ლოდინის თაობა

ლოდინი არის აგროვო ისტორიები სიკვდილამდე, – ბუკოვსკი.

ყველა ორგანიზაციას აქვს მოსაცდელი ოთახი, – რონალდ ბარტი.

 წინა კვირას წიგნის ფესტივალის ფარგლებში გამახსენდა, თუ როგორ ვარჩევ ლიტერატურას. თემატიკას მნიშვნელობა არ აქვს, მთავარია თვითონ ტექსტი მინიმალური დიალოგებით შედგებოდეს და გამომცემლობის რომელიმე სერიული გამოცემის ნაწილი არ იყოს. შეიძლება ითქვას, დიალოგების ფობია მაქვს, თუ არსებობს მსგავსი შიში ან უბრალოდ ფანტაზიის ნაკლებობა მაქვს და მონოლოგური თხრობა უფრო დამაჯერებლად მიმაჩნია. სერიული გამოცემები კი ეტყობა მომავალზე მაფიქრებს ამ უფანტაზიო მკითხველს გაუცნობიერებლად. მეთქი, აი, მომავალ წელს ახალი სერია უნდა გამოვიდეს. მერე მომდევნო 5 წელი წლის ამ დროს სერიების შენაძენს უნდა ვაკეთებდე. იქნებ აღარ მომინდეს, გავკოტრდე და ფული არ მქონდეს ან წიგნის შესანახი თარო ან აპოკალიფსი დაიწყოს. მგონი უფანტაზიო კი არა, ჭარბად ფანტაზიორი ვარ. მოკლედ, მომავალი ბურუსში იფარება და სერიული წიგნის შეძენას ვუფრთხი ისე, როგორც ბანკიდან კრედიტის აღებას ან უარესი, დიოდიმდე სახის კანის გაპარსვას.

  არა და სერიულობით გამოწვეული ლოდინი თუ ლოდინი გამოხატული სერიულობით პოსტმოდერნიზმის მთავარი ხიბლია. დაუმთავრებელი ნაწარმოებების ტენდენცია, როცა მკითხველს თავად შეუძლია თხრობა დაასრულოს, მე-19 საუკუნიდან იწყება, თუმცა, ჩემი აზრით, ჩანასახი იმ პირველ ამბავში უნდა ვეძიოთ, სადაც მთხრობელმა პერსონაჟები არ გაჟლიტა, რომელიმე დაენანა და ცოცხალი დატოვა. ჩვენ კი სერიულობის თაობა ვართ, სადაც ფილმებზე მეტად სერიალებს უყურებენ და ფილმებზე მეტად სერიალებს ქმნიან. ბლოგიც კი პოპულარულია, როცა განგრძობითი ამბავი ანონსდება. თითქოს ლოდინი არ გვიყვარს, მაგრამ ცხოვრებაში ხშირად ხელოვნურად ვიქმნით ლოდინს. სერიალები შეყვარებულების მესიჯობანას ჰგავს, როცა დარეკვაში ჩატეულ ხუთ წუთს გირჩევნია შეტყობინებები გზავნო მთელი საღამო. ან კოცნის პრელუდიას, როცა შეხებამდე მისასვლელ მანძილს წელავ. ესაა ლოდინის ესთეტიკა სერიალებშიც, კოლექტიური ლოდინის განცდა.

 მომლოდინე თუ განასახიერებს უსუსურობას, მალოდინებელი წარმოაჩენს თავის ძალაუფლებას, პრეროგატივას. ლოდინი ნიშნავს, რომ ვიღაც ჩვენ წინ არის რიგში ან ჩამოგვრჩება უკან, რადგან შეხვედრაზე დროულად არ მოვიდა. ანუ ლოდინი არათანხვედრაა, დეცენტრივიზმი, რაზეც არის აგებული მოდერნისტული კულტურა. ალოდინო სხვას, ნიშნავს გქონდეს პრივილეგია, ალოდინო თანაკურსელებს შენი გვიანი გამოჩენით ნიშნავს იყო ინდივიდი ბრბოში, რომელმაც ვერ მოიფიქრა სხვა ეფექტური საშუალება ყოფილიყო ინდივიდი. ალოდინო საყვარელს პაემანზე ნიშნავს აგრძნობინო მას თავი შეყვარებულად, რადგან დალოდებით ილინკება ღირებულება. აქ ჩანს მალოდინებელის კომპლექსი თავის ღირებულად გრძნობაში. ალოდინო ქვეშემრდომები თათბირზე ნიშნავს იგრძნო თავი მათზე უპირატესად. რაც ბუნებრივია, იმიტომ, რომ ცხოვრება ხანმოკლეა მხოლოდ მაშინ, როცა ახალშობილი კვდები სამშობიაროში, როგორც ჩემი სერიალის გმირი იტყოდა. თან რაც უფრო მოკლდება ცხოვრება, უფრო ველით. გვჭირდება ლოდინი, რომ ცხოვრება გადავაგოროთ. თავი რომ არ მოვიკლათ მხოლოდ ორი რამაა საკმარისი, გვქონდეს იმედი და ცნობისმოყვარეობა. და თუ ეს მიზანი ცხოვრების ბუნებრივად შეგვიმცირდება, ჰბო ან მსგავსი ორგანიზაციები თავს შემდეგ სეზონამდე გაგვატანინებენ.

 

 

ჰიკიკიმორი რუი მურაკამისთვის არის იაპონური ცხოვრების წინააღმდეგ

რუი მურაკამი არის მწერალი, ვინც თავის წიგნებში აერთიანებს რიტუალურ მკვლელობებს, ბიოტექნიკას, ტერორიზმისა და ჰაკერთა თავდასხმებს. ამიტომ გასაკვირი იქნებოდა ჰიკიკიმორთა ცხოვრებისთვის გვერდი აევლო და “პარაზიტებში” რიგითი იაპონელი სოციოპათის ცხოვრება გვიჩვენა, ოთახში ინტერნეტთთან ერთად ჩაკეტვის მერე ჭკუიდან როგორ იშლება. მაგალითად, ჯერ ახალგაზრდა უიჰარა დარწმუნებულია, რომ მის ორგანიზმში პარაზიტი ცხოვრობს, თანაც ერთადერთი მისიით: მოკლას ის ვინც სიკვდილისთვის დააპროგრამა. ოჯახი, რა თქმა უნდა, აშინებდა, ზრუნავდა, ინტელექტუალური საუბრებით დაწყებული ყოველდღიურ თემებზე ესაუბრებოდა.  ექიმები, რა თქმა უნდა, ტრანკვილიზატორებს ატენიდნენ იმდენს, რომ სიარულიც აღარ შეეძლო და ხოხავდა. მაგრამ როცა გამოფხიზლდებოდა, პერიოდულად სქესობრივი სურვილები იმდენად მოწოლილი ჰქონდა, გამალებით ანძრევდა, არც იმის ერიდებოდა, რომ დედამისი ხედავდა, არა თუ იმის, რომ გამალებისგან ფალოსზე კანს იზიანებდა. მურაკამმა კი ისტორია იმით დაძაბა, რომ უიჰარამ ტელევიზიით ნანახი ქალი აიკვიატა და მივიდა პარაზიტის ბრალეულამდე. პარაზიტების, რომლებმაც შექმნეს ისეთი, როგორიცაა და, სხვათაშორის, იაპონურ სუბკულტურაში იმ ადამიანებს, რომლებიც არ მუშაობენ და სხვების ხარჯზე ცხოვრობენ პარაზიტები ჰქვიათ.

მურაკამისნაირი მწერლები კი გვაჩვენებენ არა იმ იაპონიას, სადაც ჰაერია ასეთი და ყველა ადამიანი ტექნიკური გონებით იბადება და ჭიანჭველასავით შრომობს, არამედ საზოგადოების, სოციალური ქსელების, ეთენშენ ჰორული ცხოვრებისადმი ფობიას, იაპონელებს ნულოვანი მათემატიკური ნიჭით და როგორ ადვილად შეუძლიათ გადევნონ იაპონელებმა მათთვის უცხო, კალაპოტიდან ამოვარდნილი წევრი. მაგრამ საქმე იმ უტოპიურ მდგომარეობამდე მიდის, რომ მასა თავად ხდება უცხო, ჰიკიკიმორი, და საბოლოოდ, ადამიანები ოთხკედელშუა იკეტებიან და აღარ კონტაქტობენ, ანუ სუბკულტურა კულტურა ხდება, მიღებული ფორმა, მოდა. რაც ვნახეთ ფილმში “ტოკიო”, პიცის დამტარებელი რობოტის სახე, იდეალურად მოწყობილი სახლი, მიწისძვრა ანუ ამ იდეალურად მოწყობილი სახლების ზანზარი, რაც ერთადერთია ადამიანები სახლებიდან ქუჩებში რომ გამოიყვანა, ამ სახლების თავზე დამხობისგან თავდაცვამ. ზოგადად, ეს “ტოკიო” საინტერესო ფილმია, არა მხოლოდ ჰიკიკიმორის თვალსაზრისით, პირველ ორ ნაწილში განხილულია 1) სარგებლის თემა, როცა ისმევა საკითხი რამდენადაა სასარგებლო რომელიმე ნივთი ადამიანზე და 2) უცხოობის თემა, როგორ არიან ტოლერანტები არატოლერანტები არატოლერანტების მიმართ.

აი, არის ასეთი მანგა/ანიმე იგივე თემატიკით “კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება NHK”, სადაც ჰიკიკიმორი უიჰარასგან განსხვავებით, ათლეტი და კეთილი ადამიანია. იმედი რომ აქვს, გეიმებით ფულს ვიშოვნიო, ქსელურ მარკეტინგშიც გაეხვევა, სადაც წამლები უნდა გაყიდოს. “პარაზიტებისგან” განსხვავებით, ჰეფი ენდური მანგაა. არ ვიცი, რამდენად რეალურ ფაქტებზე დაწერა მურაკამმა, მაგრამ დღეისობით იაპონიაში 50 ათასზე მეტი ჰიკიკიმორია, მათში იყო ერთი ოტაკუ (მანგასა და ანიმეზე შეშლილი ტიპი), კლასიკური ჰიკიკიმორი ბავშვი, რომელიც 10 წელს გადასცდა და სერიული მკვლელი გახდა, ცნობილი თავისი პორნოგრაფიული ოთახით. ეს ერთი მაგალითი ბევრიდან, მაგრამ ზოგადად, მურაკამი ასეთ მანიაკ ჰიკიკიმორებზე წერს. მაგალითად, ტიპზე, ვისაც ფორუმი არ უყვარს და ჰაკავს, ადმინებს კლავს და ა.შ. რომანი მეილების ფორმით მიმდინარეობს, ერთგვარი მეილური დიალოგია. და გვასწავლის, რომ: მიუხედავად იმისა, რომ ყოველი მეორე მეტყვის, ლოდინი არ უყვარს, იმედი მაინც აქვს. იმედი არის ლოდინი, ლოდინი არის იმედი. იმედი არის პიროვნული პრობლემა. იმედი ისეთი საზარელი ინსტინქტია, რომ მთავრობა უნდა ჩაერთოს, ადამიანებს ბოლო იმედიც რომ გაუქრონ, იმუშავონ ბიო მეცნიერებმა, რომ იმედის პარაზიტები ამოძირკვონ.

vol.9.

ერთი ელენე დარიანი იყო თუ არ ყოფილა და მეორე ანნა ბლუმი.
დავიხურე ბებიაჩემის წვრილი ქვებით მორთული ბერეტი, დავიჭირე ბაბუაჩემის ჩიბუხი და ამგვარად ვიქეცი დადაისტების დასაცინ მოძველებურ მერცად, მაშინ მე ვიქნები მეთქი ანნა ბლუმი, – მენ რეის ეპოქის ქალი, მთელი ჩემი ოცდაშვიდი გრძნობით მიყვარხარო, ჯერ კიდევ საკუთარ თავს რომ ეუბნება და საპასუხოდ ტიტასავით წითლდება. ოცნებისგან გავიცინე თუ ლოდინისგან წელში მოვიხარე, მელანდაღვრილი ფირით საკუთარი სახელი გადავიღე, წარსულს რომ ელოდება.
ერთხელ კარლ იუნგს ღრმად მოხუცებული ბიძა შეხვედრია: იცი, სიკვდილის მერე ადამიანები როგორ იტანჯებიან? ელოდებიან.. სახლში მისულმა ფსიქოლოგმა შინაურული რეცენზია დაწერა: ჯოისის “ულისე” არის 720 დღიანი ლოდინი, რომ რაიმე მოხდეს.
ასე რომ, ყოველ ჯერზე, როცა რაიმეს ელოდებით, თქვენ “ულისეს” კითხულობთ.

 

 

 

ბოდვებზე და წიგნებზე

ტელეფონი უნდა გატყდეს.
ახლა საუკეთესო ვარიანტია შურისძიება საგანზე იდეის ნაცვლად.
ვხვდები გადაღეჭილ დებულებას, რომ მარტივად მსხვრევადია რწმენა ლოგიკის გარეშე და რა მარტივად შეიძლება დამზადდეს ლოგიკაც.
გთხოვთ, მომიტევოთ ჩემი წრიული მოძრაობა, ინსტინქტია ბავშვობიდან ღრმად ჩარჩენილი.
მომიტევეთ, რა თქმა უნდა, ამ სიტყვის ირონიული მნიშვნელობით, საკუთარი მეორე დაბადება.
პირველს არყოფნის რისკი დაემუქრა.
მომიტევეთ ჩემი გაორება ემოციურობის დაბალ ტონალობაში რომ შედგა.
მთავარია ტელეფონი გამორთული იყოს მიღებული ლოდინის ადვილად გადასატანად.
სარკის ეფექტს შეუძლია ნებისმიერი აზრის კოპირება.
ვდგავარ მის წინ და ვავარჯიშებ სავარცხლის სწორხაზოვან ბრუნვას.
ვფიქრობ, გულწრფელობას ჯერ არ მომიტევებს. არც ბოდვებს.
მეძინება საკმარისად, რომ არ დამეძინოს.
ასე ვიცი. ფიზიკურ ლტოლვას გონი არ მისრულებს.
ვიყოფი.
ვფიქრობ თავისუფლებაზე ნებისმიერი სახის მიჯაჭვულობისგან.
თუ ლოდინი არ მიყვარს, ტელეფონი უნდა გატყდეს.
****
ბიბლიოთეკაში ვაწყდები წიგნს ოკულტიზმზე.
”ფიქრების მიზანზე კონცენტრაციით, შესაძლებელია ნებისმიერს აიძულო დაკავშირება, შენი გავლენის ქვეშ მოქცევა.”
ჩემი სხვა მეუბნებოდა შემემოწმებინა, მითუმეტეს, მსგავსი ადრეც მიცდია.
გავითვალისწინე მწერლის მოთხოვნა და ჯერ მარტივი პროცედურით დავიწყე: ადგილობრივი მკითხველის კისერზე მივმართე მზერა და ფიქრი: ”ახლა მარჯვნივ მიიხედე”, ”ახლა მარცხნივ მიიხედე”, ”მინდა ჭერში აიხედო”..
წიგნში გაფრთხილება იყო, რომ საწყის სტადიაში შეიძლება არ გამოსულიყო, მაგრამ მგრძნობიარე ობიექტი აუცილებლად იგრძნობდა უჩვეულო ველს.
მე არ გამჭირვებია. ცდისპირი დამყოლი იყო.
საათიანი ვარჯიშის შემდეგ კონცენტრაცია მოვახდინე მაგიდაზე მიგდებულ ფუჭურ ტელეფონზე. სეანსს მაწყვეტინებს მესიჯი მობიფეისგან.  😦
მე მხოლოდ ამას თუ გამოვიწვევდი.
მერე ჩემი ცდის პირი მოდის და მეცნობა: ”შეიძლება თქვენთან დავჯდე? რა საინტერესო წიგნს კითხულობთ.”
მეღიმება: ”არა, გმადლობთ”.
და ვფიქრობ, სულაც არ მინდა, ტელეფონი გატყდეს. 🙂
****
ერთი საინტერესო სიზმარი ვნახე.
ცხოვრების მანძილზე სამი სახლი გამოვიცვალე. მათ შორის პირველში დიდი ხანი ვიცხოვრე.
სიზმარში არეულია სივრცის ობიექტური შეგრძნება და ჯერაც პირველ სახლში ვცხოვრობ, მგონია.
სკოლიდან სახლში ვბრუნდებოდი. ერთი გაჩერების მერე უნდა ჩამოვსულიყავი. ოცნებამ გამიტაცა და ერთი გაჩერებით გავცდი.
სიზმარში არეულია სივრცის ობიექტური შეგრძნება და რუმინეთის ქალაქ მოლდოვაში ავღმოჩნდი.
ყველაფერი ყვითელი იყო: სახლები, ცა, მიწა. უბრალოდ ადამიანები იყვნენ დაგრუზულები.
უკან გზა გაცილებით შორი აღმოჩნდა, ბევრი თავგადასავალი გამოვიარე.
თან ვღელავდი ოჯახის წევრების ნერვიულობაზე. ბოლო-ბოლო ვალოდინებდი.
გამეღვიძა. ტელეფონი ვეღარ ჩავრთე, ბატარეა მოეშალა.  მაინც არ მჭირდებოდა.
სამაგიეროდ, უბოტკინო სიყვითლის დადებითი განწყობა მაქვს.
ლოდინი არ მინდა, მოგზაურობა მინდა.
უფულოდ, მედიტაციით.