4 დაბნეული დღის ისტორია

ვქენი რა ვქენი და მეორე დღეს წავედი უბნის პოლიციაში ქუჩის კამერების გადასამოწმებლად. შემავსებინეს განაცხადი და სახლში გამომიშვეს. სახლის გზაზე ჯიბიდან ტელეფონი ამოვიღე. ჩემი – არა, სხვისი ტელეფონი. შემთხვევით პოლიციელისთვის მომიპარავს. ხომ იცით როგორც ხდება, ხელი რომ მექანიკურად ეძებს ტელეფონს, თითქოს თვითგადარჩენის მერე შემდეგი ინსტინქტი იყოს.

მესამე დღეს თიბისიში შევედი თანხის მეგობართან ტრანზაქციისთვის, რომ მისთვის გაზის გადასახადის ჩემი წილი გადამერიცხა. ოპერატორს ვეუბნები, რომ არც ტელეფონი მაქვს და არც სიმ ბარათი, ამიტომ შესულიყვნენ ჩემს გვერდზე, ენახათ ესა და ეს ადამიანი კონტაქტებში და მისთვის ასი ლარი გადაერიცხათ, – თანხა გავუწოდე. ოპერატორმა ეს ასი ლარი შეიტანა ჩემს ანგარიშზე, მაგრამ შეცდომით, ჩემგან კი არ გადარიცხა ეს თანხა, არამედ, მეგობრისგან გადმორიცხა ჩემთან. თურმე ჰქონიათ ოპერატორებს ეს უნარიც.

მეოთხე დღეს ბუღალტერმა ხელფასი შემთხვევით ორჯერ ჩამირიცხა, მაგრამ საქმე იცით რაშია? მე კი მომდევნო თვეს დავრჩი ხელფასის გარეშე, მეგობარსაც დავუბრუნე სრული თანხა უკან, ღმერთო ჩემო, პოლიციელთანაც კი შევბრუნდი სინდისის ქენჯნით და ტელეფონით ხელში, მაგრამ ჩემი ლამაზი ანდროიდი წელიწადზე მეტია არ მინახავს. ხანდახან კომპიუტერიდან შევდივარ გუგლის ექაუნთზე და ლასთ სიინ-ის თარიღს ვაკვირდები. და მეღიმება იმ ოთხ ერთმანეთზე მიწყობილ დღეზე, როცა სამყარო თითქოს დაიბნა.

ნუ, მეხუთე დღეს ახალი ტელეფონი ვიყიდე, იმ ერთიანად ჩარიცხული ხელფასიდან, მაგრამ მეექვსე დღეს აზერბაიჯანის საზღვარზე მდინარეს გავატანე. თუმცა მე მირჩევნია აზერეთი დავიმახსოვრო კავკასიის აწ უკვე ვითომ დიდი კედლით, ბოსელები რომ აქვს მიშენებული, ან ფლომასტერით მიწერილი “მიყვარხარ”-ით ქართულად, ან იმით, რომ შექის რაიონში აფთიაქში რომ შევედი ჰიგიენური საფენის საყიდლად ბიჭი ფარმაცევტი გამექცა. პირდაპირი გაგებით, უსიტყვოდ გაწითლდა, დაიბნა, ჯერ ხელი შეაცურა ვიტრინის ქვეშ, თითქოს საფენს კი არა იარაღს იღებდა, მერე გადაიფიქრა და კულისებში შევარდა.

აზრიანი და უაზრო ბილიკები

ალბათ ვიღაცამ, თავის დროზე, მდინარეზე გადასასვლელად რომელიმე სარწეველა ხიდი მთიდან მთაზე რომ გასდო, ის ღამე ხიდზე მწოლიარემ გაათენა. გადაიფარებდა რამე ცხვრის ტყავის ადიალას, უყურებდა ნისლიან მთებსა და ვარსკვლავიან ცას, ხოლო თუ პირქვე გადაბრუნდებოდა, თვალწინ მდინარე ჩაუქროლებდა. დილით ცოლთან და წვრილშვილებთან წავიდოდა, დაჭრიდა ცხვრის ტყავის ადიალას, ორ ხეს შორის გადებდა და ჰამაკს ასე გამოიგონებდა. პრეჰამაკში ჩაყრიდა ამ წვრილშვილებს ერთიანად, ცოლი კი იდარდებდა რომ ადიალა აღარ აქვთ.

მე მძინებია მდინარის თავზე აჭარაში თამარასთან და მაქსისთან ერთად. სიცივე ძვლებში გვატანდა და არც მდინარის ხმაური გვაძინებდა. ეს მოხდა აჭარაში. ახლაც მახსოვს დილით გადაკრული თაფლის არყის გემო და საზაკუსკო ნიგოზი, ნერვები რომ მომილბო. ერთხელ ვუღალატე თამარას და კარავში სხვასთან ერთად დავრჩი. წვიმას კარავში რომ შევასწარი და კარს შიგნიდან ვლუქავდი, ქარიშხალი მიძალიანდებოდა და ელვა გაგვიფუჭდა. არც თვითონ კარავი ვარგოდა, წვიმას არ აჩერებდა და დილით გუბეში გავიღვიძე, ტივტივებდა ჩემი თმა და ტელეფონი. არც მეწყვილე მივარგოდა, რადგან თავისი კარვით კმაყოფილი იყო. მე კიდევ ნერვები მეშლებოდა: არა, კარგი კარავი წვეთსაც არ უნდა ატანდეს მეთქი. მაგრამ ისეთი კმაყოფილი იყო რომ არ დაიხრჩო. მე არ ვიცი როგორ უნდა გავხდე უპრეტენზიო. ეს მოხდა თრიალეთზე.

გუდამაყარი არ გინახავთ, თუ ფეხსაცმლით გივლიათ. მოკლედ, გუდამაყარში ვარ, სადღაც დევების გამოქვაბულში, აქაურ რაპუნცელებს სადაც გამოამწყვდევდნენ ხოლმე. შეუსწავლელი მღვიმეა, რადგან მაგნიტური ველია და ტექნიკა სათანადოდ ვერ მუშაობს. აქაურებს კი სჯერათ, რომ ვინც მიუახლოვდება, დაიწყევლება. მაგალითად, მე დაშვებისას ცალი ბათინკი გამძვრა. შიშველი ფეხით ჩამოვედი ქვებზე, ხევზე, ეკლებსა და ჭინჭრებზე. მარტო პირველი წუთი იყო მტკივნეული. ბოლო კილომეტრზე ბიჭებმა დახეული ბათინკიდან ქოში შემიკერეს. თავი მოლაშქრე კონკია მეგონა. დანარჩენი არაფერი მომეწონა გუ&მაყრიდან. საღამოს მკერავი ბიჭი ვიღაცა გოგოსთვის გიტარაზე უკრავდა: ვერაფრით ვიპოვნე მიწა, სადაც დამავიწყდებიო.

თამარას ალპური ზონა უყვარს, ნაყარ ქვებზე ძრომიალი და კამკამა ტბები, დღისით არეკლილ ღრუბლებში რომ იცურავებს და ღამით – არეკლილ ვარსკვლავებში. ტბას, ცალ მხარეს გადასაჩეხი კალთა რომ აქვს, როგორც ამ ფოტოზე, თამარამ ტობაზე რომ გადაიღო. მე კი ჭაობები მიყვარს, ნაყოფიერი ჭაობები. ტანსაცმლიანად რომ შევალ ერთმანეთზე გადახლართულ მცენარეებში, ისეთი ტბები, საიდანაც ხეები იზრდება. რუკაზე ვცდილობდი ასეთი ადგილები შემენახა და მერე თავად დამეზვერა. მარიამჯვარის ტბაა მეთქი ასეთი. თან ჩემი სისუსტეა, ინტერნეტში ფოტოსურათებით დაკმაყოფილება. მაგრამ მარიამჯვრის მხოლოდ ორიოდე ფოტო ვიპოვნე და დავინტრიგდი დაუკმაყოფილებლობისგან. დღედაღამე მარიამჯვარზე ვფიქრობდი. მოვიკიდე გუდა-ნაბადი და წავედი. თამარა გამომყვა. არასდროს მყვარებია ეს გოგო ასე ძალიან როგორც მაშინ. ეკლიან ტყეში ვიარეთ, მდინარის ხრეშზე ვიარეთ, ნაყიდი წყალი დაგვიმთავრდა და წყალს მიწიდან ვწუწნიდით. ტიპური კახური გვალვა იდგა. თამარას მაშინ პრობლემები ჰქონდა, მაგრამ სიარულმა საკმაოდ გაახალისა. კოღოებმა დაგვკბინეს, ჭაობი ვაპოზიორეთ და წამოვედით. უკანა გზაზე თამარამ ისევ მოიწყინა, ტელეფონიდან სახე არ ამოუღია. ნეტა, რამე ადგილი თუ არის მიწაზე, რომელიც პრობლემებს დაგვავიწყებსო.

ავდექი და ხევში სალაშქროდ მარტო წავედი, მთის ყველაზე მკვეთრ ბილიკს გავუყევი. გაწყდა. მიმიყვანა ჭინჭრებამდე და ეკლებამდე. სახემდე მწვდებოდნენ და ვერ ვიგერიებდი. დამესერა კანი და დამესუსხა. დაუსუსხიხართ ჭინჭარს ჭრილობაში? არშემდგარი კაქტუსი ხარ მეთქი, ეკლებს ვაჯავრებდი. ჭინჭრები და ეკლები რომ გადავიარე, რომელ ბილიკს გავყვე მეთქი და ისევ ყველაზე მკვეთრი ბილიკი ავირჩიე. გაწყდა. გადასაჩეხთან მიმიყვანა. ჩავბობღდი. დასუსხვისგან და შიშისგან ფეხების კანკალით. არწივებმა გადამიფრინეს და თავბრუ დამეხვა. როცა ჩავბობღდი რამდენიმე ბილიკი გამოჩნდა. მათ შორის შედარებით სუსტი ავირჩიე და სოფლამდე მიმიყვანა. ალბათ ძველად მებილიკეს პროფესია არსებობდა. დადიოდნენ წინ და უკან და მცდარ, უაზრო ბილიკებს ტკეპნიდნენ მეზობელ მტერს რომ გზა აბნეოდა. ბილიკები შუაში გაწყვეტილიყვნენ და მტერი დაეღალათ. ნამდვილ ბილიკს კი მხოლოდ ოჯახის წევრებს ეუბნებოდნენ. ან უბრალოდ ბოლთას სცემდნენ ყოველგვარი მიზეზგარეშე. ამიტომ ამდენი უაზრო ბილიკი გვაქვს.                                                                        

პატერსონები

მიკროავტობუსის ბოლო გაჩერებასთან ცხოვრების უპირატესობა ჯიმ ჯარმუშის პატერსონების გაცნობაში მდგომარეობს. პერსონაჟის, რომელმაც ქვეცნობიერებაში პროფესიული ფაშიზმი გააღვივა და თქვა, რომ მძღოლებს პროფესია არ აქვთ, მათ მხოლოდ პროფესიული ხალხის გადაადგილება ევალებათ.

ჩემი უბნის პატერსონებიც თავისებურად რომანტიკული ხალხია, წართმეული ორდიპლომიანი პროფესიებით, რომლებიც შესვენებებზე საარჩევნოდ გახსნილ საჯარო ტრენაჟორებზე ირთობენ თავს უკვე არაყის ნაცვლად. ხანდახან ნაცნობები დაემგზავრებათ და გადახდა-არგადახდის ცეკვას შეასრულებენ, ხანდახან საცობებში ვინმეს შეაგინებენ, მაგრამ წრიული მარშრუტით უკან მშვიდობით დაბრუნდებიან.

ხანდახან მგონია, რომ მგზავრებს იცნობენ, მაგალითად, ჩემზე ჩემი სამსახურის მისამართი იციან, სატელეფონო ზარებიდან ისიც იციან, რას ვსაქმიანობ. რამდენჯერმე ცრემლიანი სახით ვუნახივარ, თუნდაც ცუდი ვარცხნილობის დღეებში. იციან, რომ ვიღაც თამარაა ჩემი მეგობარი, დილაობით სამსახურის გზიდან რომ მეჭორავება და ა.შ.

რაღაცნაირად სხვა მგზავრები მეც გავიცანი. კაცი, ვისაც სასწაულად ეშინია სკლეროზის და გამუდმებით კროსვორდებს ავსებს. თუმცა შევსებული კუბიკების სივრცე მცირდება, მეუღლე გამუდმებით ამხნევებს, ბრძენის ეპითეტებით. ქალი, რომელიც ყოველ დილა მიკრობუსში ჯდება, ჩანთიდან სასიყვარულო წერილს იღებს სათაურით, “ძვირფასო, თამაზ”, – ეტყობა დღიურის ფურცლიდან რომ ამოხია, დაბრენდული 26 ოქტომბერი აწერია, – იღებს, კითხულობს და ისევ ჩანთაში აბრუნებს. ყოველ ჯერზე მინდება ვურჩიო, რომ ჩააბაროს წერილი ადრესატს, მაგრამ ყოველ ჯერზე ვჩუმდები.

პოეზიით სავსე მიკრობუსი კი მიდის. სულ გგონია, რომ პატერსონები გაიფიცებიან გადასახადების შემცირების მოთხოვნით, ხელფასების მომატების მოთხოვნით, სანტექნიკური მომსახურეობის მოთხოვნით, მაგრამ არასდროს გადადიან გზიდან. ერთი პატერსონი აფხაზეთიდანაა, ურჩევენ რუსეთის მოქალაქეობა მიიღოს, რომ დაბრუნდეს მშობლიურ სოხუმში, მაგრამ ყოველ ჯერზე თბილისის მიკროხაზებზე მხვდება.

Villa Del Balbianello

 

ვილა დელ ბალბიანელოს ნაპირას ძაღლის რემნებით დაბმულ ნავში წამოვწექი და პირღია იხვის ჭუკებს ნუტელიან კრუასანებს ვაჭმევდი. დამამშვიდეთ, რომ არ მომიწამლავს. ვუყურებდი დაისის დროს როგორ ალდებოდა თოვლიანი ალპები, სადღაც უბუნტუს ფერებში, და ნერდი შეყვარებულები ერთმანეთთან საქორწინო ფიცს დებდნენ. ზუსტად იმ ადგილას, სადაც მწვანე ქამასოკოსებრი ხის ჩრდილში ანაკინ სქაივოლქერმა პირველად აკოცა თავის პოტენციურ მეუღლეს და ჯორჯ ლუკასი ზაფხულობით ისვენებს.

მწყემსებმა ცხვრები მწვანე მინდვრებიდან ჩამორეკეს, მოსახლეობამ ქათმები და მამალი საქათმეში შერეკა, პადრემ ბოლო საქორწინო რიტუალი დაასრულა, ბარმენმა კაპუჩინოს მარაგი ხვალინდელი დღისთვის შეინახა. ეს ნიშნავს, რომ გვიანია და მე ავტობუსზე მაგვიანდება. აბა თუ მაგარი ხარ, ლომბარდიში ნასადილევს კაპუჩინო მოითხოვე, ეგრევე შენზე ჭორაობას დაიწყებენ თან რომ გესმოდეს, ორალურადაც და ჟესტიკულაციით, ამას ახლა კუჭი აეშლებაო, დროშის ფერი სპაგეტი ტყუილად გაგვამზადებინაო, 5 წუთი მომზადებაზე და 20 წუთი გაფორმებაზე დამახარჯვინაო, მზარეულის რეკურსებზე ტყუილად მატარაო. და მოგართმევენ ცხელ ჩაის, თან პომიდვრისაც არა, ჩვეულებრივს, ერთჯერად შავს ან მწვანეს, როგორც დამცირების მეტაფორას. იტალიაში მხოლოდ ავადმყოფებს ასმევენ ჩაის. ჰო და ბარმენმა რძე შეინახა და მე გვერდითა სოფელში უნდა მოვასწრო არბენა ბოლო ავტობუსისთვის.

ბოლო ავტობუსამდე ასასვლელად მომლოცველი ხეების ტყე უნდა გამეარა. ასე ვეძახი წვრილტოტებწაჭრილ ხეებს იტალიაში პარიზული სკოლის ფუძემდებლებმა რომ გამოთალეს, ბუტაფორიის ენაზე რომ ვთქვათ, მაკრატელხელება ედუარდმა ჩახუტების ნაცვლად აკრიჭა. ბიჭებო, აუცილებლად გადააღებინეთ ფოტო იტალიელს და გპირდებით, რომ ფოტოზე დავითებად გამოჩნდებით, სპორტული პოზიციით, მუცელზე კუბიკებით და ისეთივე უსასრულო ნაკვთებით, რამდენი სერიაცაა ჩენტო ვეტრინას შესახებ.

პოზირებაში ისე გავერთე, რომ ბოლო ავტობუსმა გამასწრო და ქალაქში ავტოსტოპით დაბრუნებაზე დავფიქრდი. გიმგზავრიათ მარტოს უცხო ქვეყანაში ავტოსტოპით? მუსლიმურ ქვეყანაში ვიმგზავრე და მილანისკენ რისი უნდა მეშინოდეს მეთქი და ცერა თითი ავიშვირე. ძალიან გამიჭირდა მანქანის გაჩერება, ლომბარდია ხომ საზოგადოებრივი ტრანსპორტის რაიონია. ველოსიპედის გაჩერება ცოტა მომერიდა, მოტოციკლის – შემეშინდა, და საბოლოოდ, წითელმა ლამბორჯინმა გამიჩერა. ფეხბურთელი ვარო, ინგლისური არ იცოდა, გუგლის თრაინსლეითით მესაუბრა ანუ დამწყები ფეხბურთელი იქნებოდა. ისეთი კლაუსტროფილიური, წვრილი ორმხრივი სამანქანო გზა გავიარეთ, როგორიც თუშეთის გზაა, ოღონდ ასფალტით. ისეთი ხშირი წიწვოვანი გზა გავიარეთ, როგორც ბორჯომ-ბაკურიანის ელმავლის რეისზეა, ოღონდ ალპების ძირში.

ვილაში, სიმეტრიულ ბალახზე წოლისას, უკიდეგანო სიჩუმე იდგა და ვფიქრობდი, რომ უცხო ქვეყანაში ტურისტულმა ცხოვრებამ ბევრი რამ მასწავლა: მაგალითად, ა) აბაზანაში მინის კაბინა რომ თავზე დამემხო, მხრებიდან ფეხებამდე გამასისხლიანა და პლუს შიშველი ფეხებით მომიწია მეტრანახევარი ნამსხვრევებზე ისე გავლა, რომ სელფი არ გადამიღია. ვინანე, სამახსოვროდ უნდა გადამეღო; ბ) პირველად ვიყავი გიკ კლუბში და ბოარდ გეიმის შექმნაში მივიღე მონაწილეობა. ვორჰამერს თუ ვინმე ითამაშებს, მე გამიხსენოს; გ) პირველად ვიჯექი მოტოციკლზე და ვიდრიფტავე. იმდენად კარგად, რომ შედეგად ახალი სენტავიკები დავიმატე; დ) ვნახე თევზი, რომელიც მანდარინი მეგონა და მანდარინთევზა დავარქვი. თუმცა ექნება სხვა ორიგინალი სახელი; და ბოლოს ე) სილამაზე მართლაც სიმეტრიაა.

გაექეცი პიკადეროს ქვეყნიდან

იმ ტიპაჟის გოგო ვარ, ხალხმრავლობაში კლაუსტრობოფიული შეტევა რომ ეწყება, კვირაობით წირვაზე რომ გული მისდის და რიგში საშუალო ასაკის მამაკაცებიც ასწრებენ, ორსულებსა და მოხუცებზე რომ არაფერი ვთქვათ. სამაგიეროდ, ნაკურთხი წყალი თქვენზე ხშირად უპკურებიათ ჩემს საანიჰალაციურ ჰაბიტუსზე.

მაგრამ კლაუსტროფობიული პრელუდია აეროპორტში ცოტა არ იყოს დისპუტური ყოფილა, მითუმეტეს, რა-ღა ამჟამად მოვინდომე უცხო ქვეყანაში როლური თამაში და ირანელი ქალის დისფლეითი წარვდექი. სამოგზაურო ახირებები მაქვს, ხან საშუალო ასაკის მარტოხელა დედა ვარ, ვისაც შვილები მობეზრდა და გულის გადასაყოლებლად სახეტიალოდ გამოვიდა, ხან მოგზაური მწერალი ალპინური ქვეყნიდან. თავად ქალაქი გიკარნახებს რა სთორილაინი უნდა მოხარშო.

ასე რომ წარმოიდგინეთ, ევროპის აეროპორტში ჩხრეკის რიგში მუსლიმურ კოსტუმში ჩამალული ქალი ფითრდება, ხელები უკანკალებს, ოფლიანდება და წრიალებს. შენიშვნა: მგონია, წრიალისას მეტ ჰაერს ვუჭამ ხალხს. ხალხს კი თავიდან იმისთვის ვეზიზღები, რომ შეიძლება ისინი მოვკლა, მოგვიანებით კი იმისთვის ვეზიზღები, რომ შემოწმებაზე გაცილებით მეტ დროს მითმობენ და რიგი იწელება. საკუთარი თავი კი იმისთვის მეზიზღება, რომ თავშალი თავზე გავიკეთე და არა ყელზე კაშნივით და არ დავაგვიანო რეისზე.

რეისი სამი საათით გადაიდო. მიზეზი არ ყოფილა უამინდობა, ოფიციალური ცნობით უადამიანობა იყო. ქართველებს უკანა გზის ბილეთები უყიდიათ, მაგრამ აეროპორტში აღარ გამოცხადებულან. ბაქანზე თითო-ოროლა მგზავრი ავედით, მოვყევით ისტორიები ემიგრაციაზე, გავიცანი ცოლები long distance relationship-ებში, შვილები, რომლებმაც მშობლები ბოლოჯერ ნახეს, რადგან თავად ამერიკაზე ოცნებობდნენ. საქართველო დისტანციური ურთიერთობების ქვეყანაა.

არა და წინა გზაზე უბილეთო მგზავრიც კი გვყავდა. თხრობას მეტად რომანტიკული ელფერი რომ შევძინო, გავიხსენებ ფაროსანას, როგორც უბილეთო მგზავრს. აეროპორტის ფანჯარაზე რომ იჯდა და იტალიაში მიფრინავდა. ღრუბლების ქვეშ იტალიურ ვენახებს რომ ვგულისხმობდი, ბორტზე შემოპარულმა ფაროსანამ აკლიმატიზაცია მარტივად გაიარა და ხედებით ტკბებოდა.

სათაური 2015 წლის ესპანური ფილმიდან ავიღე, გორკასა და ანეს მოწონების, თითქმის სიყვარულის შესახებ ეკონომიურ კრიზისში. გორკა საქორწინო ასაკს თითქმის გადაცილებული კაცია და სადღაც ორ ოთახიან სახლში მეხუთე სულად ცხოვრობს მშობლებთან, მშობლების მშობლებთან. ნათესავები ეკითხებიან: “ცოლი რატომ არ მოგყავს?” ბაბუამისი ეუბნება, ულვაში მოუშვი, იქნებ გოგოებმა შემოგხედონო. მაგრამ გორკას ანე უნდა, მისხელა ქალი, ვინც ასევე მშობლებთან ერთად ცხოვრობს. შესაბამისად, სექსი არა აქვთ.

პიკადერო არის საჯაროდ მოფარებული ადგილი, სადაც წყვილები სექსისთვის მანქანებით ადიან. მაგრამ გორკას და ანეს მანქანაც არ აქვთ. ვნებიან წყვილს ხან თავზე პოლიცია ადგებათ და ხან საჯარო საპირფარეშოში ქურდი პარავს ტანსაცმელს. როცა გორკა ძლივს რაღაც მანქანას ინათხოვრებს თანამშრომლისგან, როცა იმას კიდევ სხვისგან ჰქონდა ნათხოვარი, მიხვდება, რომ მთელი რომანტიკა ეკონომიურმა ფაქტორებმა გაუნადგურა და ერთმანეთზე აღარ უდგებათ.

ფილმის დასასრულს ანე ემიგრაციაში მიდის, იქიდან წერილს იწერება, რომ მოეწყო, სასტუმროში დამლაგებლად მუშაობს და ხანდახან მასთან ერთად გატარებული დრო ახსენდება. გორკას, როცა ამ წერილს კითხულობს, ულვაში აქვს. ჩემი აზრით, ეს ყველაზე სევდიანი კადრია ფილმში.

ჩამოვდივარ საქართველოში, თავსახვევს ყელსახვევად ვაქცევ და ვფიქრობ ჩემს შეთხელებულ სამშობლოზე მინუს ერთი ფაროსანით და მომრავლებული მაღალჭერიანი მანქანებით. თუ ყველა ნაციას თავისი დამახასიათებელი სუნი აქვს, ქართველებს ალბათ ტყვიის სუნი გვაქვს.

Birdwatching ივრის ჭალებში

საბუკო არის ორგანიზაცია ბუნების კონსერვაციისთვის, რომელიც  ფრინველოლოგიით დაინტერესებული პირებისგანაა დაკომპლექტებული და სამეცნიერო სამუშაოებთან ერთად საველე გასვლებითაც გამოირჩევიან. პერიოდულად საზოგადოების ჩასაბმელად ღია ტურებს გეგმავენ და ლაშქრობას სემინარის ფორმას აძლევენ. როგორც ვიცი, სამეცნიერო გასვლები იშვიათად ეწყობა ქართველი ტურისტებისთვის, მითუმეტეს, ფრინველებზე დასაკვირვებელი ტურები მხოლოდ ერთ სააგენტოში შემხვედრია. ამიტომ შევუერთდი საბუკოს ბექობის (საიმპერატორო) არწივის საბუდარი ლოკაციების გადამოწმების ან დადგენის ღონისძიებაში. ისედაც, ყოველ კვირა სადღაც დავხეტიალობ და ბარემ წვლილის შემომტანი ყოფილიყოს ხეტიალი ჩემი ქვეყნისთვის მეთქი. მეორე ქვეცნობიერული მიზეზიც მქონდა, იქნებ კლდოვან კახეთში ზღაპრული ფასკუნჯისთვისაც მომეკრა თვალი. კაი, ამჯერად მაინც.

პირველად ბექობის არწივი რომ დავინახეთ, ჯერ კიდევ ამოდიოდა მზე და ზეცა მოწითალო ფერის იყო. გადმოვხტით მანქანიდან დურბინდებით, ტელესკოპებით და კამერებით, ვიღაცა მანქანაზე შეხტა, გამოუძინებელ “ბოტანებს” ეგრევე დრაივი მოგვიტანა წითელ ცაზე ბექობების ნავარდმა. ერთ არწივს ფეხებში ტოტი ეჭირა ანუ საბუდარი ადგილისკენ წაგვიყვანდა. შევახტით მანქანებს და ადგილობრივ მწყემსს მივადექით. ზღაპრებში მწყემსის სიმბოლო რაღაც ქარონის ტიპის მძღოლია, საიდანაც პირველადი ინფორმაცია მოედინება. ასეა ქრისტიანობაშიც, მუჰამედიანებშიც და სხვ. მწყემსმა ძაღლები გაგვიქშია და გაგვიმხილა რომ კლდეებში ინდაურისებრი არწივები იყვნენ. ეგრევე ყურები ვცქვიტე, რადგან ვიცოდი: ა) არწივები ხეებზე ბუდობენ და არა კლდეებში; ბ) ფასკუნჯები ბუდობენ კლდეებში და ინდაურებსაც ეგენი გვანან.  იმ დღეს კლდეებში ვერ ვილაშქრებდით, თან რა უნდაო მარტში ფასკუნჯებს და გზა ტყიან ადგილებში გავაგრძელეთ.

ბევრი ვიარეთ თუ ცოტა ვიარეთ, გზად უამრავი ფრინველი შეგვხვდა. უფრო სწორედ, მე ბეღურები მხვდებოდნენ, ბიჭებს კი ხვდებოდნენ ტოროლები, კულუმბურები, გრატაები, ვოლქრიფერები, სოიკები, დურაჯები და ათასი. გიდს ვეკითხები, როგორ ხვდება რომ კულუმბურია. მიხსნის, რომ ყვითელი სახე, თეთრი კისერი, ყავისფერი ბეჭები… გავიხედე კამერით და ჩიტი მთლიანად ხისფერია. გავიხედე დურბინდით და ჩიტი მთლიანად ხისფერია. გავიხედე ტელესკოპით და ჩიტი მთლიანად ხისფერია. სანამ კამერის დისფლეიზე არ მაჩვენეს ჭრელი კულუმბური, მეგონა რომ კარგი მხედველობა მქონდა, მეგონა რომ სექსისტი არ ვიყავი. მაგრამ ბიჭებმა ფერების აღქმაში როგორ უნდა მაჯობენ მეთქი. ეს იყო ჩემი მართლა პირველი გასვლა, სადაც გოგოთა სქესი მხოლობითში ვიყავი.

განტვირთვისთვის სხვა ფრინველებსაც ვაკვირდებოდით. მაგალითად, ხევში ხოხბების მოსაზიდი აუდიო აპპი ჩავრთეთ; ავედით კლდეზე, რომელზეც ფრესკები იყო გამოსახული სხვადასხვა შარავანდედიანი წმინდანების. ბიჭებმა კლდეზე ტელესკოპები ამოიტანეს და ვოლქრიფერი შეამჩნიეს, თურმე დიდი ხანია სურდათ ენახათ. მე ლეშიჭამიები შევამჩნიე, რაღაც ორბის მსგავსი წყვილი, რომლებზეც დავიჟინე, რომ ფასკუნჯები იყვნენ. ბიჭები მიყვებოდნენ კურიოზებს, როგორ ჩამოიტანეს ლეშები თბილისში მანქანით, რაშიც ახლა ვიჯექი. თავგადასავლებს, როგორ აძვრნენ ელექტრო ბოძებზე და ჯპს ნავიგატორები ჩაუმონტაჟეს მართვებს. ათი მართვედან 8 ელექტრო ბოძზე დაიღუპა, ორი კი ახლაც აგრძელებს ცხოვრებას არაბეთსა და ირანში. სამომავლო გეგმებზე ვკითხე. თურმე მაისში საერთაშორისო ორკვიანი ექსპედიცია ეწყობა ფასკუნჯების პრობლემების გასარკვევად და მათ გადასაჭრელად საქართველოში. საექსპედიციო ლაშქრობა მოიცავს სამცხე-ჯავახეთს, კახეთსა და ყაზბეგს. ფრინველოლოგიურ ფესტივალებზე აჭარაში, რომელიც შემოდგომობით უამრავ ტურისტს მასპინძლობს ყოველწლიურად.

იმის მიუხედავად, რომ ბექობის არწივები ახლოდან ვნახეთ, მაინც იმედგაცრუებულები ვიყავით, რადგან არ გვეყო. საქართველოში საკმარისი პირობების არქონის გამო მხოლოდ გადამფრენია და აქ ფეხს არ იკიდებს, ბუდეს არ იკეთებს. ამიტომ საბუკო ცდილობს არწივებს თავი მოაწონონ, ბუდე ხელოვნურად აუშენონ, ზიანის შემთხვევაში ელექტრო სადგურებს სანქციები დაუწესონ და სხვა. როცა მოსაღამოვდა და ხელოვნურ ბუდეს ჩავუარეთ, ანძაზე ბექობის წყვილი შევნიშნეთ. ისე გაგვიხარდა, დაღლილობა და უძილობა აღარ გვახსოვდა, ავვარდით გორაზე, თითქოს ახალი სული შთაგვბერეს.

ხომ არსებობს კადრები, რომლებიც არ დაფიქსირებულა, მაგრამ ნანობ და თვლი, რომ შენი საუკეთესო ფოტო იქნებოდა რომ გადაგეღო. აქამდე ხორბალში ჩაფლული გოგო მახსოვს, ხორბლისფერ თმიანი და კანიანი, ოქროსფერ ველოსიპედს რომ უჩხიკინებდა და ხორბლისფერი მზე დაჰნათოდა ჯავახეთში. აწი ვინანებ, რომ ვერ გადავიღე ივრის ჭალებში პატარა გოგო დედასთან ერთად. მზე ჩადიოდა. დედას ურიკით მიჰქონდა სარეცხი ხევისკენ, გოგონას კი სანადირო თოფი ეჭირა, ტანით მასზე დიდი, ხერხემალში რომ ხრიდა და ქარი თვალებს აჭუტვინებდა. და იცით? ყველაზე საინტერესო ფოტოები კადრს მიღმა რჩება. საბუკოს პროექტების მენეჯერი იყო მძღოლად. უკანა გზაზე საუცხოო თემებზე მესაუბრა. ალპინისტია, ცოცვა ზამთარში მიყვარსო. მიყვებოდა ჰალუცინაციებზე შვიდი ათას რაღაც მეტრზე ან მთაში ოთხ დღიან შიმშილობაზე, ამინდმა რომ ჩატოვა ოთხიათასზე. ცისარტყელა ახსენა ღრუბლებში, ნისლში წრიული იცისო და ახლოს. ფოტო რომ ჰქონოდა, რა ლამაზი კადრი იქნებოდა. შემშურდა. თქვენ მაინც თუ გეცლებათ მაისში ორი კვირით, წადით ზღაპრულ ექსპედიციაზე, ფასკუნჯებს სურათები გადაუღეთ და ინსტაგრამზე დამთაგეთ.

დათვების და მგლების გაკვალული გომის მთა

ზამთარში გომის მთის დალაშქვრაზე მოლაშქრეთა კლუბებიც ისევე ირონიით საუბრობდნენ, როგორც ერთი ბათუმელი დამსვენებელი ავტოსტოპით რომ დავემგზავრე: “გომი და ბახმარო? ზამთარში? გეშლება რაღაცა, სხვა კურორტში გერევა”.
ზამთარში ბახმაროს უცხოელი ტურისტები მაინც სტუმრობენ, თუმცა გომის მთა ზამთარში სრულად უკაცრიელი იყო. ამიტომ მივესალმე ერთმა ძირძველმა კლუბმა ზამთარში გომის ტრეკინგი რომ დააანონსა და გავყევი. კრახის შემთხვევაში გეგმა ბე-დ ოზურგეთში მეგობართან დარჩენა მოისაზრებოდა.
– არაფერი ნაციონალური კერძი არა აქვთ გურულებს ღვეზელის გარდა.
– საცივია გურული კერძი, – გაიხუმრა ვიღაცამ, რადგან ოზუგეთიდან გომის მთისკენ მიმავალ შესახვევს ვახტანგის საცივი ჰქვია, აი, როგორც ღრუიანი წიფელა და სხვა სასაცილო ტოპონიმები. მერე გავიგეთ, რომ საცივი გურულად წყაროს ნიშნავს. არ ვიცი ვახტანგი ვინ იყო, მაგრამ ლოკაციაზე ცივი წყალი კი მოდიოდა.
გურიაზე ჩხავერის ღვინო მახსენდება, აი, ის ვარდისფერ ტანინიანი ელექსირი უღვთო-უღვინო მუსლიმების გაჩეხვისგან რომ გადაარჩინა სტალინმა. ასე რომ თუ ვინმე შეგეკითხებათ, სტალინს საქართველოსთვის რა გაუკეთებიაო, თამამად შეგიძლიათ ამ უიშვიათესი ყურძნის ჯიშზე მიუთითოთ. თუ ამას გადარჩენა ჰქვია, ორი სოფლის ფერდობზე-ღაა დათესილი.
ოზურგეთში ისე გავიარ-გამოვიარეთ ბახვში არ გაგვივლია ამ ხვთიური სასმლისთვის, მაგრამ თავი ოლიმპოს ღმერთები გვეგონა ფაფუკ ღრუბლებს რომ ზემოდან დავყურებდით წიპა “ჰაჰაჰა, ადამიანებო, თქვენთვის ცა ღრუბლიანია, ჩვენთვის კი მზიანი, ჰაჰა”. ან “თქვენ მიწასა და ტალახში დადიხართ, ჩვენ კი ფეხებქვეშ სამმეტრიანი თოვლი გვაქვს, ჰაჰა”.
“მოკლეზე ხომ არ მოგვეჭრა?” – დიახ, ფილმებში ასეთი ფრაზა თავგადასავლით გრძელდება. ასეც მოხდა. ფეხსაცმლის წვერებით თოვლის ჭრა შემომესწავლა, თითქოს კაი წრიაპები ყოფილიყოს ჩემი ნაღდი ვიეტნამკები. თან ისე, რომ უკან მცოცავისთვის ზვავი არ გამომეწვია. ჰო, კაი, მაინც ვერ ვისწავლე. როცა კილომეტრის რადიუსში ისეთ გამწვანებულ და ეკლიან ჯუნგლებში ვიხტუნე და ვიბობღე, ნაკაწრები ტანსაცმლით დაფარულ კანზეც მოვიპოვე.
გომზე ასვლა შემდეგ კვირაში თქვენც შეგიძლიათ, შორი გზიდან მოივლიან, აწი სამანქანო გზებით ივლიან, ჩვენ მაინც ბლინების პირველი პარტია ვიყავით. წადით და მერე თქვენ მომიყევით, როგორ მოგეწონებათ მზის ჩასვლა ღრუბლებში, თოვლში ჩაფლული, ორსართულიანი კოტეჯების სახურავებზე სიარული და ფეჩზე გახუხული გორტექსის წინდები. ვუწევ რეკომენდაციას.
ბლინებზე გამახსენდა, საფეხმავლო გამყოლმა დილაუთენია რომ ნუტელიანად დაგვიცხო, ის პირველი დასხმაც კი ისეთი გემრიელი მომეჩვენა, უძილო ღამის მერე, რომ მარტო სუფთა ჰაერზე გურმანობისთვის ღირდა წამოსვლა. ან მარტო იმისთვის, რომ დათვების გაკვალულზე მეარა, მერე მგლების ნაკვალევზე გადავსულიყავი და ბოლოს ბაჭია გაგვსხლეტოდა თვალთახედვიდან.
ღამე კი გომზე უძილოდ უნდა გაათენო. ჩემი ხის ოთახის ფანჯრიდან, დვიჟოკის დენი რომ გამოვრთეთ და საძილე ტომრებში ხუთგზის ჩავიკუჭე, თერმული ხმაურისგან შედარებით გაწმენდილი გალაქტიკები გამოჩნდა, აი, ისეთი ასტროფოტოგრაფები რომ ასახავენ ნამუშევრებში. მიწვევდა რომ გადამეღო, ჰაბლის პალიტრა დამედო, სხვებმა გადაიღეს.
მირიანი ყვებოდა, რომ ყველაზე ლამაზი რაც გომზე ენახა შეყვარებულთან ერთად, მზის ჩასვლისას გადაფანტული ღრუბლებიდან გამოჩენილი ზღვა და ამ ზღვაში მოლივლივე ნავი იყო. ჩემთვის რომ გეკითხათ, ყველაზე მკვეთრად რა მახსოვდა ამ უქმეებიდან, გიპასუხებდით, რომ მყუდროება, თეთრი თოვლისა და ღრუბლების მიღმა ყოფნის შეგრძნება, ალიასკურ ფილმებში ნანახი თოვლის კიბეები, ლაფატკით თოვლის მაგიდის აშენების ნატვრა და თბილი ჩახუტებები იყო. თუმცა პოლიტიკაზე მაინც ვიკამათეთ და აიფონი მოერევა თუ ანდროიდი.

მეცადინეობა თავისუფალ ვარდნაში ნ1

არაცნობისმოყვარე ხალხი მაკვირვებს, წარსულში რომ დავბრუნდე, მაინც არაფერს შევცვლიდიო, რომ ღადადებენ. ბიტკოინს მაინც არ იყიდიდნენ? პარადოქსისთვის თავიანთ ბაბუებს არ მოკლავდნენ? და კიდევ ბუდას ფოლოუერები მაკვირვებენ. გაქვთ ისეთი რელიგია, რომლის რთული არქეტიპი თქვენ იქნებოდით? ჩემთვის ასეთია ბუდიზმი. აი, მე ეთერით თუ დანარჩენი არაასტრალური ტანით რიგითი, მედიუმ სტატისტიკური ქრისტიანი ვარ ვნების განსაცდელში “ცეცხლითა და მახვილით” მორკინალი. ბუდა მეუბნება, თუ გინდა ბედნიერი იყო, სურვილი არ უნდა გაგაჩნდესო. ქრისტე მეუბნება, თუ გინდა ბედნიერი იყო, მე უნდა გსურდეო. ამიტომ ქრისტეს ფოლოუერებს სურვილების მიმართვა უფრო გამოგვდის მათ დეზოლუციაზე მეტად. მგრძნობელობის ნაკადი სიარულშიც მეტყობა, რაშიც დაუკვირვებელი პირიც ამოიცნობს ჩემს ოჯახურ თუ კარიერულ სიტუაციას იმ ლოკალურ დროში: სწრაფი ნაბიჯებით, წაქცევებით, შუა გზაზე გაჩხერვით. აი, თამარამ, მყინვარის მეტეომდე ბასანოჩკებით ავდივარ ხოლმეო. მე კიდევ ჩემი სალაშქრო ტიპის ფეხსაცმლით ბორჯომის გოგირდის აუზებამდე ძლივს მივაღწიე მდინარის ქვები ისეთი მოყინული იყო. ჩამიქროლეს პენსიონერებმა ძაღლებით, ორსულებმა “კალიასკებით”, ჰოკინგიც კი იდრიფტავებდა თავისი სმარტ სავარძლით.

ამ ზაფხულს კოგნიტიური ფსიქოლოგიის თერაპევტს ვეწვიე, ვინც თავის პრაქტიკაში სხეულის ენას იყენებს სამკურნალოდ. ცდილობდა სხეული ზედმეტი დაჭიმულიობისგან ეხსნა, მაგალითად, ბუმბულით დაღუტუნების დროს იმდენად უნდა გამეთიშა ლოკალური ნერვებისგან ყურადღება, რომ აღარ გამცინებოდა. პრაქტიკას ტკივილზეც გავდიოდით, ხელოვნურად ვიღებდი და განვიზიდავდი მას. სეანსის დასაგვირგვინებელი ფაზა კი ერთდროულად ყველა კუნთის იმ დონეზე მოდუნება იყო, რომ წავქცეულიყავი. ინსტრუქტორმა მირჩია, როდესაც რაიმე საშიშის გაკეთება მიწევდა, რაიმე სასიამოვნო გამეხსენა ჩემი წარსულიდან. ანუ სასიამოვნო მოვლენის წარმოდგენის ქვეშ წავქცეულიყავი. თქვენ რა მოვლენას წარმოიდგენდით? აი, მე არაფრით წარმომედგინა რამე იმდენად სასიამოვნო, რომ წაქცევის დროს მუხლი ოდნავ მაინც არ შემეტეხა. შემრცხვა და ახალი გამოსავალი ვიპოვნე. ვარდნის დროს ოთახის ერთ-ერთი ჩუქურთმიანი აქსესუარი ამოვიჩემე და გონებაში იმ ჩუქურთმების ხაზვა დავიწყე. გამომივიდა. ესეც სუფთა ქრისტიანული მიდგომაა, როცა აბსტრაქციის მატერიალიზაციას ვახდენ.

ბორჯომის გოგირდული აუზი ტყიურ პირობებში საკმაოდ კომფორტულია, თუ გრილ წყალში ბანაობა გხიბლავთ. რადგან თოვლით გარშემორტყმული ცხელი წყალი საკუთარ ფარენჰეიტს ვერ ინარჩუნებს და ცივდება. აბასთუმანში გოგირდის ავზებს საბჭოთა არქიტექტურა ახურავს, ძველი სანატორიუმების მოზაიკები აგია და საღამოობით, მთვარის შუქი ჩაბნელებულ ინტერიერში სარკმელებიდან შემოდის, ისიც ხეთა ტოტები თუ განეფარებიან. შიგადაშიგ გვერდითა აუზიდან სომეხი ქალების ყიჟინა გაისმის, რომლებიც ტანსაცმლიანად შემოდიან წყალში, მაგრამ შებინდებისას შემიძლია ისე ვიწვე ამ ღვთისგან დალოცვილ ქიმიურ წყალში, რომ უქარო დაბაში საკუთარი ექოც არ მეყურადებოდეს. ვარ ამგვარ სიმშვიდეში, მოდის მირიანი და მახრჩობს, წყალში სამჯერ მაყურყუმელავებს. მერე ეგ და სანდრო წყალზე წოლას მასწავლიან. სანამ პირში ჰაერი გაქვს დაგუბებული, არ დაიხრჩობიო. მე კიდევ ძალიან მეშინია და იქამდე ვცურავ, სანამ ჰაერის შეკავება შემიძლია. სანდრო ჩემი რუმმეითია, მისი საწოლი ჩემგან ოთახის მეორე ბოლოშია. ოთხ საათზე, მაინც უნდა ავდგეთ, ამიტომ საუბრებით გაგვაქვს თავი. სიტყვა მიცვალებულებზე ჩამოვაგდეთ და ჩემი მორგის სოლო გამოცდილებები მოვუყევი, მერე სოლო ღამის ლაშქრობებიც. მთელი ღამე ეშინოდა, მგონი ჩემიც. უკვე მეჩვენებოდა მისგან აქა-იქ “მამაო ჩვენო”. როგორი უშიშარი ხარო, წარმოიდგინეთ, მე და უშიშარი. ტყუილია, მაგრამ ამის მოსმენა მაინც მესიამოვნა. რა ვიგრძენი? სიამოვნება? ხვალ ავდგები და სიამოვნების ქვეშ გავცურავ მეთქი. თბილისში რომ ჩავალ, სიამოვნების ქვეშ წავიქცევი მეთქი. შექებისგან გამოწვეული სიამოვნება უნდა დავიმახსოვრო მეთქი.

პირველი თოვლები და 8 მიზეზი რატომ არ უნდა მიყვარდეს ზამთარი

როცა შეყვარებული ხარ, სანაცვლოდ ყოველთვის უნდა გძულდეს რამე არამისნაირი, რადგან შეგრძნება შედარებებში უკეთ ვლინდება. მე მზესა და პაპანაქება სიცხეზე ვარ შეყვარებული, შესაბამისად, საზამთრო ამინდები, მითუმეტეს, ნესტიანი თბილისის კვალობაზე, ჩემთვის მარგინალურია, ანტიქრისტე და ზღვარს გადასული ამორალურობა. ოღონდ თეორიულ ჭრილში, რადგან პრაქტიკულად არასდროს მიგუნდავია თოვლში, ბავშვობაშიც კი, როდესაც თბილისში ჟანგბადი ნაკლებად ნესტიანი და ტყვიით ნაკლებად კომბინირებული გახლდათ, თანაც გზებს მარილით არავინ წმენდდა. შეიძლება შვიდთაობიანი თბილისელი დედის ბრალია, ვისაც კურორტებზე არასდროს დავყავდი, რადგან პროვინციებში სიარული თავად არ უყვარდა და, მითუმეტეს, ზამთარში სახლიდან მაღაზიაში თუ გავიდოდა. ან პოლკოვნიკ-გამომძიებელი მამის, რომელიც არასდროს იღიმოდა მეკობრესავით შრამიანი თვალით, ბავშვობაში ბულდოგს რომ შეებრძოლა და მოუგო. ამბობდა: “იგუნდავებ, გაცივდები და მოგკლავ!” ნელ-ნელა მეც შემზიზღდა თოვლი და ყინვა, რადგან გრიპთან ასოცირდებოდა. არ დაიწყოთ ახლა მორალი, გრიპი ვირუსებისგან ჩნდება, სიცივისგან კი არაო. გრიპის ვირუსები სიცივეში ცოცხლობს, სიცხეში იხარშება. ხალხი მეუბნებოდა, რომ ჩემი შურდათ, პირველი თოვლისადმი აღფრთოვანება წინ რომ მქონდა, თითქოს თოვლი რამე ბესტსელერი წიგნი ყოფილიყოს. ამიტომ წელს მოვიფიქრე, რომ თუ თოვლის მტრობა მინდა, უნდა ვიცოდე მაინც რა არ მიყვარს ასე გამალებით.

“დიდუბეში იყავი ერთ საათში ჩვენს ადგილზე”, – შეტყობინება დავუტოვე მეგობარს, ვისაც თოვლი და ზამთარი ძალიან უყვარს. სიურპრიზი გავუკეთე და გუდაურში წავიყვანე. სიხარულისგან თოვლზე გაწვა, კოცნა, მეხუტებოდა, ყვიროდა, რაც ჩემთვის სრულად გაუგებარი იყო. მითუმეტეს, ბოლოსკენ, ავტოსტოპით მოვიფიქრეთ გვიან წამოსვლა და მლეთამდე არავინ გვიჩერებდა, შეიძლება იმიტომ, რომ ზედა უღელტეხილი გადაკეტილი იყო და მანქანები არ მოძრაობდნენ, ან იმიტომ რომ რაც მოძრაობდა იმას, ყინულიან გზაზე დამუხრუჭება უჭირდა ან უბრალოდ დათოვლილები ვიყავით. ბნელდებოდა და აქა-იქ მგლების ლაპარაკი მელანდებოდა უკვე, “აუუუმ”, – კაი ვედური ბერებივით რომ ყმუოდნენ.  და მე უნდა მეპასუხა: “ჰარე კრიშნა, ჩარი რამა, რამა რამა, ჰარე ჰარე”. სათვალე არ მეკეთა და თვალები მეწვოდა. ღამდებოდა და ვბრმავდებოდი, რა უნდა ყოფილიყო ამაზე კარგი. მლეთის პოლიციასთან გაგვიჩერა დელიკამ და ჩაგვსვა. ვიფიქრეთ, რომ გადავრჩით, მაგრამ ანანურის გადასახვევთან ზედ მანქანას მიაცურდა, მიასრიალა, შეასკდა. აი, ხომ ხვდებით რატომ არ მიყვარს თოვლი.

“წამო ბაკურიანში 3 დღით, ვისრიალოთ”, – ახლა მეორე მეგობარს მივწერე და გავეშურეთ გირჩის მურაბებისა და მარხილების მხარეში. გარეგნობით ბაკურიანი უფრო მომეწონა ვიდრე გუდაური, თუმცა გზებზე თოვლი არ იდო, მხოლოდ სასრიალო ქედები იყო მოყინული, თითქოს ხელოვნურად გააციესო. შევდექი 25-იანების ტრასაზე თხილამურებით და პირველივე ჯერზე ჩამოვსრიალდი წაუქცევლად უბრალოდ იმიტომ, რომ მეხმარებოდნენ. არა და დამოუკიდებლად მხოლოდ დგომაც კი გამიჭირდა. ჩემი გამოცდილებით, შეცდომაა სრიალის სწავლა 25-იანების ტრასით დიდველთან შედარებით, რადგან 25-იანები იმდენად მოკლე და ხალხმრავალი ტრასაა, ტარაკნებივით ფეხებში გეჩხირებიან, და ამიტომ გრძელი, მაგრამ დაუბრკოლებელი დიდველი სჯობს. ბაკურიანიდან ბორჯომში გადავედით ელ.მავლით. იმდენად არ მომწონდა ბუნება, რომ ფირი ვერ დავხარჯე. 1,5 პორტრა მეყო სამი დღე. აი, თითქოს მრაველფეროვანი ნახატი აიღეს და ლოკაციებში პასტის თეთრი საშლელით გადახაზეს. ხო მაინტერესებს რა იმალება თეთრი საშლელის ქვეშ? რატომ უნდა მოსწონდეს ვინმეს ორგანული იდუმალება. აი, მე-19 საუკუნიდან რომ მოდაშია თხრობის გაუგებრად დასრულება, ვისაც რა უნდა – იგულისხმოს.

მესამე უქმეებზე ჯავახეთში წავედი და თოვლი მომეწონა. არ შემყვარებია, მაგრამ მომეწონა. ბარდნიდა, ნამქერი სახეში მეყრებოდა, თეთრი ნისლი და ბინდი თეთრ მიწას აწვებოდა. უზარმაზარი მინდვრები თეთრი საშლელით იყო გადახაზული. მაგრამ მე უბრალოდ ჯავახეთი მიყვარს და შესაბამისად, ყველაფერი მომწონს რაც მას ემართება. იქამდე მაინც, სანამ ნაყარ ქვებზე დადებულ თოვლზე ფეხი არ ჩავდგი და ჩავვარდი. გამოვფხიზლდი რომანტიკისგან და ვფიქრობ, განა მშობლების აღზრდის გამო, ან ჩემი პაპანაქება მზის რელიგიის გამო არ მიყვარს თოვლი, უბრალოდ არაპრაქტიკულია. ჩამოვწერე 8 მიზეზი რატომ არ მიყვარს თოვლი.

1. ჰაერს წმენდსო, იტყვით. კი, განსაკუთრებით ბოლოსკენ, როცა ატალახდება და ჟანგბადი ძალიან ბინძურდება. მე კიდევ ყოველ ჯერზე რომ ვცივდები, ვფიქრობ, “და აი, დადგა ჟამი აღსასრულისა”.
2. ვიზუალურად ლამაზი ეს უკიდეგანო თეთრი ჯავახეთის ტრიალი მინდვრები მხოლოდ რამდენიმე წუთია. შემდეგ ფერების ლომკა მეწყება.
3. თოვლი ადამიანს ინფანტილურობისკენ ლინკავს, გართობის ხასიათზე მოყავს, ძილბურანს რევს, აზარმაცებს. მე კიდევ არ მომწონს ამჩატებული ჩემი თავი. თან სულ ენდორფინები მაკლია და ზამთარში მითუმეტეს. ჰო მოვიკალი თავი დეპრესიით.
4. თოვლისა და წვიმის დროს საცობები იქმნება და სამსახურში მაგვიანდება. ამიტომ ისედაც ზარმაც ხასიათზე გაღვიძებულს სამსახურისთვის სწრაფად გამზადება მიწევს.
5. ყოველდღიური, და მითუმეტეს, სალაშქრო ტანსაცმელი უფრო ძვირი ღირს და დამატებითი ხარჯის გაწევა ჩემი ბიუჯეტიდან ასევე ინფანტილური ქმედებაა. ეს როცა ზამთრის კვების რაციონიც კი ძვირადღირებულია.
6. თოვლის დროს პანიკურად მშია, რადგან გამხდარ ორგანიზმს ცხიმი სჭირდება გასათბობად. შესაბამისად, დიეტას ვერ დავიცავ ჯანმრთელობის ხარჯზე და მერე საკუთარი წონა არ მომწონს.
7. ზოგადად, დაუგეგმავია თოვლიანი დღეები, არასტაბილურია, მე კიდევ სიურპრიზების ატანა არ მაქვს.
8. იდეა მაქვს რომ სილამაზის კონკურსებში დაამატონ კატეგორია “კონკურსანტი ყინვაში”. და თუ სილამაზემ ტემპერატურას გაუძლო, ის ნამდვილი სილამაზეა, ხომ ვიცით.

გადაყვარება

არსებობს რამდენიმე დავალება, რათა გავთავისუფლდეთ საყვარელი ადამიანის ლანდისგან დაშორების მერე და განვიცადოთ კათარზისი: 1) ვეცადოთ გავხდეთ უფრო ბედნიერები, ვიდრე ყოფილ პარტნიორთან თანაარსებობის დროს, რადგან ბედნიერი წუთების გახსენებამ ეფექტი დაკარგოს; 2) ვეცადოთ ხალხს კეთილად მოვექცეთ, რადგან აქამდე დაგროვილი სითბო უადრესატოდ არ დარჩეს და ბოღმად არ დაილუქოს. მაგალითად, გავანებივროთ ხალხი საჩუქრებით. მაგრამ რა უნდა ვქნათ, თუ საყვარელი ადამიანი არ არის მატერიალურად არსებული და საკუთარი თავის ხატს, ავატარს წარმოადგენს. შეიძლება გადაიყვაროს საკუთარი პიროვნება ბილი მილიგანმა ან ქრისტემ გაღმერთებისას?

მოვიფიქრე, რომ აზერბაიჯანისთვის მეორე შანსი მიმეცა, რადგან გობუსტანში სოლო ლაშქრობისას უპასუხო შეკითხვები გამიჩნდა. სხვა სტატიაში გობუსტანი აღვწერე, როგორც აზერების ოცნება ეთნიკური ვიკინგები ყოფილიყვნენ. აი, როგორც ქართველებს გვაქვს ოცნება “ვეფხისტყაოსნის” რენესანსურ პიონერობაზე, თუმცა დანარჩენი სამყაროსთვის ეს თეორია პატარა ერის კომპლექსად რჩება, “ვეფხისტყაოსანი” კი – კარგი ხარისხის მაგრამ, მაინც სადევ-გმირო რომანად. სად დანტე და ბოკაჩო თავიანთი ცოდვილი რომის პაპებითაც კი, და სად რუსთაველი, პერსონაჟები ჯერ კიდევ არაადამიანურები ჰყავსო.

ამ ფოტოზე ვარ მე, ანდოგინი ანგელოზი და პლაგიატი მათე, იქვე კარავაჯოს ხელმოწერა იგულისხმება, აკაკი წერეთელივით რომ მწერალს მისიონერული პოზიცია მიაწერა. სხვა სახარებებიდან მათეს წიგნი ყველაზე გამოკვეთილად აღწერს ქრისტეს ადამიანურობას. კარავაჯოს ჩანაფიქრით კი ჩვენთვის ღმერთი ქრისტე, ციური სამყაროსთვის მაინც ადამიანია. ეს მათეს ქრისტეს “ჩორტის” ბრალია ისტორიულ სომხეთთან ურთიერთობა რომ გაგვიფუჭდა.

საახალწლო უქმეებზე სამ დღიანი კასპიის კრუიზი მოვიწყე. სხვა ქვეყანაში ვიყავი, მაგრამ შემეძლო მთელი დღე მეარა ოთხკუთხედ ოთახში ჩემი შავი კიმონოთი და მესმინა პელევინის პოსტაპოკალიპტური საბჭოთა კავშირისთვის. არ მესმის როგორ უნდა იკითხო პელევინი. პელევინს უნდა მოუსმინო აუდიო წიგნებით. თუნდაც იმიტომ, რომ პელევინის შემოქმედება ჯერ მპ3 ხარისხით გამოდის და მერე იწერება. მაგრამ რუმმეითმა ჩემზე იძალადა, ოთახში მასე თბილისშიც გამოიკეტებიო, რა დროს ძილია, ჯერ ათი საათიაო, ახალი წელიაო.

ვერ წარმოიდგენთ როგორ მეზარებოდა უცხო ქვეყანაში დალევა. მაგრამ რუმმეითის დაჟინებული თხოვნის, საბნის გადაწევის, წყლით გამოფხიზლების მერე, სადაც მეოთხე ტეკილას რომ ვსვამდით ბზრიალა ცათამბრჯენზე, ვკითხე, რას გაურბიხარ, რომ ერთობი მეთქი. ეს შენ რას გაურბიხარ, “ალი და ნინოს” წიგნის მაღაზიაში ჯერ მარტო ერთ წიგნში 59 მანათი რომ მიეციო. ეტყობა ვერ ვერთობი, უნარი დამეკარგა მეთქი.

ბაქოს ბოლო დღეს კარავაჯოს გამოფენას ვესტუმრე და ბოლო კვირების მერე პირველად გავიღიმე. სევდიანია, როცა ხვდები, ალკოჰოლი რომ აღარ გართობს, არც გლამურული სპა სალონები “კაიუტაში”, არც ოთახთან დატოვებული თაიგულის ავტორის ვინაობა გაინტერესებს, არც ნაპოვნი 1000 რეალის დაგუგვლა გაცინებს და აღმოჩენა რომ ამით 1 დოლარიც არ მოგივა. აი, თურმე რატომ იციან აზიელებმა მათემატიკა, მაღალ რიცხვებთან აქვთ შეხება. მაგრამ აი, მათეს სახე ძალიან მამხიარულებს და რა ვქნა. ასაკი ალბათ. გადაყვარებაზე ვსაუბრობდი და ალბათ საკუთარი სურვილები უნდა გადავიყვარო, საზოგადოებას რომ სახარებასავით მინდა მოვახვიო.