მურმანის სინდრომის ძიება

“უკვდავების წყალსაHarryClarke3
ცხრაწყაროსას მომაწვდინე”.
– აბესალომი.
“იგრძენი ბნელი მხარის ძალა”.
– დარტ ვეიდერი

05-clarke-faust_905ამ კვირაში საკუთარი სახელის შესახებ ძიებებმა, თემას გადამახვევინა და ფაუსტურ პარადიგმებთან მიმიყვანა: ქართულ ფოლკლორში თინათინის (მზის სხივის) გამო ღმერთი ეშმაკს ებრძოლება. სახელი გზაჯვარედინზე მდგარ ადამიანს განასახიერებს, როგორც ეთერული სხეულისგან წარმოშობილი სახელი ეთერი.
აღსანიშნია, რომ დემნა შენგელაია და ნიკო მარი იზიარებდნენ ეთერის დაკავშირებას ბაბილონურ ღვთაებასთან “იშთართან” და “უშტარსაც” მათთან აახლოვებდნენ, HarryClarke4ხოლო ეთერს იზიარებდნენ აბესალომის ერთდროულად დედად და ცოლად, რასაც ფოლკლორის ჩანასახში ოიდიპოსის კომპლექსთანაც მივყავართ. თუ თვალს წინარე ზღაპრებს გადავავლებთ, მურმანის პირველწყაროებად შეგვიძლია მივიჩნიოთ: შერევლო, შირალი, შარამბლა, აშირალომა.
ვიცით, რომ ფაუსტმა სიყვარული სრულად ვერ განიცადა და პასიურ კაცად აღვიქვით, რომელმაც თავის თავში ბოროტი შეუშვა, ხოლო მურმანსა და ეშმაკს ერთსულოვანი ზრახვები ჰქონდათ და ის სიხარულით შეეგება შესაძლებლობას, ცხოვრების მეორე მხარის გაცნობისას კი საწყისი არ დაუკარგავს.08-clarke-faust_905
ჩემი ტერმინით, მურმანის სინდრომი იმ კონდიციას განასახიერებს, რომელშიც პიროვნება ნათლის გარეშე იმყოფება და გადის ბნელ საშუალებას სასურველი მიზნის მისაღწევად. მე არ ვაპირებ საკითხის მორალურ ჭრილში განხილვას, ნათლით უუნარო აბესალომისა და ბნელით მებრძოლი ტიპაჟის შედარებას. რადგან ამბავი ზედმეტად რეალურია მორალის განხრით საუბრისთვის. “ეთერიანი”, კიკნაძის თქმით, იმითაა საინტერესო, რომ ამბავი ზღაპრის ფაბულადან ამოვარდნით იწყება: იქ, სადაც, წესით, ზღაპარი უნდა მთავრდებოდეს, დრამა იწყება, – ნაგულისხმევია “ეთერიანის” ამბის ქორწილით დაწყება.
30-clarke-faustმე მახსენდება ცოდვით შეგროვილი სურვილები. და სურვილები, რომლებსაც არ უნდოდათ ყოფილიყვნენ ჩემნი. საუბრების მიუხედავად, რომ მთავარია სხეულთან შედარებით სულის პატიოსნება, მე და ჩემი თინათინი იმ სულიერ მეძავებს ვგავართ, სიბნელესა და სინათლეს, როგორც კურდღლებს, თანადროულად რომ ეთაყვანებიან და მაქსიმალიზმი უჭირთ, შუალედურ პოზიციაზე მდგომ “დიად მეძავ ბაბალონს” კი ღალატისთვის ორივე მხარე დაგვსჯის.

ფოტოსურეალიზმი და კონსტუქტივიზმი

რეალისტურ ფოტოგრაფიაზე მეტად მხატვრული ფოტო მაინტერესებს, მათ შორის, სურეალისტური, როცა ფანქარი და ფოტოგრაფია თანამშრომლობას ცდილობენ. მისი ფესვები დაახლოებით იმდენი ხანია არსებობს, რამდენიც თავად ფოტოგრაფია. გილბერტ გარსინი თავიდან ლამპების ქარხანაში მუშაობდა და მელანქოლიკი გახდა. ეტყობა ჯინი არ გამოეცხადა და საკუთარი ჯინის ძიება დაიწყო ადამიანური და საყოფაცხოვრებო აბსურდულობით. გაურბოდა სივრცისა და დროის ადეკვატურ ასახვას. დაიბადა 1929 წლის საფრანგეთში. ფოტოების დასამუშავებლად იყენებდა წებოსა და მაკრატელს. საკუთარი თავის მოდელი იყო და მიეწოდა ”მისტერ ევრიბადის” ტიტული. იმ დროისთვის აქტიურ ფსიქოანალიზსა და ექსისტენციალიზმს დასურათების სახით წარმოაჩენდა. ასევე კაფკას, გოგოლის, ჩაპლინის და სხვათა სიუჟეტის ფოტო რეპროდუქციას. იდეების გასაგებად, საინტერესოა სათაურების წაკითხვა. გთავაზობთ რამდენიმე ნიმუშს:

კოლექციონერი

დაფარული ნივთები

ცხოვრება მშვენიერია

მექანიკური წყვილი

არაფერია იდეალური

თავის ძიება

ზუსტი ანგარიში

სურვილი, რომ შეიცვალოს მსოფლიო

დიოგენური ან ლუციფერული

თავაზიანობა

პროგრესში მუშაობა (გადაღებულია თავად მეუღლესთან ერთად)

მამოძრავებელი ამბიციები

უპატრონო

მომავალი ის აღარაა, რაც იყო

ცვლილების ქარი

სიზიფეს შრომა


სიზიფეს გაუცრუვდა იმედი

გააჩერო წარსული

აქცენტი სიცარიელეზე

ციხე

თავის დაკარგვა

გადაცვლა

ავტო კონტროლი

შემოდგომა

ხარის თვალი

ბედნიერი ხელოვნის არ არსებობა

არჩევანის არსი

ბაბილონის გოდოლი

მუზეუმში

აკრძალული

განმეორებადი წინააღმდეგობანი

გადარჩენა

მანძილი ნაკვალევს შორის

ინი და იანი მალევიჩისგან

დასაჯავშნი ადგილი

ადამ და ევა

უცხო

ზურგის გაელვება

პარიზის განაჩენი

დავიწყებული

ინდიფერენტული

მეხსიერება

იქ,სადაც მთავრდება შენი და იწყება სხვისი

დავიწყების მექანიზმი

ქალაქი

შემთხვევითობა

საუკეთესო მომენტი

უთანხმოება

ხელოვნებაზე შეყვარებული

დრო და სივრცე

დაჯავშნა

მოწმეს არ აინტერესებს

სისუსტე

შეუძლებლობა

ცოლ-ქმრის გეომეტრია

ჩინური ადამ და ევა

ვინც ჩინურ მაღაზიაში შესულა და იქიდან ყურში ზინზილაკების ხმით გამოსულა, მონდომებია, თავისითაც აეწყო გამოუსადეგარი ნითებითაც ნივთები. ყოველ შემთხვევაში, თავად მომდომებია და მომწონებია მინიატურული ადამიანების ნდომა, სამყაროში არაფერი იკარგებოდეს.
ლოცვაც კი პრაქტიკული აქვთ: ღმერთო, შვილი დამიბრუნე ავადმყოფობისგან და სამაგიეროდ, მე მინდორს შეგწირავო. წლების მერე კი აგრძელებენ: შვილი მაინც მომიკვდა და მინდორს ხომ ვერ დამიბრუნებდიო. ამაზე ძველქართული დაკრძალვის ტრადიცია მახსენდება. ცოლის სიკვდილის შემთხვევაში მამას მზითვებს რომ უბრუნებდნენ: ამან მაინც გაგამხნევოსო.
ან სხვა რა უნდა ქნან, ანეგდოტის არ იყოს, რაც რეზინა ჰქონდათ კეტებში დახარჯეს და გამრავლდნენ. დასავლეთისა და აღმოსავლეთის დაპირისპირება კი დროისა და სივრცის ჭიდილად მიმაჩნია. ისაო ესაო და მათი ფილოსოფიაც დუალიზმის წერტილს ეფუძვნება, უკიდურესობის გადაფსკვნა რომ ხდება და რომ არაფერია სამყაროში შეურეველი სახით. ხალხებს ლამაზ აკვარიუმებში მოთავსებულ ახალი ჯიშის თევზებს აჩვენებდნენო. ჩინელები კი ინდივიდუალობაზე მეტად პირველად ჯერ აკვარიუმს ამჩნევენო.
არა, ყველაფერი დაიწყო ღმერთიდანო. საინტერესოა გენეზისის თეორიები. იცით, ფუ-სი და ნიუ-ვას შესახებ? – ასე ერქვათ ჩინელ ადამ და ევას. მანამდე კი ღმერთი გაკეთდა, გაიპო და იქიდან ინი და იანი შვა.  იყო და არა იყო რა.

იძინი – ცვლილებათა წიგნი

თუ აღმოსავლურ ფილოსოფიას დავეყრდნობით, სიკეთისა და ბოროტების არსი მათ ურთიერთქმედებაშია.  მთელი სამყარო კი სხვა არაფერია, თუ არა სქესობრივი ურთიერთობები. დასაბამი ორ დაპირისპირებულ მხარეს შეიცავს, ესაა ინი (მდედრობითი, დახურული, მუქი) და იანი (მამრობითი, ღია, ნათელი). მათი ურთიერთქმედება კი წარმოშობს 5 ”პირველქმნილ სტიქიას”: წყალს, ცეცხლს, ლითონს, ხეს და მიწას.

 

”იძინი” ქართულად ”ცვლილებათა წიგნს” ნიშნავს და ინისა და იანის მონაცვლეობაზე, დაპირისპირებასა და ერთიანობაზე მოგვითხრობს. ევროპაში სხვადასხვა ვარაუდი ჰქონდათ, რას ნიშნავდა ის. ზოგს ლექსიკონი ეგონა, ზოგს – ლოგიკის სახელმძღვანელო, ზოგს კი – პოლიტიკურ-ისტორიული ენციკლოპედია.

მეტის წაკითხვა

1+1=1(3)

  ” უფალმა ადამი ღრმა ძილით დააძინა, ამოსჭრა ერთი ნეკნი და მისგან ევა შექმნა”. (მოსე).  

” დასაწყისში ცოლსა და ქმარს ჰქონდათ ერთი სხეული და ორი სახე. შემდეგ ღმერთმა მათი სხეული ორად გააპო და თითოეულს თავისი ხერხემალი მისცა”. (თალმუნი).  

 ჯერ კიდევ განუყოფელი არსება სრულ წონასწორობას ფლობდა. მთელი იყო. პლატონი ”ნადიმში” წერს, რომ ადრე ადამიანებს სხვა სქესი ჰქონდათ, ანდროგინები იყვნენ, ანუ სრულები. ბედნიერები იყვნენ და ღმერთისთვის დრო არ რჩებოდათ. და ღმერთმა ისინი გაყო. გაყო ქალად და კაცად. ნაწილებმა ერთმანეთის ძებნა დაიწყეს. ვინც იპოვნა, სრულყოფილებას ეზიარა. 

 ანდროგინი ჰერმაფროდიტი არაა. ეზოთერულ მოძღვრებებში ნათქვამია, რომ ჰერმაფროდიტი არასდროს არსებობდა. იყო მხოლოდ სწრაფად შეწყვეტილი ცდები.

 მდედრობითში დარჩა მამრობითი და მამრობითში – მდედრობითი. უარყოფითი და დადებითი ორივეში ნაწილდება.  დიფერენციის დროს წარმოებს საწყისების განცალკევება, ხოლო განცალკევებული საწყისები განსხვავებულ სფეროებში არიან გატაცებულნი. ეს საჭიროცაა. სხვადასხვა სფეროებში, რომლებიც საწყისებში ჩადებულმა მაგნიტმა გარდაქმნას და საწყისები გააერთიანოს. ესაა კოსმოსის მწვერვალი და იდეალური დასრულება.  

 კაბალა ამბობს, რომ იმ ადამიანების ნაცვლად, რომელთაც შენს ირგვლივ ხედავ, მათი სულები უნდა ნახო, ანუ ის პაწაწინა წერტილი, მარცვალივით რომ ნებისმიერ ადამიანში არსებობს. სიყვარული კი ამ ორი მარცვლის ერთიანობაა. მაგრამ მათ სწამთ სულის დაყოფის. მაგალითად, რეინკარნაციის დროს ქალს ვერაფერი დაეხმარება მამაკაცად დაბადებაში. ის იბადება ქალად, იმიტომ, რომ სულის სხვა ტიპი აქვს. ქალის სული კაცის სული მხოლოდ ნაწილია, რომელიც მიმართულია იქითკენ, რომ კაცის სული აცხონოს. ქმრის სულის ცხონებით, სული თვითონაც გაუბრწყინდება. 

ინდოეთს კლიმატურმა პირობებმა შეუწყო ხელი თვითჩაღრმავებისკენ და სამყაროს მთლიანობის ძიებისკენ. თუმცა კასტების სისტემამ და ქალებისადმი დამოკიდებულებამ, ეს პროცესი შეაფერხა. აქ ქალის გაუთხოვრობა უბედურებად ითვლება. ბავშვებს ხშირად ჩვილობის ასაკში ათხოვებენ. მეტიც, ათხოვებენ ორსულ მდგომარეობაში მყოფი დედის მომავალ შვილებს. თუ ერთი სქესის ორი ბავშვი იბადება, ბრამინები მას ქორწინების აუცილებლობისგან ათავისუფლებენ. აქ ქალს არ აქვს უფლება, მხოლოდ მოვალეობათა ხროვა. მართალია, ინგლისის მთავრობამ გარდაცვლილ ქმრებთან ერთად ქვრივი ქალების დაწვა აკრძალა, მაგრამ ბრამინებმა მათ სიკვდილზე გაუსაძლისი პირობები შეუქმნეს. ქალს თმას და წარბებს პარსავენ, ოჯახის წევრებს რომ მონებად ემსახურონ.

  თეოსოფოსების აზრით, ადამიანი ბრძენია, თუ იმას შეიცნობს ამ ქვეყანაზე, რასაც სიკვდილის მერე იგრძნობს ანუ შეიმეცნებს რა მთლიანობას სამყაროსთან და საკუთარ აზრებს არ მიმართავს ეგოისტურად მხოლოდ თავისკენ. ნარცისიზმი ყველაზე დიდ ცოდვად ითვლება, რადგან ადამიანი აღარ ვითარდება, – ღრუბლების სახით აზრთა ნაკადი ჯგუფდება და ისევ მას აზიანებს.

 ტანტრათი დაკავების შემთხვევაში, საწყისების გაერთიანებით ადამიანები იცნობენ ორგაზმს და მის მერე ჭეშმარიტებას. აქ ორგაზმი განხილულია როგორც ველი და არა როგორც სიამოვნების პიკი. მთავარია გრძნობა (ანუ გონება) არ უშლიდეს ხელს. ამ დროს სრული გათიშვა უნდა ხდებოდეს სამყაროსგან.

 ძველად, ვენერასა და  მარსს ერთ ადამიანად გამოსახავდნენ. ვენერას უკეთებდნენ კაცურ გარეგნობას და ამით მარსთან შერწყმის ხდომილებას კვეთდნენ. მაგრამ მერე პლატონისეული სიყვარულიდან რომანტიკული სიყვარულის გავლით სიყვარულის ფროიდისეულ, იუნგისეულ  გაგებასთან ვჩერდებით: ყველა კაცშია ფარული ქალი, ანიმა. სამყაროს კი საკუთარი სქესი ამოძრავებს.

 ჩემი აზრით, სიყვარულში სამების, სამი ერთიანობის კანონი უნდა იყოს: ფიზიკურობის,  მენტალობის, სულიერების ( Душа́ ). ერთის დაკლების შემთხვევაშიც, ირღვევა მეორე ნახევრის პრინციპი. ვერ გამოვყოფ, რომელია ურთიერთობის მწვერვალი: ფიზიკური სიახლოვე, გონებრივი შეთავსება თუ სულიერი მხარე. ყოველშემთხვევაში, ქალი კაცის ისეთივე ნაწილია, როგორც კაცი ქალისთვის. ესაა ინი და იანის პრინციპი. ერთობა კი ძირფესვიანად მოქმედებს სულზე ( Дуx ). თუმცა ორი ადამიანი ეს დუალიზმია. მათ მესამე ( შვილი ) აკლიათ სამებისთვის.