რატომ არ უნდა შევაყვაროთ ბავშვებს წიგნები?

რაღაც ჯგუფში იკითხეს 9 წლის ბავშვს კითხვა რომელი წიგნით შევაყვაროო და მე-19 საუკუნის კლასიკოსები ლიდერობენ. 9 წლის ბავშვისთვის ყველაზე თანამედროვე ოტია იოსელიანის რომანებია დასახელებული.
გავჩუმდი, როგორც ჩემს მეგობრებთან ვჩუმდები ხოლმე, რომლებიც გამუდმებით საკუთარ შვილებს ტუქსავენ წიგნებზე მეტად ვიდეო თამაშების სიყვარულისთვის. გავჩუმდი, რადგან 9 წლის ასაკში წიგნების კითხვა მიყვარდა და შეჩვეული ვარ დადგენილი აზრების გაუპროტესტებლად მიღებას.
არა და როგორია, რომ 9 წლის ბავშვს აუხსნა, რომ, როცა ცხოვრება მის წინაშე ასეთი აქტიურია და გარშემო იმდენი რამაა შესაცვლელი, გინდა, პასიურ მდგომარეობაში ჯდომა და სხვების აზრები შეაყვარო.
თამაშებიც ლიტერატურაა, მიმდინარე თხრობასთან ერთად მოთამაშეს სიუჟეტის შეცვლაც შეუძლია. ბავშვი თვითონ არის ავტორებთან ერთად სიუჟეტის დამკორექტირებელი და მთავარი მოქმედი პირიც. თავად არის შესული თხრობაში და საკუთარ თავზე განიცდის ბიძია თომას ქოხის ისტორიულ ამბებს, – ეგ თამაში თურმე მართლა არსებობს. ხანდახან მგონია, რომ წიგნები პოლიტიკოსებმა გამოიგონეს სიუჟეტში ჩაურეველი მოქალაქეების შესაგროვებლად.
პოსტმოდერნისტულ ლიტერატურაში ეს პოლიტიკური ხარვეზი გამოსწორებულია, მკითხველსაც აქვს პატარა არჩევნების უფლებები, ხან მკითხველის გადასაწყვეტია რომელი ფურცლიდან დაიწყებს კითხვას აზრის გადმოსაცემად, როგორც ეს აკა მორჩილაძეს წერილებშია, ხან ნებისმიერ სოფისტური ლიტერატურაში მკითხველი მწერალთან ერთად პასუხობს შეკითხვებს. მაინც ეგოცენტრული საუკუნე გვაქვს.
დღეს უფრო პრეტენზიულები ვართ ხარვეზების მიმართ. მაგალითად, ჩემი ყური ვეღარ უსმენს გიტარიან ტიპებს უბანში, იმდენად რუტინულია მაღალი ჟღერადობის ფონოგრამიანი მუსიკა ჩემთვის, ნატურალური ხმები ხო ხარვეზებითაა სავსე. ასტრონავტების ინტერვიუდან ვიცი, პირველად რომ გადიან კოსმოსში და დედამიწას ზემოდან დაჰყურებენ, ამბობენ: ” ამმ, იური გაგარინს მოეწონებოდა”. თვალი ხომ ვერ აღიქვამს იმაზე უკეთ, ვიდრე – კამერა. და იცი, მშურს ხალხის, ვისაც პეიზაჟების ძალიან ბევრი ფოტო მასალა უნახავს და მაინც, როცა ჭაუხებიდან გადმოყურებს ხევს, ამბობს: “რა ლამაზია”.

ბოტოქსი, შეიმინგი, სექსიზმი

პირველად ბოტოქსი ნათესავს გავუკეთე. მიმიკური ნაოჭების დაფარვა მინდაო, რამე კრემი ხომ არ იციო და მე ბოტოქსის შრატი შევთავაზე: სადაც კრემებში ამდენ თანხას ხარჯავ და არ გშველის, ბარემ ბოტოქსი გაიკეთე და ნახევარი წლით დაისვენებ მეთქი. მერე ბუნებრივი სილამაზეო? თითქოს ყველა ის კრემი, რასაც სახეზე ისვამდა, ბუნებრივი ყოფილიყო. 

ბოტოქსი არაა ჯანმრთელობისთვის საზიანო, ოფთალმოლოგიასა და ნევროლოგიაში მას ისედაც იყენებენ სამკურნალო დანიშნულებებით. მაქსიმუმ ის ზიანი გამახსენდა, რომ ახალი ბოტოქსით “მაფიის ღამე” კარგად ეთამაშა.

არა და ჩვენს ცხოვრებაში ბოტოქსი ირიბი სახით მაინც არსებობს, – თანამედროვე სმარტფონებს ბოტოქსის რეჟიმი აქვს ჩართული, რომ კანი გლუვი და მკვრივი გამოჩნდეს. თანაც სარკის სელფი უფრო ძლიერი არტილერიაა, ნებისმიერი სირთულის ნაოჭის გაქრობა შეუძლია. ეს რომ ავუხსენი, დამთანხმდა და ამჟამად “ბიუთი მოუდისა” და სარკის გარეშე ვუღებ ფოტოებს. 

რატომ აშეიმინგებენ ქალებს ბოტოქსის გამო? სოციალურ ქსელებში გამოკითხვა ჩავატარე, ვიკითხე, თუ მყავდა ფრენდი ვისაც ბოტოქსი გაუკეთებია და დიდად არავინ გამომხმაურებია, ისინიც კი, ვიზეც ზუსტად ვიცოდი, რომ პერმანენტულად იკეთებდნენ, დადუმდნენ. 

სამაგიეროდ, კაცები საუბრობენ. ჩემი ყველა მეგობარი ბიჭი, ვისაც ბოტოქსის გამოცდილება აქვს საუბრობს ამის შესახებ ჩემთან, ალბათ საჯაროდაც. თითქოს ტრენდია, რომ მამაკაცის თავმოვლილობა გამოსაჩენია, ეტყობა სადღაც გულის სიღრმეში ახალგაზრდობის მეორე შანსისკენ, ფაუსტობისკენ ლინკავთ. 

სტიმულისთვის ქალი ფაუსტები გვჭირდება, სადმე არქივში სამეცნიერო კვლევები გვერდზე გადადონ, ნაოჭების სახით სევდიანი გამოცდილებები მოიშორონ და ცხოვრება ახლიდან დაიწყონ.

პირადი ცხოვრების ურბანული ეგზისტენციალიზმი

შეყვარებული ვარ ერთ მუდო თამაშზე, რომელიც თავის დროზე ანა კორძაიასგან ვისწავლე, მაგრამ ჯერ ვერავისთვის მომიწონებია. ერთი მონაწილე იფიქრებს რამე რენდომ თარიღს და თითოული მონაწილე იხსენებს რას აკეთებდა მოცემულ დროს. მაგალითად, წინა კვირას ან ვარდების რევოლუციის დღეს.

ამჯერად, ლიკას დაბადების დღეზე გოგოები შევიკრიბეთ და იუბილარმა რომ იკითხა, საკუთარ დაბადების დღეებზე მოყევით, რომელიც დასამახსოვრებლად გაგიტარებიათო, თამაში ზედაპირზე ამომიტივტივდა და ერთ შვიდ ნოემბერზე მოვყევი. დედამ წინა ხელფასისგან შეკოწიწებული ფულისგან ლამაზი ტორტი რომ მიყიდა, მეგობრების დაპატიჟება არ მოგერიდოსო, მაგრამ არავინ მოვიდა, რადგან იმ დღეს აქცია ხელკეტებითა და ცრემლსადენებით დაურბევიათ. მაშინ პატარა გოგო ვიყავი და ხალხის ცემაზე მეტად ტორტი და მეგობრებისგან იზოლაცია მადარდებდა. ამბის თხრობა რომ დავასრულე, მივხვდი, რომ თამაშმა პოლიტიკური სახე მიიღო და რენდომ თარიღების ნაცლად აქციებს ვიხსენებდით.

სჩვევია ამ თამაშს დაკარგული მახსოვრობა პოლიტიკური ნიშნით გაიხსენო. რუსეთისგან განსხვავებით, სადაც პოლიტიკოსები ავტორიტეტს ატარებენ მათი სივრცული ფორმატიდან გამომდინარე, საქართველო მოკლე ქვეყანაა და ყოველი კანონ-პროექტი უშუალოდ ჩვენს პირად ცხოვრებაზე ტარდება.

მაგალითად, სსრკს საქართველოში მამაჩემმა ლამის თანამდებობა დაკარგა, როცა ვიბადებოდი, რადგან საშვიდნოემბრო პარადზე არ მივიდა. დამოუკიდებელ საქართველოში შსსში მუშაობდა და ეს აქციები ჩვენს ოჯახში იმდენად შემოვიდა, რომ თურმე იმის გახსენებაც შემიძლია წყნეთში სხვის ბინებში ჩასახლებულ ლტოლვილებს რომ პოლიცია ასახლებდა სასამართლოს გარეშე ან ზვიადისტები რომ რუსთაველზე სამემორიალო აქციებს მართავდნენ, რას ვაკეთებდი. და ჩემს ასაკში ყველას შეუძლია ითამაშოს თამაში “აქციის დროს რას აკეთებდი?”

ამჟამად, ორ წელზე მეტია მიგრძელდება საკუთრებრივი დავა სასამართლოში, რადგან ჩასახლებულ მდგმურს ჩემი კანონიერი სახლიდან არც წასვლა უნდა მესამე წელია და არც ქირის გადახდა. რადგან ამჟამინდელი პოლიტიკის თანახმად, ხალხი არ უნდა რჩებოდეს უბინაოდ და სასამართლო სხდომაზე დაუსწრებლობის უფლება შეუძლიათ პროცესის გასაჭიმად გამოიყენონ. ხანდახან მგონია, რომ ჩემი ბრალია, პატარა გოგო რომ ვიჯექი ტელევიზორთან და უბინაოდ დარჩენილი ხალხი მეცოდებოდა გამოსახლების პროცესში. ცხოვრებამ აქციის მეორე მხარეს გადამამისამართა.

 

Villa Del Balbianello

 

ვილა დელ ბალბიანელოს ნაპირას ძაღლის რემნებით დაბმულ ნავში წამოვწექი და პირღია იხვის ჭუკებს ნუტელიან კრუასანებს ვაჭმევდი. დამამშვიდეთ, რომ არ მომიწამლავს. ვუყურებდი დაისის დროს როგორ ალდებოდა თოვლიანი ალპები, სადღაც უბუნტუს ფერებში, და ნერდი შეყვარებულები ერთმანეთთან საქორწინო ფიცს დებდნენ. ზუსტად იმ ადგილას, სადაც მწვანე ქამასოკოსებრი ხის ჩრდილში ანაკინ სქაივოლქერმა პირველად აკოცა თავის პოტენციურ მეუღლეს და ჯორჯ ლუკასი ზაფხულობით ისვენებს.

მწყემსებმა ცხვრები მწვანე მინდვრებიდან ჩამორეკეს, მოსახლეობამ ქათმები და მამალი საქათმეში შერეკა, პადრემ ბოლო საქორწინო რიტუალი დაასრულა, ბარმენმა კაპუჩინოს მარაგი ხვალინდელი დღისთვის შეინახა. ეს ნიშნავს, რომ გვიანია და მე ავტობუსზე მაგვიანდება. აბა თუ მაგარი ხარ, ლომბარდიში ნასადილევს კაპუჩინო მოითხოვე, ეგრევე შენზე ჭორაობას დაიწყებენ თან რომ გესმოდეს, ორალურადაც და ჟესტიკულაციით, ამას ახლა კუჭი აეშლებაო, დროშის ფერი სპაგეტი ტყუილად გაგვამზადებინაო, 5 წუთი მომზადებაზე და 20 წუთი გაფორმებაზე დამახარჯვინაო, მზარეულის რეკურსებზე ტყუილად მატარაო. და მოგართმევენ ცხელ ჩაის, თან პომიდვრისაც არა, ჩვეულებრივს, ერთჯერად შავს ან მწვანეს, როგორც დამცირების მეტაფორას. იტალიაში მხოლოდ ავადმყოფებს ასმევენ ჩაის. ჰო და ბარმენმა რძე შეინახა და მე გვერდითა სოფელში უნდა მოვასწრო არბენა ბოლო ავტობუსისთვის.

ბოლო ავტობუსამდე ასასვლელად მომლოცველი ხეების ტყე უნდა გამეარა. ასე ვეძახი წვრილტოტებწაჭრილ ხეებს იტალიაში პარიზული სკოლის ფუძემდებლებმა რომ გამოთალეს, ბუტაფორიის ენაზე რომ ვთქვათ, მაკრატელხელება ედუარდმა ჩახუტების ნაცვლად აკრიჭა. ბიჭებო, აუცილებლად გადააღებინეთ ფოტო იტალიელს და გპირდებით, რომ ფოტოზე დავითებად გამოჩნდებით, სპორტული პოზიციით, მუცელზე კუბიკებით და ისეთივე უსასრულო ნაკვთებით, რამდენი სერიაცაა ჩენტო ვეტრინას შესახებ.

პოზირებაში ისე გავერთე, რომ ბოლო ავტობუსმა გამასწრო და ქალაქში ავტოსტოპით დაბრუნებაზე დავფიქრდი. გიმგზავრიათ მარტოს უცხო ქვეყანაში ავტოსტოპით? მუსლიმურ ქვეყანაში ვიმგზავრე და მილანისკენ რისი უნდა მეშინოდეს მეთქი და ცერა თითი ავიშვირე. ძალიან გამიჭირდა მანქანის გაჩერება, ლომბარდია ხომ საზოგადოებრივი ტრანსპორტის რაიონია. ველოსიპედის გაჩერება ცოტა მომერიდა, მოტოციკლის – შემეშინდა, და საბოლოოდ, წითელმა ლამბორჯინმა გამიჩერა. ფეხბურთელი ვარო, ინგლისური არ იცოდა, გუგლის თრაინსლეითით მესაუბრა ანუ დამწყები ფეხბურთელი იქნებოდა. ისეთი კლაუსტროფილიური, წვრილი ორმხრივი სამანქანო გზა გავიარეთ, როგორიც თუშეთის გზაა, ოღონდ ასფალტით. ისეთი ხშირი წიწვოვანი გზა გავიარეთ, როგორც ბორჯომ-ბაკურიანის ელმავლის რეისზეა, ოღონდ ალპების ძირში.

ვილაში, სიმეტრიულ ბალახზე წოლისას, უკიდეგანო სიჩუმე იდგა და ვფიქრობდი, რომ უცხო ქვეყანაში ტურისტულმა ცხოვრებამ ბევრი რამ მასწავლა: მაგალითად, ა) აბაზანაში მინის კაბინა რომ თავზე დამემხო, მხრებიდან ფეხებამდე გამასისხლიანა და პლუს შიშველი ფეხებით მომიწია მეტრანახევარი ნამსხვრევებზე ისე გავლა, რომ სელფი არ გადამიღია. ვინანე, სამახსოვროდ უნდა გადამეღო; ბ) პირველად ვიყავი გიკ კლუბში და ბოარდ გეიმის შექმნაში მივიღე მონაწილეობა. ვორჰამერს თუ ვინმე ითამაშებს, მე გამიხსენოს; გ) პირველად ვიჯექი მოტოციკლზე და ვიდრიფტავე. იმდენად კარგად, რომ შედეგად ახალი სენტავიკები დავიმატე; დ) ვნახე თევზი, რომელიც მანდარინი მეგონა და მანდარინთევზა დავარქვი. თუმცა ექნება სხვა ორიგინალი სახელი; და ბოლოს ე) სილამაზე მართლაც სიმეტრიაა.

გაექეცი პიკადეროს ქვეყნიდან

იმ ტიპაჟის გოგო ვარ, ხალხმრავლობაში კლაუსტრობოფიული შეტევა რომ ეწყება, კვირაობით წირვაზე რომ გული მისდის და რიგში საშუალო ასაკის მამაკაცებიც ასწრებენ, ორსულებსა და მოხუცებზე რომ არაფერი ვთქვათ. სამაგიეროდ, ნაკურთხი წყალი თქვენზე ხშირად უპკურებიათ ჩემს საანიჰალაციურ ჰაბიტუსზე.

მაგრამ კლაუსტროფობიული პრელუდია აეროპორტში ცოტა არ იყოს დისპუტური ყოფილა, მითუმეტეს, რა-ღა ამჟამად მოვინდომე უცხო ქვეყანაში როლური თამაში და ირანელი ქალის დისფლეითი წარვდექი. სამოგზაურო ახირებები მაქვს, ხან საშუალო ასაკის მარტოხელა დედა ვარ, ვისაც შვილები მობეზრდა და გულის გადასაყოლებლად სახეტიალოდ გამოვიდა, ხან მოგზაური მწერალი ალპინური ქვეყნიდან. თავად ქალაქი გიკარნახებს რა სთორილაინი უნდა მოხარშო.

ასე რომ წარმოიდგინეთ, ევროპის აეროპორტში ჩხრეკის რიგში მუსლიმურ კოსტუმში ჩამალული ქალი ფითრდება, ხელები უკანკალებს, ოფლიანდება და წრიალებს. შენიშვნა: მგონია, წრიალისას მეტ ჰაერს ვუჭამ ხალხს. ხალხს კი თავიდან იმისთვის ვეზიზღები, რომ შეიძლება ისინი მოვკლა, მოგვიანებით კი იმისთვის ვეზიზღები, რომ შემოწმებაზე გაცილებით მეტ დროს მითმობენ და რიგი იწელება. საკუთარი თავი კი იმისთვის მეზიზღება, რომ თავშალი თავზე გავიკეთე და არა ყელზე კაშნივით და არ დავაგვიანო რეისზე.

რეისი სამი საათით გადაიდო. მიზეზი არ ყოფილა უამინდობა, ოფიციალური ცნობით უადამიანობა იყო. ქართველებს უკანა გზის ბილეთები უყიდიათ, მაგრამ აეროპორტში აღარ გამოცხადებულან. ბაქანზე თითო-ოროლა მგზავრი ავედით, მოვყევით ისტორიები ემიგრაციაზე, გავიცანი ცოლები long distance relationship-ებში, შვილები, რომლებმაც მშობლები ბოლოჯერ ნახეს, რადგან თავად ამერიკაზე ოცნებობდნენ. საქართველო დისტანციური ურთიერთობების ქვეყანაა.

არა და წინა გზაზე უბილეთო მგზავრიც კი გვყავდა. თხრობას მეტად რომანტიკული ელფერი რომ შევძინო, გავიხსენებ ფაროსანას, როგორც უბილეთო მგზავრს. აეროპორტის ფანჯარაზე რომ იჯდა და იტალიაში მიფრინავდა. ღრუბლების ქვეშ იტალიურ ვენახებს რომ ვგულისხმობდი, ბორტზე შემოპარულმა ფაროსანამ აკლიმატიზაცია მარტივად გაიარა და ხედებით ტკბებოდა.

სათაური 2015 წლის ესპანური ფილმიდან ავიღე, გორკასა და ანეს მოწონების, თითქმის სიყვარულის შესახებ ეკონომიურ კრიზისში. გორკა საქორწინო ასაკს თითქმის გადაცილებული კაცია და სადღაც ორ ოთახიან სახლში მეხუთე სულად ცხოვრობს მშობლებთან, მშობლების მშობლებთან. ნათესავები ეკითხებიან: “ცოლი რატომ არ მოგყავს?” ბაბუამისი ეუბნება, ულვაში მოუშვი, იქნებ გოგოებმა შემოგხედონო. მაგრამ გორკას ანე უნდა, მისხელა ქალი, ვინც ასევე მშობლებთან ერთად ცხოვრობს. შესაბამისად, სექსი არა აქვთ.

პიკადერო არის საჯაროდ მოფარებული ადგილი, სადაც წყვილები სექსისთვის მანქანებით ადიან. მაგრამ გორკას და ანეს მანქანაც არ აქვთ. ვნებიან წყვილს ხან თავზე პოლიცია ადგებათ და ხან საჯარო საპირფარეშოში ქურდი პარავს ტანსაცმელს. როცა გორკა ძლივს რაღაც მანქანას ინათხოვრებს თანამშრომლისგან, როცა იმას კიდევ სხვისგან ჰქონდა ნათხოვარი, მიხვდება, რომ მთელი რომანტიკა ეკონომიურმა ფაქტორებმა გაუნადგურა და ერთმანეთზე აღარ უდგებათ.

ფილმის დასასრულს ანე ემიგრაციაში მიდის, იქიდან წერილს იწერება, რომ მოეწყო, სასტუმროში დამლაგებლად მუშაობს და ხანდახან მასთან ერთად გატარებული დრო ახსენდება. გორკას, როცა ამ წერილს კითხულობს, ულვაში აქვს. ჩემი აზრით, ეს ყველაზე სევდიანი კადრია ფილმში.

ჩამოვდივარ საქართველოში, თავსახვევს ყელსახვევად ვაქცევ და ვფიქრობ ჩემს შეთხელებულ სამშობლოზე მინუს ერთი ფაროსანით და მომრავლებული მაღალჭერიანი მანქანებით. თუ ყველა ნაციას თავისი დამახასიათებელი სუნი აქვს, ქართველებს ალბათ ტყვიის სუნი გვაქვს.

The Hanged Man

კლუბში საუბრობდნენ, რომ თავის დროზე თამაში მონოპოლია მონოპოლისტების გასაკრიტიკებლად შეიქმნა, თუმცა ხალხს მონოპოლია კიდევ უფრო შეაყვარაო. დაფიქრებულხართ რა გავლენას ახდენს ინდივიდის თუ სოციუმის განვითარებაზე სამაგიდო თუ საველე თამაშები? აი, 4 წლის ნიკოლას ისე უყვარს დამალობანას თამაში, რომ  ვხუმრობ ხოლმე, გაიზრდება და ბევრ გოგოს გაუკეთებს იგნორს. ან ბიჭს, გააჩნია.

საველე იქით იყოს, და მაფიოზობანასნაირი თამაშები სხვა პოსტში აქამდეც გამიკრიტკებია. იმიტომ, რომ აგებულია პანიკაზე, ჯერ განაჩენი გამოგაქვთ შემთხვევითობის პრინციპით, მტკიცებულების გარეშე, სიმართლეს კი განაჩენის შემდეგ გებულობ. შეიძლება ავალონის თუ მაქციის თუ რომელიმე მსგავსი საზღვრების მქონე თამაშის სცენარის ავტორსაც სოციუმისთვის საპირისპირო მიზნები ჰქონდა ჩაფიქრებული ან ისევე მემარჯვენე ყოფილიყო, როგორც ერთი იაპონური თამაშის კოპირაიტერი, ტაძრისთვის მონეტების შეწირვაზე რომ არის კონცენტრირებული.

ჯოკრის პერსონაჟმა ტაროთი დამაინტერესა. ესაა ადამიანის პირველი ინკარნაცია, რომელიც სულელია ანუ გამოუცდელი. დემონთან ერთად ყველაზე რთულ კარტად ითვლება. სამაგიეროდ, ჩემი საყვარელი კარტია “ჩამოხრჩობილი კაცი”. თითქოს უმოქმედობაა, თვითმსხვერპლი, დროის მსხვერპლი, მოსწავლის როლი და უკუღმა ყურება. მითუმეტეს, ალ. კროულის საიდეო დასტაში ამობრუნებული სამკუთხედით, Ankh. ერთადერთი ტაროა, რომელიც მაქვს. მეგობარმა მაჩუქა დაბადების დღეზე, შენსავით ჰაეროვანიაო ანუ ხმლის.

გითამაშია ტაროთი არასაწინასწარსამეტყველოდ, არამედ როგორც დავალებად? აი, როგორც “წითელი, ყვითელი, შავი” ან “ჯენგა” ფერებში. წიპა “ოო, ჩამოხრჩობილი კაცი ამომივიდა, არ უნდა გავინძრე.” ან “რეინკარნაცია ამომივიდა და ვარცხნილობა ხომ არ შემეცვალა?” როცა რუტინულ პალასაზე ვარ, იმ ბებერი, გარყვნილი კაცის დასტიდან იდეებს ვეძებ. აბა ფეისბუქი მე არა მაქვს და რამით ხომ უნდა გავერთო.

“იეჭვიანე.
შეიტანე ეჭვი საკუთარ თავში.
იეჭვიანე იმაში, რომ ეჭვიანობ საკუთარ თავზე.
იეჭვიანე ყველაფერში.
იეჭვიანე იმაშიც კი რომ ყველაფერში ეჭვიანობ. ხანდახან გეჩვენება, რომ ყველა ამ შეგნებული ეჭვიანობის მიღმა იმალება ღრმა თვითდაჯერებულობა. მოკალი იგი, დააღრჩე გველი. დეე აღიმართოს ეჭვიანობის თხის რქა.”
მერე რაღაც იყო მელაზეც.

ფინიკოს ოპტიმიზმი

სამეცნიერო ქართული ცრურწმენების მიმართულებები

მინდა ვისაუბრო ცრურწმენებისადმი ჩემს სიმპათიაზე, როგორც ინდივიდის შეცნობის ხერხზე ან მათში დანახულ ისტორიულად განმეორებად ამბებზე კოლექტივში. ჩემი აზრით, გავრცელებული ცრურწმენები ორად იყოფა, პირველ კატეგორიას მიეკუთვნება ინდივიდის ფსიქიკური გამოვლინება. მაგალითისთვის, სახელმძღვანელო წიგნის დავარდნა მოსწავლეს იმ საგანში ცუდ ნიშანს უქადდა. არ შეიძლება ამ ნიშნის, როგორც სხეულის ენის უგულვებელყოფა. რადგან წიგნის ხელიდან გავარდა გამოხატავს ძნელად რეალიზებად თუ დაბნეული ინდივიდის ქცევას. და როცა ეს ინდივიდი გაკვეთილის ჩაბარების წინაშე დადგება, თუ მანამდე თავზე მუშაობა ვერ მოახერხა, ჩაიჭრება დიდი ალბათობით. ყავაში ჩახედვის დროსაც იგივე წესრიგი მოქმედებს, ოღონდ სხვა ადამიანის მიმართ განწყობა მეორისადმი რორშახის ტესტით ვლინდება. ჩემთვის ყავის ნალექის ფიგურები რორშახის ტესტის წრფივი გამოვლინებაა. წრფივი იმიტომ, რომ, როგორც წესი, ყავაში გარეშე პირი იხედება. რომელიც წრფის მეორე პუნქტში მდებარე პირზე ინტუიტიური ძალით ხვდება შედეგს ამოცანის გარეშე. მეცნიერებაში ინტუიცია სწრაფად მოაზროვნე ადამიანის პრეროგატივაა, ვისაც შედეგამდე მისასვლელი მანძილი იმდენად სწრაფად გადაულახავს, გააზრება ვერ მოუსწრია და მხოლოდ საბოლოო პასუხს აღიქვამს. რორშახზე გამახსენდა, რომ ამ ბოლო დროს მომეწონა დუდლის თამაში უცნობ ადამიანებთან ერთად. მთელი ჩვენი ინდორ ფანტაზიები უნებლიედ გადმოვალაგეთ. რა ჭიანჭველები შამპანურზე გადადიან და ნაპოლეონმა ხელი ჩაიტანა?

არსებობს ასეთი რწმენა-შელოცვა მაისურ წვიმებზე: “შვიდ მაისის წვიმაო, თმა კოჭებამდინაო”. მოცემული ცრურწმენა ინდივიდთან აცდენით კოლექტიურ რიტუალს განეკუთვნება და ალბათ იმ დროისთვის ლატენტურმა სტატისტიკოსმა წარმოთქვა. გვაქვს მოცემულობა, რომ თბილ და ნესტიან ჰავაში თმის ზრდა ჩქარდება, და მოცემულობა, რომ მაისში წვიმები ხშირდება, ჰაერი თბილდება. პირადად მე, ვაკვირდები და მშრალი შვიდი მაისი ჯერ არ შემხვედრია. მითუმეტეს, რომ ძველ დროს თმის დაბანის ლამის ერთადერთი საშუალება წვიმა გახლდათ. ამიტომ, პრესტატისტიკოსებმა ისტორიულად განმეორებადი მოვლენები შეაჯამეს და თმის ზრდა კი არ იწინასწარმეტყველეს, არამედ, აღწერეს. სწორედ მსგავსი კოგნიტური კომპონენტებია გამოყენებული სხვადასხვა ზოდიაქოს ფაზებში სხვადასხვა კოგნიტურ ქცევებზეც. მაგალითად, ქორწილი რომ სასწორის ფაზაში ანუ ოქტომბერში უნდა გადავიხადოთ, იმ პრაგმატული მიდგომიდან უნდა მოდიოდეს, სადაც ოქტომბერი პოსტ რთველური პერიოდია, ყურძენი დაიწურა და ღვინო გამოხდილია. ან ქალწულის ფაზა ანუ სექტემბერი რომ შრომისა და ფიზიკური გამძლეობის თვეა, იმ პრაგმატული მიდგომიდან მოდის, როცა შრომა მოსავლის მომკვასთან იყო კავშირში, მათი სიმბოლოც კი ქალწულია ფოცხით ხელში. თუმცა, ჩემი აზრით, დღეს ახალი ჰოროსკოპია დასაწერი, სადაც სექტემბერი ისევ შვებულებებისა და უშრომველობის თვეა ურბანულ ყოფაში და ღვინის მარაგის გაჩენით აღარ ვართ საქორწინოდ ერთ რომელიმე თვეზე დამოკიდებულნი, მეტიც, ერთი გუშაგის ქალიშვილის გამო ქორწინების აურამ გადაინაცვლა, კლასიკური გაგებით, ყველაზე უსიყვარულო მერწყულის ანუ თებერვლის თვეში.

ბორჯომობანა

როცა მარტო ვარ, ავტოსტოპში მიმართლებს. მაგალითად, ბორჯომის ხანძრის დროს, პირველივე ხელის აწევაზე წაღვერისკენ მიმავალმა რეინჯერმა გამიჩერა და პირდაპირ მათ შტაბში მიმიყვანა. სამსახურის მერე უეცრად გადავწყვიტე წასვლა, მეთქი მოვასწრო ბორჯომის ნახვა. ტყეში რომ შევედი გირჩები ხტუნაობდნენ, კვამლისგან ყელი მტკიოდა და უკვე ბნელოდა. კამერის გამო ხალხს ჟურნალისტი ვეგონე და ცხელ ზონებშიც თავისუფლად მიშვებდნენ. ცოდვა ჩავიდინე და შევიფერე, ბებიებს ყავა დავულიე, ბიჭები საკუთარ ისტორიებს მეტრაბახებოდნენ: “ამას იმიტომ კი არ გიყვები, რომ ასათიანის ან ჟორჟოლიანის შოუში მოვხვდე..” – თან თავს იმართლებდნენ.

თბილისში რომ ჩამოვედი, უკვე გამთენია დგებოდა. უბნის ბავშვები ეზოში გამოდიოდნენ და ახალ თამაშს იგონებდნენ. “მოდი, ბორჯომობანა ვითამაშოთ,” – ვიღაცამ დაიძახა და სხვები აყვნენ: “ბრბრბრ..ბრაახ”, – ვერტმფრენის ჩამოვარდა განასახიერა მეორემ.

არ გახსნა სხვა ფანჯარა!

ნიკოლა, ჩემი ძმის შვილი იმ თაობაში დაიბადა, რომელიც, მგონია, რომ მესაკუთრე აღარ იქნება ზედმეტი არჩევანის გამო. გარდა იმისა, რომ ცხოვრობს ორ სახლში, ფიზიკური თუ ვირტუალური სათამაშოების დიდი არჩევანი აქვს, თანაც მუდმივად ტრანსლირებული ანიმაციების ფონზე ორ ეკრანზე, ერთდროულად ტელევიზორშიც და კომპიუტერშიც. მას არ აქვს საყვარელი სათამაშო, რომელსაც ლოგინში ჩაიწვენდა და დაზიანებისას გული დაწყდებოდა. არც საყვარელი ეზო აქვს, რადგან თბილისში ყოველ ნაბიჯზეა სკვერი გახსნილი. ჩემი და ჩემი ძმის სათამაშოები 90-იანებში იმდენად მწირე რაოდენობის იყო, გაფუჭების შემთხვევაში გადაგდებაც გვენანებოდა. ამიტომ დაბრაკულ ნივთსაც ისეთივე სიყვარულით ვიღებდით, თითქოს კარგი ცოლი უვარგისს ქმარს არ უნდა დაშორებოდა. 90-იანების არც თბილისურ ნაომარ ეზოებს გავიხსენებ.

ამიტომ მგონია, ნიკოლა თანატოლებთან ერთად ჩაებმება არამიჯაჭვულ ურთიერთობებში როგორც საგნებთან, ასევე ადამიანებთან და მისი სიყვარული არ იქნება მიზანმიმართული ობიექტზე, არამედ იდეაზე. რაც ცოტა მაშინებს, რადგან მე არ ვიცი საკუთრების გარეშე ცხოვრება და ის უნარი, რაც ჩვენს შვილებს გამოვუმუშავეთ, ჩემს თაობაში იშვიათად მინახავს. დიახ, ჩვენ გამოვუმუშავეთ, რადგან ზედმეტად მესაკუთრე ხალხი არამესაკუთრეობას ბადებს. რაც ბუნებრივია, თუნდაც სამოსური მოდის მაგალითზე, როცა არაა საჭირო მოდის ექსპერტი იყო, რომ წინასწარ მიხვდე, ზედმეტად მჭიდრო შარვლის ტენდენცია თუ არის წელს, მომავალ წელს მოდაში ფართხუნა შარვლები იქნება.

არაერთ ობიექტზე პარალელური კონცენტრირება ჩვენმა თაობამაც შეისწავლა ინტერნეტთან დაუფლებისას. თურმე ერთდროულად შეგვიძლია რამდენიმე ადამიანს აბსულუტურად განსხვავებულ თემებზე ვეკამათოთ ფეისბუქზე სხვადასხვა ფანჯარაში, თან ნორმალურად შევასრულოთ საპასუხისმგებლო საქმეები სამსახურებისთვის, სიტყვაზე, ექსელში, თან ფონად მოვუსმინოთ სასურველ მუსიკას. პირადად მე, იმდენად შევეჩვიე რამდენიმე სამსახურში მუშაობას და, ზოგადად, ერთდროულად სხვადასხვა ავატარი გავხდი, საინტერესო ფილმის ყურებაც კი საკმაოდ დიდ ნებისყოფას მთხოვს ბრაუზერის ახალი ფანჯრის გახსნის გარეშე, სადაც ახალ სტატიას უნდა გადავავლო თვალი. სხვა ფანჯარა ხომ უფრო საინტერესოა. ამას მე ცხოვრების აჩქარებულ რიტმს ვუკავშირებ და იმას, რომ გვაქვს ყველაფრის ერთდროულად ჭამის შესაძლებლობა. ამ სტატიის კითხვის პარალელურად თქვენ რას აკეთებდით? ფოტო ჩემს სადარბაზოშია გადაღებული.

ყვავილები ადრესატისთვის

ეს დღეები სახლიდან მომიწია მუშაობა და კომპიუტერს პირდაპირ პენუარით მივეკარი. საკვების ყუთები ერთმანეთზე აეწყო, ხოლო შესვენებებზე სერიალებს ვუყურებდი სტარტაპერებზე, სავარცხლით ხელში ვცეკვავდი და ა.შ.

ვიფიქრე, რომ გონების გადატვირთვა კარგი აზრია და თინიკოს იუბილეს მოსამზადებელი სტატიების ციკლი გამახსენდა. მე ვისაც ვიცნობ, ფარვ-ანას ჰქონდა ხოლმე წინასაიუბილეო სტატიები და თინიკოს. თინიკოს ლამაზი თმა და ჩასაკბეჩი ლოყები აქვს.

ჯერ ჩემს დაბადების დღემდე შორია, დედაჩემი ამ დროს სულ რაღაც მეექვსე თვეში იქნებოდა ანუ იუბილეზე არ ვწერ. თინიკოს 30 წლამდე მოსასწრები ყვავილები გამახსენდა: ვინ უფრო იღებს სიამოვნებას, ვინც ყვავილებს გაუგზავნის ადრესატს თუ ვინც ყვავილებს მიიღებს?

გადავწყვიტე ამ საიუბილეო გოგოსთვის მიმებაძა, საყვავილე მაღაზიას მივაკითხე და კონსულტანტს ვთხოვე ამანათი მითითებულ მისამართზე მიეტანათ. ოღონდ რუხი კარდინალის რომანტიზმი დამემართა და ადრესატს არ უნდა სცოდნოდა გამგზავნის ვინაობა. ანუ იდეა სხვა საფეხურზე წავიყვანე, რადგან მეგონა, ანონიმურად მეტ სიამოვნებას მივიღებდი, როგორც ორალურად გამოუთქმელი გრძნობები. 

ასე რუხი კარდინალის რომანტიზმი გვემართება ადამიანებს, ვისაც სიამაყის ნატამალი არ გვაქვს და თვითგადარჩენის ინსტინქტზე მეტად საკუთრების ინსტინქტი გვიაქტიურდება. კაი, გავაგრძელე ახლა ჩემი სავარცხლით თამაში.