდევ უფრო შეაყვარაო. დაფიქრებულხართ რა გავლენას ახდენს ინდივიდის თუ სოციუმის განვითარებაზე სამაგიდო თუ საველე თამაშები? აი, 4 წლის ნიკოლას ისე უყვარს დამალობანას თამაში, რომ  ვხუმრობ ხოლმე, გაიზრდება და ბევრ გოგოს გაუკეთებს იგნორს. ან ბიჭს, გააჩნია.

საველე იქით იყოს, და მაფიოზობანასნაირი თამაშები სხვა პოსტში აქამდეც გამიკრიტკებია. იმიტომ, რომ აგებულია პანიკაზე, ჯერ განაჩენი გამოგაქვთ შემთხვევითობის პრინციპით, მტკიცებულების გარეშე, სიმართლეს კი განაჩენის შემდეგ გებულობ. შეიძლება ავალონის თუ მაქციის თუ რომელიმე მსგავსი საზღვრების მქონე თამაშის სცენარის ავტორსაც სოციუმისთვის საპირისპირო მიზნები ჰქონდა ჩაფიქრებული ან ისევე მემარჯვენე ყოფილიყო, როგორც ერთი იაპონური თამაშის კოპირაიტერი, ტაძრისთვის მონეტების შეწირვაზე რომ არის კონცენტრირებული.

ჯოკრის პერსონაჟმა ტაროთი დამაინტერესა. ესაა ადამიანის პირველი ინკარნაცია, რომელიც სულელია ანუ გამოუცდელი. დემონთან ერთად ყველაზე რთულ კარტად ითვლება. სამაგიეროდ, ჩემი საყვარელი კარტია “ჩამოხრჩობილი კაცი”. თითქოს უმოქმედობაა, თვითმსხვერპლი, დროის მსხვერპლი, მოსწავლის როლი და უკუღმა ყურება. მითუმეტეს, ალ. კროულის საიდეო დასტაში ამობრუნებული სამკუთხედით, Ankh. ერთადერთი ტაროა, რომელიც მაქვს. მეგობარმა მაჩუქა დაბადების დღეზე, შენსავით ჰაეროვანიაო ანუ ხმლის.

გითამაშია ტაროთი არასაწინასწარსამეტყველოდ, არამედ როგორც დავალებად? აი, როგორც “წითელი, ყვითელი, შავი” ან “ჯენგა” ფერებში. წიპა “ოო, ჩამოხრჩობილი კაცი ამომივიდა, არ უნდა გავინძრე.” ან “რეინკარნაცია ამომივიდა და ვარცხნილობა ხომ არ შემეცვალა?” როცა რუტინულ პალასაზე ვარ, იმ ბებერი, გარყვნილი კაცის დასტიდან იდეებს ვეძებ. აბა ფეისბუქი მე არა მაქვს და რამით ხომ უნდა გავერთო.

“იეჭვიანე.
შეიტანე ეჭვი საკუთარ თავში.
იეჭვიანე იმაში, რომ ეჭვიანობ საკუთარ თავზე.
იეჭვიანე ყველაფერში.
იეჭვიანე იმაშიც კი რომ ყველაფერში ეჭვიანობ. ხანდახან გეჩვენება, რომ ყველა ამ შეგნებული ეჭვიანობის მიღმა იმალება ღრმა თვითდაჯერებულობა. მოკალი იგი, დააღრჩე გველი. დეე აღიმართოს ეჭვიანობის თხის რქა.”
მერე რაღაც იყო მელაზეც.

ფინიკოს ოპტიმიზმი

პატარა ნიკოლა ინსტინქტების წინააღმდეგ

სანამ მუცელი დაეტყობოდა, სასაცილო ორსულობა იცოდა ჩემმა რძალმა, ბავშვი რომ მუცლიდან ურტყამდა, ეღიტინებოდა და იცინოდა. გამვლელები უყურებენ, როგორ იდგა ამხელა ქალი თავისთვის, ქუჩაში მარტო და კისკისებდა. ბავშვიც სულ სიცილში დაიბადა. აი, შვილს რატომ უნდა დავხვდე ჭინთვასა და ჭმუნვაშიო და საკეისროთი იმშობიარა ღიღინსა და კისკისში. სილაღე იყო პირველი რაც ნიკოლამ სამყაროში შემოსვლისას მოისმინა. იმის მერე ხშირად იღვიძებს ბედნიერი.

ერთ დილასაც ნიკოლას ვეკითხები, როგორ გეძინა მეთქი, რაზეც არ დაიბნა, გვერდულად გადაიწია, ხელები მწყობრად დაიწყო ლოყაზე და მიპასუხა: “აი, ასე”. ტრადიციულ “კარგად” ან “ცუდად” პასუხებს შეჩვეული გოგო ვარ, ამიტომ მისმა ბავშვურმა საქციელმა გამიტაცა. ისეთი პატარაა, ჯერ იარლიყებისგან შეურყვნელია. მინდება ზედსართავი სახელების სტერეოტიპები მოვარიდო მისი გულწრფელობა რომ არ დავსვარო. ისეთი პატარაა, პირველად საზამთრო რომ დაინახა, ხმამაღლა გაიკვირვა: “ალუჩა! დიდი ალუჩა!” ისეთი პატარაა, ჯერ ტყუილის თქმა არ იცის.

ნიკოლამ პირველად ჩემთან მოიტყუა. როცა დაზიანებულ ხელზე ვაკოცეთ, დაუზიანებელი მკლავიც მოგვიშვირა, აქაც მტკივაო. დავაკვირდი და პირველად სხვა ბავშვებიც სიყვარულის მისაღებად იტყუებიან. ტყუილი ანუ რეალობაში ფანტაზიის ნებაყოფლობითი მოხმობა ცნობიერების სამყაროში შებიჯების საბაზისო სიმპტომია. როდესაც ბავშვს შეუძლია სიზმარი მოყვეს, როგორც წარმოსახვა, აქედან მისი ცნობიერების დასაწყისია. ირონიულია, რომ ხასიათის გამოვლინების პირველი ტრიუკი ზრდასრულებისთვის ცოდვიანი თვისებაა. ირონიულია, რომ ჩვენი პირველი ტყუილები სიყვარულის მისაღებად ითქვა. ირონიულია, რომ ხასიათს ეს სიყვარულის ინსტინქტები გვიქმნის. მენიშნა.

მენიშნა ისიც, თუ რატომ ვჭამთ ადამიანები წარუმატებლობისა და სტრესის დროს. მაგალითად, ნიკოლას სადილობისას ხშირად უმეორებენ, რომ უნდა ჭამოს თუ უნდა ძლიერი გაიზარდოს, ექიმი არ დასჭირდეს, მეზობელს გოლი გაუტანოს, მამამისს ხელი გადაუწიოს. და როდესაც დიდი ბიჭი იქნება, ვაკანსიაზე რეზიუმეს გააგზავნის, ბავშვობაში ჩაბეჭდილი აპლიკაცია ამოუტივტივდება როგორც გაძლიერების უნივერსალურ ხრიკი.

კიდევ რა შემიძლია ნიკოლაზე თვალთვალიდან გიამბოთ… (ხმამაღალი) მუსიკის ეშინოდა. მგონი ეს აჭარანეთის დამსახურებაა, დეჰუმანურად ხმამაღალია მათი რეკლამები პრელუდიაში. მთელი წელია გასართობ ცენტრებში ვერ წავიყვანეთ ბავშვი, ჩარჩენილი აქვს უეცრად ამოვარდნილი ხმაღალი ხმა. როდესაც ბავშვი მარტო სახლში ჩამაბარეს, მოდი მეთქი, ნიკოლა, ვიცეკვოთ. ჯერ უმუსიკოდ დავიწყეთ ცეკვა. მერე მინიმალური საუნდი ჩავრთე მისი თამაშიდან. და როდესაც ხმის აწევის ღილაკს ვაჭერდი დინამიკზე, თან რამე აკრძალულს ვაკეთებდით. მაგალითად, ცეკვის დროს თან ჭერისკენ ვისროდით ჩვენს წინდებს ან ვხოხავდით იატაკზე. იმ დღიდან ნიკოლას ხმამაღალი მუსიკა შეუყვარდა. მე კიდევ ახალ გამოწვევაზე ვფიქრობ: ნეტა, შიშის დასართგუნად აკრძალულის მიღების ხიბლი ზრდასრულებშიც უმწიკვლოდ მოქმედებს?

ნიკოლა ახალი თაობაა, თაობა, რომელიც თანდათანობით იშორებს ინსტინქტებს და მეტად დასწავლული ხდება. ბავშვებთან კონტაქტი კი მასწავლის ჩემი ადამიანური თვისებების დინამიკას ისტორიულ პლანში. ხოლო ის, ვინც ამბობს, რომ ბავშვები არ უყვარს, მგონია, რომ საკუთარი წარსულის ეშინია. რძალი კი გამომიტყდა, რომ შინაგანი ღუტუნები მოენატრა.

არ გახსნა სხვა ფანჯარა!

ნიკოლა, ჩემი ძმის შვილი იმ თაობაში დაიბადა, რომელიც, მგონია, რომ მესაკუთრე აღარ იქნება ზედმეტი არჩევანის გამო. გარდა იმისა, რომ ცხოვრობს ორ სახლში, ფიზიკური თუ ვირტუალური სათამაშოების დიდი არჩევანი აქვს, თანაც მუდმივად ტრანსლირებული ანიმაციების ფონზე ორ ეკრანზე, ერთდროულად ტელევიზორშიც და კომპიუტერშიც. მას არ აქვს საყვარელი სათამაშო, რომელსაც ლოგინში ჩაიწვენდა და დაზიანებისას გული დაწყდებოდა. არც საყვარელი ეზო აქვს, რადგან თბილისში ყოველ ნაბიჯზეა სკვერი გახსნილი. ჩემი და ჩემი ძმის სათამაშოები 90-იანებში იმდენად მწირე რაოდენობის იყო, გაფუჭების შემთხვევაში გადაგდებაც გვენანებოდა. ამიტომ დაბრაკულ ნივთსაც ისეთივე სიყვარულით ვიღებდით, თითქოს კარგი ცოლი უვარგისს ქმარს არ უნდა დაშორებოდა. 90-იანების არც თბილისურ ნაომარ ეზოებს გავიხსენებ.

ამიტომ მგონია, ნიკოლა თანატოლებთან ერთად ჩაებმება არამიჯაჭვულ ურთიერთობებში როგორც საგნებთან, ასევე ადამიანებთან და მისი სიყვარული არ იქნება მიზანმიმართული ობიექტზე, არამედ იდეაზე. რაც ცოტა მაშინებს, რადგან მე არ ვიცი საკუთრების გარეშე ცხოვრება და ის უნარი, რაც ჩვენს შვილებს გამოვუმუშავეთ, ჩემს თაობაში იშვიათად მინახავს. დიახ, ჩვენ გამოვუმუშავეთ, რადგან ზედმეტად მესაკუთრე ხალხი არამესაკუთრეობას ბადებს. რაც ბუნებრივია, თუნდაც სამოსური მოდის მაგალითზე, როცა არაა საჭირო მოდის ექსპერტი იყო, რომ წინასწარ მიხვდე, ზედმეტად მჭიდრო შარვლის ტენდენცია თუ არის წელს, მომავალ წელს მოდაში ფართხუნა შარვლები იქნება.

არაერთ ობიექტზე პარალელური კონცენტრირება ჩვენმა თაობამაც შეისწავლა ინტერნეტთან დაუფლებისას. თურმე ერთდროულად შეგვიძლია რამდენიმე ადამიანს აბსულუტურად განსხვავებულ თემებზე ვეკამათოთ ფეისბუქზე სხვადასხვა ფანჯარაში, თან ნორმალურად შევასრულოთ საპასუხისმგებლო საქმეები სამსახურებისთვის, სიტყვაზე, ექსელში, თან ფონად მოვუსმინოთ სასურველ მუსიკას. პირადად მე, იმდენად შევეჩვიე რამდენიმე სამსახურში მუშაობას და, ზოგადად, ერთდროულად სხვადასხვა ავატარი გავხდი, საინტერესო ფილმის ყურებაც კი საკმაოდ დიდ ნებისყოფას მთხოვს ბრაუზერის ახალი ფანჯრის გახსნის გარეშე, სადაც ახალ სტატიას უნდა გადავავლო თვალი. სხვა ფანჯარა ხომ უფრო საინტერესოა. ამას მე ცხოვრების აჩქარებულ რიტმს ვუკავშირებ და იმას, რომ გვაქვს ყველაფრის ერთდროულად ჭამის შესაძლებლობა. ამ სტატიის კითხვის პარალელურად თქვენ რას აკეთებდით? ფოტო ჩემს სადარბაზოშია გადაღებული.

დრონი, თევზი და ოპერაცია “საშა”

როგორც წესი, სანამ დრონს ვინმე შეიძენდეს, გუგლის ისტორია და ამაზონის ლისთი სავსე აქვს დრონის აქსესუარების გვერდებით. ასეც მოვიქეცი, სათამაშო ჯერ კიდევ შეძენამდე ორბო ქილად გავიხადე და ჩემი შემოსავლისთვის ცოტათი ძვირად შემომეყიდა. სახლში მიტანამდე აქეთ დავფრინავდი და დრონი პულტით აქეთ მმართავდა. გადავურეკე მეგობრებს და ველად გასაჭრელ გეგმებს ვაწყობდით. თბილისის ზღვა ხომ გადავიფრინე და სახლის ეზოში რომ შემოვედი, სტუმრად ძმიშვილი დამხვდა – ნიკოლა გვერდითა კორპუსიდან გადმოსული. მადლობაო, ეს რა კარგი საჩუქარი მომიტანეო, – ეგონა მისთვის ვიყიდე. შემომესივნენ მთელი ეზოს ბავშვები, მე კიდევ ვიდექი და ღიმილით ვფიქრობდი რასაც წინა წელს ვფიქრობდი: წელს მაინც ვისწავლო უარის თქმა.

****

მარიამმა და ეთერმა გადაწყვიტეს ჩემთვის სურპრიზი მოეწყოთ, გვიან რუსთაველზე დამიბარეს და თევზი მაჩუქეს.
აი, ნამდვილი თევზი, სააკვარიუმო, წყლიან პარკში დაცურავდა და ამბობდნენ, ჭაობისფერიაო, რომ გაგიცანით, თავს აკვარიუმის თევზს ადარებდიო. არც შემიხედავს ისე მოვუძახე განახლებული ლურჯი ფერის ურნაში და უკანმოუხედავად წავედი. ზემოდან დააყრიდნენ ნაგავს, მაგრამ მარიამი თავისი აკანკალებული ხელებით მაინც ამოიყვანდა ნარჩენებიდან და ვინმე გამვლელ ბავშვს აჩუქებდა. მარიამი ვერ მიხვდებოდა, რომ ეტკინა იმაზე ნაკლებად, ვიდრე რამდენიმე კვირაში თევზის მფლობელს ეტკინებოდა:
თევზს ბავშვი სახლად აკვარიუმს აჩუქებდა, ავეჯად კენჭებს ჩაუყრიდა, გაწირავდა მარტოობისთვის იმდენად შეიყვარებდა, საკვებს მოიკლებდა მის გამო, მაგრამ ერთ დილასაც მკვდარს იპოვნიდა. ბოროტებაა ჩუქნიდე მალე მომაკვდავებს. ძალიან ბოროტია მარიამი.

****

წიგნის ბიჭუნა შევარქვი საშას. ჰარიპოტერობაზე ვნახე პირველად და ეგრევე მივხვდი რომ ეს კრემისფერ სამოსიანი კაცი ამდენ თინეიჯერ ჯადოქრებში სწორედ ის წიგნის ბიჭუნა იქნებოდა ვის გამოც სანტა ესპერანსაში მოვხვდი. ეს ამბავი ცოტა ადრე დაიწყო:
თამარა რომ გავიცანი, “სანტა ესპერანსას” მენეჯერი ბიჭი მოსწონდა. მოსწონდა რა, შესვენებაზე დედა ენის ბაღს რომ შემოივლიდა ეს გოგო, სავარაუდოდ მტრედებისთვის ნამცეცების დასაყრელად, სანტაშიც შეივლიდა ვითომ წიგნების და რვეულების სათვარიელებლად. ოღონდ მაშინ არ იცოდა ამ კაცის სახელი და მე წიგნის ბიჭუნა შევარქვი.
აი, როგორ უნდა გაიცნოს ინტროვერტმა გოგომ ინტროვერტი ბიჭი დახლს აქედან, მითუმეტეს, თუ ეს ბიჭუნა 40+ კაცია და ყმაწვილობის მერე შეყვარებული აღარ ყოფილა?! არა, რამდენჯერმე მათი გზა გადაიკვეთა. მაგალითად, ღვინის ნაირსახეობებზე წიგნი გაქვთო, – ამან იკითხა და იმან, – საქართველო თითქოს ღვინის ქვეყანაა, მაგრამ წიგნი ამაზე არ არისო.
ორი წელი გასტანა ამგვარმა რომანტიკამ და ერთხელაც ჩვენმა მეგობარმა დაიწყო იმავე მაღაზიაში მუშაობა კონსულტანტად. დიახ, ჩვენი კაცი შემთხვევით შევუშვით ინფორმაციის გამოსატანად. დიახ, უკვე შეგვიძლია სანტაში მხოლოდ წიგნების საყიდლად არ შევიდეთ ხელფასამდე დარჩენილ ბოლო კვირაში. არა, ეს სვლა არ ყოფილა საკმარისი და საქმეში მესამე, უფრო აქტიური გოგო ჩაერთო: მან ჯერ ჩვენი მეგობარი კონსულტანტი გაიცნო, რომ მას საშა წარედგინა, რომ მერე საშა თამროსთვის გაეცნო.
იყო რაღაც მომენტიც, დენიელ კიზის წიგნების ეკრანიზაციებზე ვსაუბრობდით, ელჯერნონზე ფილმები არ მოგვწონდა, და საშამ – მილიგანზეც აპირებენ კინოს გადაღებასო. მაინცდამაინც მაშინ ჰქონდა შემოუხვეული თამარას ნაქსოვი კაშნე სიწვრილისგან რომ იპრუწებოდა. ეს ცალკე იდგა ჩუმად და ის კიდევ – ცალკე.
იმ კვირაში მე და თამარა აღმაშენებელზე ვაპირებთ სადილს, ბარემ სანტაშიც შევივლით და ვიკითხავთ, იქნებ გამოუშვეს წიგნი ღვინოზე. გეხვეწებით, ვინმემ გამოუშვით წიგნი ღვინოზე.

მეორე დღის პრობლემა

როგორც კი მარტყოფში შევედით, ტკბილი სუნი მეცა. ალბათ მზის, მწიფე ხეხილის და შუამავალი ნამის გამო. გზაზე ჭაობების დანახვამ გამახარა, ძალიან მომწონს მათი თვალიერება. ჩემთვის ის ბოღმის სიმბოლოა, რაზეც შეიძლება ლამაზი ნაყოფი გაიზარდოს. ტყის განაპირა სახლში დავბარგდით, პირდაპირ აივნიდან იწყებოდნენ ხეები. პურის საყიდლად ანუ უახლოეს სოფლამდე მისასვლელად სამი კილომეტრის გავლა მომიწია. უკან კი გზა ამერია, ცრუ ბილიკმა შემიტყუა, მთასთან გაჩერდა და თეძომდე ბალახებში ცოცვა მომიწია. სახლს ბუხრიდან ამოსული კვამლით მივაგენი. კი არ ვარ ბუხრების მომხრე, მაგრამ მომეწონა. სუფრა თანდათან გაიშალა, ღვინო მალე გაგვითავდა. ჭაჭასთვის მისაყოლებელი წვენი აღარ გვქონდა, სამეზობლოდ მიტოვებულ სახლში ალუბლის დასაკრეფად გადავედი. სიბნელეს რომ თავი დავანებოთ, ჭექა-ქუხილი იყო. ძალიან მომწონდა რომ მეშინოდა. გემრიელი წვენი გამოვიდა, როგორც მეორე დღეს ხეებიდან პირდაპირ ქვაბში დამზადებული წითელი ტყემალი. მეორე დღეს ტყეში შევედით, ყვავილები დავკრიფეთ და ხეებს ვეცეკვეთ. განსაკუთრებით მომეწონა ხეების გვირაბი. მინდოდა დამუხტვა გამომეხატა და ლირიკული აბზაცი გამომივიდა.

თბილისში რომ დავბრუნდი, პირველი რაც გავაკეთე, ორი წლის ძმის შვილი მოვინახულე, ნიკოლა. მიბაძვის ასაკი აქვს და კანფეტი რომ მომართვა, შეეცადა ჩემთვის შეფუთვისგან გაეხსნა. მე კიდევ მადლობის თქმა დამავიწყდა. აბა რა უნდა მითხრაო, მადლობაო. დავფიქრდი, რა იშვიათად ვიმადლი ზოგადად. ამბიცია მაქვს, რომ მეკუთვნოდა. ერთი გოგო გავიცანი მარტყოფში. ორსულად იყო, მაგრამ არ ამხელდა, სიტყვებით ლავირებდა. მაგრამ მე რას გამომაპარებდა, იმდენ ორსულთან მაქვს სისტემატურად მჭიდრო კავშირი, რომ ლამის აქეთ ცრუ ორსულობა დავიმართო. უი, ჩემი ძველი თანამშრომლის ძაღლს ჰქონდა ცრუ ორსულობა. იმდენ დროს ატარებენ ძაღლები ადამიანთა სამყაროში, რომ განწყობა უვითარდებათ. ნადირობისას საცხოველეთსაც ერჩიან ადამიანთა გამო, თავისიანებს ებრძვიან განვითარების ამბიციით. ჭაობის იდეაც ამიტომ მომწონს, სადაც გარდაცვალება დაბადებას ნიშნავს, რომ ბოღმიან წყალსაც აქვს დედობრივი ინსტინქტი, როგორც მე ვეძახი, გარდასახვის.

როგორც კი მარტყოფიდან გამოვედით, წვიმდა. სადღაც კილომეტრი სიმშრალე იყო, მერე კი ისევ წვიმდა. მინდოდა გადამეხვია გზა, რომ სახლში მალე მივსულიყავი. მეორე დღის პრობლემა მაქვს. იშვიათია, თუ სადმე წავედი და მეორე დღეს იქიდან გამოქცევა არ მომინდეს. თუ მეორე დღე გადარჩა, მესამე დღეს ეს აუცილებლად ხდება. რა ძალიანაც არ უნდა მიყვარდნენ ჩემი მეგობრები, უმეგობროდ ყოფნა მენატრება. ჩემში ეს დისტანციის სურვილი ხშირად მიქმნის პრობლემას, რადგან არ მყავს ისეთი მოლაშქრე მეგობარი, ერთ დღიანი გასვლები რომ უყვარდეს. საქმე ისაა, რომ მოძრაობა მიყვარს, ორი დღით ერთ სივრცეში გაჩერება ჩემთვის მდინარისთვის ჭაობში ჩადინება იქნება. ვერ ვიტყვი, რომ ჩემს ამ ხანგრძლივი გასვლების მოყვარულ მეგობრებს ძალიან ვუყვარვარ. რადგან არასდროს წამომყოლიან იმ ადგილებში სადაც მე მინდა, არ მახსოვს ტური დამეგეგმოს და მოსწონებოდეთ. ასე რომ ყველაფერი სამართლიანია, სინდისი არ მქენჯნის. უბრალოდ მწყინს, რომ სიარულში ვერ ვეწყობით და მაკვირვებს, რომ სტაბილურ ადამიანებს ვიყვარებ. დავწერე ის, რაზეც ფსიქო-თერაპევტს გავესაუბრებოდი პირველ სეანსზე, მათი რომ მჯეროდეს.