ბოშა ქალი

“რეალური ზღაპრების” პირველ ლექციაზე, ქვე-სათაურით “აურა”, ფილოსოფოსმა გიორგი მაისურაძემ საშუალო კლასზე ისაუბრა, რომელიც კვირაში ერთხელ ფაბრიკასა და ბასიანზე გართობის ფუფუნებით კმაყოფილდება და კოპი-ფეისთ წრეს ქმნის. რომ გალაკტიონი იმდენად დაფიქსირდა ქართულ რეალობაში, რომ სუიციდის აქტით ხელოვნების მკვლელად იქცა, როგორც შოთა რუსთაველი იყო შუა საუკუნეების ქართული მწერლობისთვის. რომ სქესობრივ აქტში ფულის გადამხდელი კაცი აფიქსირებს არა იმდენად უფასო სითბოს უქონლობას, არამედ სხვისთვის ან საკუთარი თავისთვის მატერიალური წარმოჩენის უნარს. რომ ლუვრში ორიგინალი ჯოკონდას ღიმილისთვის ჩასულ ტურისტებს ძეგლი ზურგიდან აქვთ ნანახი, სელფის ჯოხებთან ფრონტალური კონტაქტის გამო. რომ კოკა-კოლა ამერიკაში დემოკრატიის სიმბოლო არის, ყველა სოციალური ფენის ადამიანი განურჩევლად რომ სვამს. რომ მარტოობა არის ერთჯერადობის გამოვლენა, როცა ადამიანი კოლექტიურ კვალს არ უერთდება.

ლექცია დაიწყო აურაზე თეოსოფოსების წარმოდგენით და მოდერნისტული თეორიით გაგრძელდა, სადაც დიუშანის მზა პისუარის კოპირაიტის გარეშე გამოფენა პლაგიატის აქტი არ გვგონია და პოსტ მოდერნიზმში უორჰოლმა კონსერვის ქილების გადამრავლებით რაოდენობა ხარისხზე წინ დააყენა. აურის ბენიამინისეული გაგებით თანამედროვეობაში აურა დაიკარგა, რადგან აურის მატარებელი მხოლოდ ორიგინალი შეიძლება იყოს. როგორც წესი, მიმბაძველი ადამიანი საშუალო ფენის წარმომადგენელია, რომელიც თავს ნიმუშის ასლით ტკბობის საშუალებას აძლევს, რადგან ორიგინალის ფუფუნება არ აქვს. ლექცია ერთგვარი მოწოდება იყო მარტოობისკენ, რომელიც კოლექტიური ცნობიერების ინდივიდუალური ცნობიერებით ჩანაცვლებით მიიღწეოდა. ნამდვილად სახასიათო ღიმილი აქვს ამ ლექციის ლექტორს, ვინც შეხვედრილხართ, დამეთანხმებით ალბათ.

ამ ზაფხულსვე Netflix-მა ახალი სერიალი გამოუშვა დამწყები მწერლის ლაიზა რუბინის ავტორობით Gypsy. “ვინ ხარ მაშინ, როცა არავინ გიყურებს?” – სერიალის სლოგანია და დასმულია საკითხი – თუ პიროვნება სინამდვილეში მიმბაძველია, მისგან ინდივიდუალური ცხოვრების ქონის მოთხოვნა რამდენად ეთიკურია, ანუ მიმბაძველი ტიპაჟი სხვების მიბაძვის გარეშე პიროვნულობას თუ კარგავს. სერიალის მთავარი პერსონაჟი ფსიქოლოგ-თერაპევტი ჯინ ჰოლოუეია. მას შემდეგ რაც ქვეცნობიერის კვლევა დაიწყო, თავისუფალი ნების არ სჯერა. როგორც იქნა ოცნების მამაკაცს მოანდომებს მასთან მონოგამიურ ცხოვრებას, გაუჩენს ჯანმრთელ და ჭკვიან გოგონას, ფსიქოლოგიის კათედრის კოლეგებში ავტორიტეტით სარგებლობს, მაგრამ პერმანენტულად მაქციური სურვილები იპყრობს. იგი არ მუშაობს მხოლოდ პაციენტებისგან მონაყოლი ინფორმაციით, არ სჯერდება სხვების აღქმას, პირიქით, შენიღბული იდენტობით და პაციენტების ცხოვრებაში დასადგურებით ცდილობს მათ შველას.

მაგალითად, ჰყავს პაციენტი ნარკოდამოკიდებულებით და მის დასახმარებლად ნარკოტიკი ჯერ საკუთარ ტყავზე უნდა გამოსცადოს, მერე საცხოვრებელი სახლი დაუთმოს. ჰყავს პაციენტი ქალი, რომელიც მოჭარბებული დედობრივი ინსტინქტისგან იტანჯება და რახან შვილს გასაქანს არ აძლევს, შვილისთვის იგი უინტერესოა. ჯინი პაციენტის შვილს ვითომ შემთხვევით უმეგობრდება, პირველწყაროდან იგებს თუ რატომ უკეთებს დედამისს იგნორს და შემდგომ თერაპიის კათედრაში მისულ პაციენტს ადეკვატურ რჩევებს აძლევს. ჰყავს პაციენტი ბიჭი, ვისაც დაშორების გადატანა უწევს თავზეხელაღებულ გოგოსთან. იმისთვის, რომ ამ ბიჭის განცდები აღიქვას, ამ გოგოსთან გააბავს რომანტიკულ კავშირს. როგორც ყველა სუპერგმირს, გადაქცევის რიტუალი სჭირდება. მაგალითად, კლარკ კენტი სუპერკაცად გადაქცევისთვის სათვალეს იხსნის და თმას უკან იწევს. ჯინი თმას ისწორებს, N4 შანელის სუნამოს ისხამს და ვისკის სვამს ღვინის ნაცვლად.

ჩემი აზრით, იყო ორიგინალის ასლი, ჰგავს განტევების ვაცად ქცეულ პაიკს შაჰმათში. The Veritas-ის სერიაში ასლი რომ უნდა მოკვდეს ორიგინალისთვის. ამიტომ გვაწვდიან რარიტეტული წიგნების დაქსეროქსებულ ვარიანტებს ბიბლიოთეკებში. იყო ასლი ნიშნავს განვითარდე, რადგან ბავშვს მიბაძვით შეუძლია ლაპარაკის და ქცევების სწავლა. ბნელ ოთახში უკონტაქტოდ გამოკეტვის ალტერნატივაში უკონტაქტო ბნელ ოთახს მიბაძავს. უნიკალურობაზე ფიქრი კი მეამიტობაა როგორც თავისუფლებაზე საუბარი ქვეცნობიერთან ერთად. ერთხელ ცხოვრება დიდ მარკეტს შეადარეს, სადაც მუდმივად გიწევს ყოფნა და მზა პროდუქტების არჩევა, აღარ მახსოვს ავტორი. ჩემი აზრით, ეს ბაშაობა, მრავალი ნაციის და რელიგიის მატარებლობა პოსტმოდერნიზმის სიმბოლოა. სიმბოლო, რომ ცხოვრება საკუთარი თავის პოვნა კი არა, საკუთარი თავის შექმნაა. ხოლო პარასკევობით, როცა კლუბში თავს უჯრედად გრძნობ კოლექტივიდან, როცა ცეკვავ იმის ნაცვლად რომ მუსიკა დაწერო, როცა არემიქსებ იმის ნაცვლად, რომ გამოიგონო, შენ ამით ორიგინალს იცავ. იქნებ შენც, კაძუო იშიგუროს Never Let Me Go-ს პერსონაჟივით, ეროტიკულ ჟურნალებს ორიგილანის საპოვნელად ფურცლავ. ორიგინალის სტატუსით მოღვაწეობ, მაგრამ როცა მარტო რჩები, ჩემსავით ბოშა ხარ.

რამდენად მალეა ახლა?

სათაური სმიტის სავიზიტო სინგლიდან ავიღე, “ზებუნებრივის” წინამორბედი სერიალის სასაუნდტრეკე ქოვერიდან. პერიოდი იყო, როცა ინგლისურ ფეხბურთს ვგულშემატკივრობდი, ყოველ შვიდ საათზე კი რეპეტიტორთან წასვლის დრო მქონდა. ის წელი დამამასხოვრდა, როგორც ყველაზე ყინვიანი ზამთარი, რაც კი 28 წლის მანძილზე გადამიტანია. ვინაიდან ტელევიზორში სერიალიც შვიდზე იწყებოდა, ყურებას ვერ ვასწრებდი, თუმცა გასვლის წინ გასათბობად საუნდტრეკს მოვუსმენდი ხოლმე, დავიგროვებდი პირში ოთახის მოთბილო ჰაერს, რომ 10 წუთიანი სირბილის მანძილზე შემთხვევით ცივი ჰაერი არ ჩამეყლაპა. გადასალახი მანძილი მქონდა ე.წ. ცეკას დაღმართიდან ყოფილ პურის ქარხანამდე, რჩეულიშვილის ცოლმა იქ მერე სახლები რომ ააშენა. ამიტომ ყინვა რომ მომეტყუა, წარმოვიდგენდი, რომ ჯერაც გამოდიოდა ცხელ-ცხელი პურების სუნები, ლოკალურად რომ იაფად არიგებდნენ. ხოლო თუ ჩაგუბებული თბილი ჰაერი გამითავდებოდა, ვღიღინებდი: “Glory, Glory to Man Utd”-ს, “You never walk alone”-ს და ბოლოს მოსმენილ “How soon is Now?”-ს.

თუმცა მე მაშინ witch-ების პირადი ცხოვრების შეზღუდვად აღვიქვი, მოგვიანებით გავიგე, რომ სმიტის ეს ცნობილი სიმღერა გეი ჰიმნს წარმოადგენს, გადმოსცემს აკრძალული სიყვარულის ტანჯვას: “I am human and I need to be loved just like everybody else does”. კრიტიკოსები კი წერდნენ, რომ ჰეტეროსექსუალი ურთიერთობა ბანალურობამდე ამოიწურა, ჰომოსექსუალური კავშირი მალე კომფორმისტული გახდება და არქივში ჰეტეროსექსუალურობას მიუსვამენ, ხოლო ტრანსგენდერად ყოფნა ისაა, რაც სამედიცინო სფეროს ფუტურიზმს მოუტანს. მსგავსი შეგრძნება მქონდა “The Lobster”-ის ნახვისას, რომ ე.წ. ნამდვილი სიყვარულისთვის საჭიროა ნონკომფორმიზმი, მუდმივი დაძაბულობის განცდა, რადგან თითქოს ადამიანებს არ უყვარდებათ შესაყვარებლად გამზადებული პარტნიორები. ისეთივე შეგრძნება, როგორც “Reverent”-ის ყურებისას ჩამებეჭდა სხარტი რეცენზენტის სიტყვები: “ეს იყო ტკივილის პორნოგრაფია შინაარსის გარეშე”, – მთლიან ფილმს რომ ერთი ფრაზით აღნიშნავს.

ვისთანაც მისაუბრია, უმეტესობა აღნიშნავს, რომ ურთიერთობებში საერთო დაბრკოლებები აძლიერებს ვნებებს. მაგალითად, ცხვირიდან ქრონიკული სისხლდენა იქნება ეს თუ სიელმე. ხოლო როდესაც გარემო წყვილისთვის პრობლემას არ ქმნის, თავს ხელოვნურად შექმნილი დაბრკოლებები იჩენს. მაგალითად, რაიმე აზარტის გაჩენა ურთიერთობაში, ხელოვნურად შექმნილი ეჭვიანობის საბაბები და ა.შ. ალბათ ამიტომ მაშინებენ რომანტიკული ადამიანები, მგონია, რომ ურთიერთობებს ქარის წისქვილების ძებნაში გაანადგურებენ. მე არ ვიცი რამდენად მალეა “ლობსტერის” დისტოპიურ რეალობამდე, მაგრამ ალბათ სმიტი არ შემიყვარდებოდა გაყინვის შიშის გარეშე. დღემდე თუ ვინმე ან რამე მიყვარდება, მათთან არანაირი აზარტი არ მაქვს, მხოლოდ ისინი, ვინც ასოცირდება სითბოსთან და სიმშვიდესთან, მაგალითად, ვინც იყოფს ჩემთან კომუნალურ გადასახადებს, რომ სიცივით არ მოვკვდეთ, და ამ ყოველდღიურობაში არაფერია მოსაწყენი.

vol.10.

ერთ მშვენიერ დღეს ვიღაცამ წაიკითხა ჩემი “გოგონა, რომელსაც მცენარედ ქცევა უნდოდა” და საყვავილე სამსახურში მომართვა. წერილიც მოაყოლა, რომ მცენარედ თუ გადავიქცეოდი, გამომადგებოდა. სამწუხარო მხოლოდ სამადლობელი აბზაცი იყო. ახალ ოთახში ერთადერთი ახალი ნივთი დავდე – ჩემი საყვავილე. იმის მერე ერთი თვე გავიდა. ცარიელ ქოთანში ეგრეგორი მოვაშენე. ბალახის ქვრივის ზღაპრებს წყალივით მივცემ: Do you have love for humankind?

vol.8

ბავშვობაში ანუ ჯერ კიდევ იმ დროს, როცა ტელევიზორი ხელით უნდა გადამეხვია და ეშმაკის მანქანებით დეციმეტრულს ვიჭერდით, ემტივიზე გადიოდა ვიდეო უდაბნოსკენ მიმავალ ტრასაზე, გოგონა იპარება ბენზინ გასამართ სადგურში და ონკანშივე იღებავს თმას. ეს იყო პირველი ესპანურენოვანი სიმღერა, რომელიც ტოპეულში შევიდა, მე კი ბიძაშვილის ჩვენთან დარჩენილი წიგნებიდან ესპანურს ვმეცადინეობდი. ამიტომ ეს მომენტი იმდენად ჩამრჩა, რამდენჯერაც ვყოფილვარ ზღვაზე, ქუთაისის მაკდონალდსში იმდენჯერ შევჩერებულვარ სახეზე წყლის შესასხმელად, კაბების გამოსაცვლელად და ვინ იცის უცაბედი პაემნის თუ სამსახურეობრივი გასაუბრების შემთხვევაში გამოცვლისთვის რამდენჯერ მიმიმართავს საჯარო ბიბლიოთეკისთვის. ამჯერად, რუნის პიცერიის ჯერი დადგა და დილაუთენია ჯოჯოხეთურად გრძელი მერცხლებიანი კაბა შოტლანდიური კაბით შეიცვალა. ხოლო წარმოსახვითი მუსიკის ფონზე სახალისო დემონსტრირებას ვახდენდი მამასთან, რომელსაც საოცრად ლამაზი ვეგონე. ამ სურათზე მანქანაში ვარ, მაცვია ჩემი ახალი შოტლანდიური კაბა და პიცა თანამშრომლებისთვის მიმაქვს. ერთხელაც, რომელიმე ავტოსტრადაზეც გავალთ, ძალიან ბევრს ვიტირებ, ფერად თმას შავად გავიფერადებ და უდაბნოში ლათინურად ვიცეკვებ ჩემი ლამაზი შოტლანდიური კაბით.

ცალმხრივი ბილეთის ამბავი

როგორ ვატარებ შვებულებას?
ერთი ხუმრობაა: ახლა მივხვდი უფროს კლასელებს რატომ აღარ აწერინებენ თავისუფალ თემას “როგორ გაატარეთ საზაფხულო არდადეგები?” – თქვენი არ ვიცი და ეშმაკურად მეღიმება ხოლმე.
მაინც 9 საათზე ვიღვიძებ, გამოგაზაფხულდა და საწოლში ვეღარ ვჩერდები. დილა მეილების შემოწმებით იწყება. მერე თავს ვიწესრიგებ და ზურგ ჩანთას ვალაგებ. საუზმე ვიცი ორჯერ, თუმცა მეორე საუზმეს მგონი სამხარს ეძახიან. ამავე დროს ვთამაშობ სიმსს და რამე ფილმს ან სერიალს ვუყურებ. ამასობაში ხდება 12 საათი და “სისაიდში” მივდივარ. ვვარჯიშობ, ვცურავ, ოღონდ ცურვა არ ვიცი. იქვე შევდივარ სილამაზის სალონში და თავს ვიბან. 3-4 საათისთვის ქალაქ გარეთ გავდივარ. მაგალითად, ლამის ფეხით ვიყავი წყნეთში და ტრანსპორტით კახეთის რამდენიმე სოფელი ვნახე. შემდეგი მარშუტი ქვემო ქართლის სოფლებია. 7 საათისთვის მოვდივარ სრულიად ქანცგაცლილი და “კანუდოსში” ან სხვა ადგილას ღვინოს ვსვამ. იქ ისეთი ტკბილი ღვინო აქვთ, როგორც იქაური ბარმენი იტყოდა, ზიარებაზე მგონია თავიო და კოვზით ვსვამ. დღეს ჰარი პოტერის საღამოზე წავალ “ბუქ სითიში” და მერე “არსადში” გოგონა წითელი პომადით-სთან ერთად. ძირითადად, ფეხით მივდივარ სახლამდეც.
ისევ ვესაუბრები უცნობებს და მოყოლილ ამბებს ვიმახსოვრებ. ამ ერთი კვირის განმავლობაში წავიკითხე წიგნის დღეზე ნაყიდი პავიჩი ქართულად. მაგრამ “გუდრიდსში” აღსანიშნად ვერ მოვძებნე. რობაქიძის სამი მოთხრობა დავიწყე ერთდროულად. საკმაოდ დადაისტური მკითხველი ვარ. დავიწყე ემბიენტის რადიოს მოსმენა და თავადაც ვცადე მუსიკის კეთება. მადლობა ჯასთბეიკას. სადღაც ემბიენტის, ფსაის, ჩილაუთის, ნოისის შორის გამომივიდა. პროცესში წარმოვიდგენდი კოსმონავტი ღია სივრციდან ჩვენთან ფეხაკრეფით რომ მოდის, ჯერ კოსმიური ხმები გამოიარა, ბოლოს ჰაერის, მიწის და წყლის ხმით უნდა დამთავრდეს. პირველი ტრეკის პირველ შავ ვარიანტს განახებთ: https://soundcloud.com/merzannablume/to-indoor
ჰო მართლა, რომ გითხრან, რომ ათიოდე წელში სულ რაღაც 49,99 ლარად გაფრინდები მარსზე უცნობებთან ერთად, რეალითი შოუში მონაწილეობის მისაღებად(http://www.mars-one.com/), დათანხმდებოდი? მოსალოდნელ ვოიაჟზე ჯერ ფილმს იღებენ, მისი ტრეილერიც გამოვიდა და ფოტო აქედანაა (http://marsonemovie.com/): კოსმონავტი ჩემოდნებით უცხო მიწაზე დგას. ფოტო იმათთვის, ვისაც გონია, რომ ოჯახი, სამსახური და ყოფითი დედამიწური პრობლემები მისთვის არაა. იმათთვის, ვინც ჯანმრთელია. თანამშრომელი კი მეუბნება, მერე რა, რომ უღონო ხარ, “სივი” მიანც გააგზავნეო, მაგრამ..
კიდევ მნიშვნელოვანი რაც ამ ერთი კვირის განმავლობაში ვისწავლე არის, რომ თავისუფლების ფასი არაფერია, როცა აკეთებ იმას, რაც გინდა, ახალს სწავლობ, შეიძლება ცუდად, ნელა, მაგრამ მაინც ცდილობ, ენერგიის დახარჯვაზე სასიამოვნო რა უნდა მქონდეს. ფულის კეთების პროცესი მის დახარჯვაში როგორ მზღუდავდა თურმე.

ფრენა