დაკარგული ულვაშის ძიებაში

ერთი ინდიკატორი, რომ თანამშრომელს ჩემი ამ ბლოგთან კავშირის შესახებ გაეგო, საკითხავში მონიშნული მარსელ პრუსტი გახლდათ, – ამდენი დამთხვევა შეუძლებელია, აბა სხვა ამას ვინ წაიკითხავდა. შეგმთხვევია, რომ გოგოები ვისკით დათვრებით, სარკესთან იტრიალებთ, წვეულებაზე წახვალთ, სანაძლეოს დადებთ, რომ ჩიფსებს ის იკისრებს, ვინც ყველაზე სიმპათიურ ბიჭს გაიცნობს და მისი სახელიც კი ეცოდინება?! ასეთ დროს თემის ამტეხიც ვარ და დამარცხებისთვის განწირულიც, რადგან ვინმესთან საცეკვაოდ გაპრანჭვაც კი ჩემგან იმდენ ფსიქიკურ ძალისხმევას მოითხოვს, მონოტონური ხმაური ჭკუიდან მშლის და ივენთებიდან ორ საათში გავრბივარ. გზაში ვფიქრობდი, როგორი იქნებოდა ბუზისტოლასავით დარჩენილი კლუბი, მატლები რომ დაპატრონებოდა და ზოგიერთებს მუცლებში შესძრომოდათ და, რაც ყველაზე საინტერესოა, როგორ გაერთობოდა მარსელ პრუსტი, უელსთან რომ ემეგობრა, მანქანები გაეცვალათ, სინათლის სიჩქარეზე სწრაფად ეტარებინა და ამჟამინდელ თბილისში აღმოჩენილიყო შუბლზე ჩამოკონწიალებული ღერა ჩოლკითა და ჰიპსტერული ულვაშით, სავარაუდოდ, რომ დაეთუთქა ცხელი ჩაისგან.

ერთგან გილბერტ ადერმა გააზვიადა, წაიკითხეთ პრუსტი და თქვენ სხვა რამის კითხვა არ მოგიწევთო. მაგრამ პრუსტმა ხომ იმდენი წიგნი დაწერა, ჯერ მარტო “დაკარგულ დროებში” დანტეს საიქიოს წრეები მატერიალურ სამყაროს მოარგო. მე კი მისი კითხვა ბოლოდან დავიწყე, ილუზიით, რომ საინტერესო იქნებოდა, – “სოდომი და გომორის“ გამოქვეყნების შემდეგ, მარსელი გარდაიცვალა. კითხვა ორი მიზეზის გამო დავიწყე, როცა მამარდაშვილმა დაკვირვება ექსტრა და ინტრო მოვლენებად დაყო და დედიკოს კირჩხიბ ბიჭუნას შინაგანი დაკვირვება მიაწერა, მის გონებას ტყავიდან გამოძვრომა არ სჭირდებოდა, რომ აღექვა და აღქმული სამყარო მასშივე რჩებოდა. მეორე მიზეზი მისი ასთმური სუნთქვა იყო, ადამიანი, რომელშიც ჰაერი ცოტაა, მძიმდება.

კითხვის პერიოდში მეცხრამეტე საუკუნის მწერლურ-კრიტიკოსთა დუელებზე წარმოდგენა შევიქმენი, თავიანთი სეკუნდანტებითა და ბასრი პეროებით. შეიძლება ითქვას, თამაშში იმდენად ჩავერთე, თანმიმდევრობით განვიხილავდი ყოველ კრიტიკულ წერილსა თუ პროზას ჟიურის ორსაუკუნოვანი სართულიდან. მენტალური დუელები ჯერ კიდევ პაპიუსის კითხვიდან შემიყვარდა. როცა დაწვას გადარჩენილი ჯადოქრები ერთმანეთს ჰიპნოზის თუ სხვა ეშმაკის მანქანებით ებრძოდნენ. პრუსტის შემთხვევაში კი ბასრმა პერომ, როცა ფროიდული გათავისუფლება ხდებოდა, ავტორი დეკადენტური რომანის ფუძემდებლად აქცია. ეს ამბავი შეიძლება იქიდან დაიწყო, როცა ექიმმა მამამ ათი წლის მარსელს ონანიზმისას წაასწრო და ათიოდე ფრანკად პარიზულ ბორდელში მიიყვანა, მარსელმა კი აღმოაჩინა, რომ პანსიონატში “ქამინ’ აუთი” უნდა გაეკეთა და თანამოსწავლე ბიჭუნას სიყვარულში გამოუტყდა. მშობლების სიკვდილის მერე ჯერ გეი ბურჟუები შემოიკრიბა, მემკვიდრეობით მიღებული ქონება ჰომოსექსუალთა ფსიქოლოგიურ თუ ბიოლოგიურ ანალიზს, მათი ორგიების დაკვირვებას დაუთმო, ცხოვრების ბოლოს კი მაღალ სოციალურ ფენებს ბორდელის კაცები არჩია. სიყვარულით კი ასთმიანს, არ გამიკვირდა და, ჰაერის კაცი უყვარდა, – ალფრედი ერთ-ერთი პირველი მფრინავი იყო, აეროპლანის ავარიისგან რომ დაიღუპა. რა ლამაზი სიტყვაა ქართულად ას-თმა, თითქოს ასი თმა გაქვს ფილტვებში.

“სოდომი და გომორი” ალფრედ დე ვინის აზრით იწყება ლექსიდან “სამსონის ბრაზი” და მთლიანი რომანი მდედრობითსა და მამრობითს შორის სხვაობებზეა აგებული, მარსელი თავს ქალებისგან სხვა ქალაქში მცხოვრებად მიიჩნევს. მარტო ქალური საწყისის პოეზიის მეტაფორასთან შედარება განსაზღვრავს ღმერთის მამრობით საწყისად გაგებას. მთელი წიგნის განმავლობაში ჩემთვის განსაკუთრებით საინტერესო ყვავილთა ურთიერთობების კითხვა იყო, რომელიც მეტერლინკის, დარვინის და ფრანგი ბოტანიკების ნაშრომებიდან აეღო. სამაგიეროდ, ერთი რომანით ვერ შევძელი დროისა და ხანგრძლივობის სხვაობის ნახვა, ძილში ამოჭრილი დრო განვიხილო, როგორც უსარგებლო ხვრელი კაბაზე თუ დაკარგულ ნაჭრად. ანუ ის, რაც ემილ ზოლას დააკლდა, ყოფიერების ეზოთერული გაგება, მარსელთან ცხოვრების წესებს წარმოადგენს. ამიტომ სახლში მიმავალ გზაზე მენ რეის ცნობილი ფოტო მახსენდებოდა, დაკარგული ქვეყნის მპოვნელი მარსელ პრუსტი.

0,001

ისე დაემთხვა, რომ პატრიაქრის ექისტოლისას მეტერლინკს ვკითხულობდი, სადაც აღწერილი ექსპერიმენტი სიმბოლური მეჩვენა მოწმუნე და ანარქისტის შედარებით: თავახდილ ქილებში ცალ-ცალკე ფუტკრებისა და ბუზებს მოვათავსებთ, ისე, რომ ქილის ძირი ნათელი ფანჯრისკენ იყოს მოქცეული, ხოლო ღია ნაწილი სიბნელისკენ, ფუტკრები იმდენჯერ მიარტყამენ თავს დახურულ სინათლეს, სანამ არ მოკვდებიან, ხოლო ბუზები, რომლებსაც არავითარი სინათლის რელიგია არ აქვთ, ინსტინქტებით მოახერხებენ გასასვლელი ადგილის პოვნას, ამიტომ ფუტკრები სულელ მწერებად წარმოიდგინეს, – თურმე რაში ყოფილა საქმე: ამას წინათ სასულიერო პირმა ხელოვნურ განაყოფიერებაზე საუბრისას უშვილო ოჯახისთვის გამოსავლად ტაძარში სიარული დაასახელა. ვინაიდან ჩვენს ქვეყანაში წყვილს სუროგაციის მიმართვა კანონით მოკვეთილი საშვილოსნოს შემთხვევაში შეუძლია, იმედი აქვთ, რომ ლოცვის ძალით მისი ნატურალური აღდგენაა შესაძლებელი. ბუნებრივია, ეკლესიას მრევლის მოკლება არ სურს, ისე, როგორც სუიციდის აკრძალვით, პოტენციურ მლოცველს იძენენ, ჭარბად დემოგრაფიული აზიისგან განსხვავებით, მაგალითად, იაპონიაში, თვითმკვლელობის რამდენიმე სახეობა პატივად ითვლება, ან ინდოეთში, როცა მედიტაციით ტოვებენ სხეულებს, ევროპული ქვეყნებისგან განსხვავებით. ზოგადად, რელიგიაც ხომ დემოგრაფიული, სოციალური თუ ეკონომიკური ფარგლებიდან მოდის.

ჩათვალო ეპისტოლე პოლიტიკური შანტაჟის მსხვერპლად, ისეთივე გულუბრყვილო სურვილად მეჩვენება, როგორც ბერია სტალინს ’37 წლის ამბებს უმალავდა. სინამდვილეში ეს დიდი ხნის წინათ დაიწყო, როცა არქაულ წერილებში დაცემული ანგელოზების შესახებ დაიწერა: ლუციფერი ანგელოზებს განუდგა, ხოლო რამდენიმე მათგანმა ალტერნატიული გზა აირჩია და მატერიალურით ტკბობის სურვილით ადამიანებს გამოყვა, შეირთეს მათი ქალიშვილები და ასწავლეს მედიცინა, ხელოვნება თუ მეცნიერების სხვადასხვა დარგი, რითიც მოკვდავებს აჯერებდნენ ღვთისგან დამოუკიდებლად არსებობას. სინამდვილეში ეს ამბავი მაშინაც გაგრძელდა, როცა პლატონს თავისივე მოწაფე არისტოტელე დაუპირისპირდა, განაცხადით, რომ ხელოვნური ვარდი შეიძლება უკეთესიც აღმოჩნდეს ბუნებრივად შობილზე და უარყოფდა მასწავლებლის ე.წ. “ხატის ხატის” თეორიას: ჭეშმარიტი ღმერთის მსგავსის ანუ ადამიანის არსებობას მხოლოდ ჭეშმარიტების კოპიოდ, ხოლო ამ ასლისგან გადაქსეროქსებული შესაბამისად უფრო მეტად იყო დაშორებული ჭეშმარიტებასთან. თეორია ისე მოვიდა ჩვენამდე, რომ გააგრძელა ველურისა და შინაურის, ლონდონისა და პარიზული ბაღების შედარებამაც, მინიმალური სექსით მაქსიმალურ რეპროდუქციამდე.

მეტი რა არის პენტაგრამა, ფაუსტის სახურავზე დახატული გამოსახულების გარდა, მეფისტოფელემ სიმბოლოს მცდარი გამოსახვის გამო შენობაში რომ შეაღწია. ერთი თელემისტური ჯვარის თანახმად, მუხლზე გადაჯვარედინებული ფეხით დაკიდებული ქრისტე, ემოციით, რომ პენტაგრამას ცალი ფეხი აკლია, ანდაც კათოლიკური ჯვარცმა ავიღოთ, ტერფი ტერფზე გადადებული ქრისტეს მაგალითად. ახლა მართლმადიდებლური ჯვარცმა გაიხსენეთ, კვადრატული პენტაგრამას, ადამიანურობის სიმბოლოს, უფრო უახლოვდება. თავიდან ხომ ეს ორსახოვნება იყო ჩაფიქრებული.

ამჯერად, ჩემს ოჯახში ბუნებრივად გაჩენილი ბავშვი იზრდება, მასზე არასდროს ამბობენ, რომ, სიტყვაზე, ნული მთელი ერთი დღისაა, დაბადებას აღნიშნავენ ერთისა თუ ორმოცი წლის იუბილესგან განსხვავებით, მაგრამ არასდროს აღიარებენ ნულობას. ნულობას, ჩვეულებრივ, -280 დღიდან მიღებულს, საიდანაც სხვა ციფრების სვლა იწყება და საწყისს უსახელო ასაკივით გაურბიან.
სიმართლე ვთქვა, ძალიან მინდა სუროგატი ქალი რომ ვიყო, წეროდ უშვილო წყვილებისთვის გადავიქცე და სისხლი გავაგრძელო, რადგან ვფიქრობ, ორსულობა სამსახური არ არის, არამედ მადლი. და თუ სამოთხე მართლა არსებობს და სამსჯავროდან ვინმე მკითხავს, სიკეთე რა მიქნია, – ვეტყვი: ოჯახები გავამრავლე, შეუძლებელია სულის დაბადება იყოს ცოდვა.
ჩანაწერს ხელოვნების შესახებ ნეოარისტოტელური დიალოგით გავაგრძელებ:
” – დედა, ღმერთი მართლა ყოვლის შემძლეა?
– კი.
– მაშინ შეუძლია თავისზე სრულყოფილის შექმნა?”