პირველი თოვლები და 8 მიზეზი რატომ არ უნდა მიყვარდეს ზამთარი

როცა შეყვარებული ხარ, სანაცვლოდ ყოველთვის უნდა გძულდეს რამე არამისნაირი, რადგან შეგრძნება შედარებებში უკეთ ვლინდება. მე მზესა და პაპანაქება სიცხეზე ვარ შეყვარებული, შესაბამისად, საზამთრო ამინდები, მითუმეტეს, ნესტიანი თბილისის კვალობაზე, ჩემთვის მარგინალურია, ანტიქრისტე და ზღვარს გადასული ამორალურობა. ოღონდ თეორიულ ჭრილში, რადგან პრაქტიკულად არასდროს მიგუნდავია თოვლში, ბავშვობაშიც კი, როდესაც თბილისში ჟანგბადი ნაკლებად ნესტიანი და ტყვიით ნაკლებად კომბინირებული გახლდათ, თანაც გზებს მარილით არავინ წმენდდა. შეიძლება შვიდთაობიანი თბილისელი დედის ბრალია, ვისაც კურორტებზე არასდროს დავყავდი, რადგან პროვინციებში სიარული თავად არ უყვარდა და, მითუმეტეს, ზამთარში სახლიდან მაღაზიაში თუ გავიდოდა. ან პოლკოვნიკ-გამომძიებელი მამის, რომელიც არასდროს იღიმოდა მეკობრესავით შრამიანი თვალით, ბავშვობაში ბულდოგს რომ შეებრძოლა და მოუგო. ამბობდა: “იგუნდავებ, გაცივდები და მოგკლავ!” ნელ-ნელა მეც შემზიზღდა თოვლი და ყინვა, რადგან გრიპთან ასოცირდებოდა. არ დაიწყოთ ახლა მორალი, გრიპი ვირუსებისგან ჩნდება, სიცივისგან კი არაო. გრიპის ვირუსები სიცივეში ცოცხლობს, სიცხეში იხარშება. ხალხი მეუბნებოდა, რომ ჩემი შურდათ, პირველი თოვლისადმი აღფრთოვანება წინ რომ მქონდა, თითქოს თოვლი რამე ბესტსელერი წიგნი ყოფილიყოს. ამიტომ წელს მოვიფიქრე, რომ თუ თოვლის მტრობა მინდა, უნდა ვიცოდე მაინც რა არ მიყვარს ასე გამალებით.

“დიდუბეში იყავი ერთ საათში ჩვენს ადგილზე”, – შეტყობინება დავუტოვე მეგობარს, ვისაც თოვლი და ზამთარი ძალიან უყვარს. სიურპრიზი გავუკეთე და გუდაურში წავიყვანე. სიხარულისგან თოვლზე გაწვა, კოცნა, მეხუტებოდა, ყვიროდა, რაც ჩემთვის სრულად გაუგებარი იყო. მითუმეტეს, ბოლოსკენ, ავტოსტოპით მოვიფიქრეთ გვიან წამოსვლა და მლეთამდე არავინ გვიჩერებდა, შეიძლება იმიტომ, რომ ზედა უღელტეხილი გადაკეტილი იყო და მანქანები არ მოძრაობდნენ, ან იმიტომ რომ რაც მოძრაობდა იმას, ყინულიან გზაზე დამუხრუჭება უჭირდა ან უბრალოდ დათოვლილები ვიყავით. ბნელდებოდა და აქა-იქ მგლების ლაპარაკი მელანდებოდა უკვე, “აუუუმ”, – კაი ვედური ბერებივით რომ ყმუოდნენ.  და მე უნდა მეპასუხა: “ჰარე კრიშნა, ჩარი რამა, რამა რამა, ჰარე ჰარე”. სათვალე არ მეკეთა და თვალები მეწვოდა. ღამდებოდა და ვბრმავდებოდი, რა უნდა ყოფილიყო ამაზე კარგი. მლეთის პოლიციასთან გაგვიჩერა დელიკამ და ჩაგვსვა. ვიფიქრეთ, რომ გადავრჩით, მაგრამ ანანურის გადასახვევთან ზედ მანქანას მიაცურდა, მიასრიალა, შეასკდა. აი, ხომ ხვდებით რატომ არ მიყვარს თოვლი.

“წამო ბაკურიანში 3 დღით, ვისრიალოთ”, – ახლა მეორე მეგობარს მივწერე და გავეშურეთ გირჩის მურაბებისა და მარხილების მხარეში. გარეგნობით ბაკურიანი უფრო მომეწონა ვიდრე გუდაური, თუმცა გზებზე თოვლი არ იდო, მხოლოდ სასრიალო ქედები იყო მოყინული, თითქოს ხელოვნურად გააციესო. შევდექი 25-იანების ტრასაზე თხილამურებით და პირველივე ჯერზე ჩამოვსრიალდი წაუქცევლად უბრალოდ იმიტომ, რომ მეხმარებოდნენ. არა და დამოუკიდებლად მხოლოდ დგომაც კი გამიჭირდა. ჩემი გამოცდილებით, შეცდომაა სრიალის სწავლა 25-იანების ტრასით დიდველთან შედარებით, რადგან 25-იანები იმდენად მოკლე და ხალხმრავალი ტრასაა, ტარაკნებივით ფეხებში გეჩხირებიან, და ამიტომ გრძელი, მაგრამ დაუბრკოლებელი დიდველი სჯობს. ბაკურიანიდან ბორჯომში გადავედით ელ.მავლით. იმდენად არ მომწონდა ბუნება, რომ ფირი ვერ დავხარჯე. 1,5 პორტრა მეყო სამი დღე. აი, თითქოს მრაველფეროვანი ნახატი აიღეს და ლოკაციებში პასტის თეთრი საშლელით გადახაზეს. ხო მაინტერესებს რა იმალება თეთრი საშლელის ქვეშ? რატომ უნდა მოსწონდეს ვინმეს ორგანული იდუმალება. აი, მე-19 საუკუნიდან რომ მოდაშია თხრობის გაუგებრად დასრულება, ვისაც რა უნდა – იგულისხმოს.

მესამე უქმეებზე ჯავახეთში წავედი და თოვლი მომეწონა. არ შემყვარებია, მაგრამ მომეწონა. ბარდნიდა, ნამქერი სახეში მეყრებოდა, თეთრი ნისლი და ბინდი თეთრ მიწას აწვებოდა. უზარმაზარი მინდვრები თეთრი საშლელით იყო გადახაზული. მაგრამ მე უბრალოდ ჯავახეთი მიყვარს და შესაბამისად, ყველაფერი მომწონს რაც მას ემართება. იქამდე მაინც, სანამ ნაყარ ქვებზე დადებულ თოვლზე ფეხი არ ჩავდგი და ჩავვარდი. გამოვფხიზლდი რომანტიკისგან და ვფიქრობ, განა მშობლების აღზრდის გამო, ან ჩემი პაპანაქება მზის რელიგიის გამო არ მიყვარს თოვლი, უბრალოდ არაპრაქტიკულია. ჩამოვწერე 8 მიზეზი რატომ არ მიყვარს თოვლი.

  1. ჰაერს წმენდსო, იტყვით. კი, განსაკუთრებით ბოლოსკენ, როცა ატალახდება და ჟანგბადი ძალიან ბინძურდება. მე კიდევ ყოველ ჯერზე რომ ვცივდები, ვფიქრობ, “და აი, დადგა ჟამი აღსასრულისა”.
  2. ვიზუალურად ლამაზი ეს უკიდეგანო თეთრი ჯავახეთის ტრიალი მინდვრები მხოლოდ რამდენიმე წუთია. შემდეგ ფერების ლომკა მეწყება.
  3. თოვლი ადამიანს ინფანტილურობისკენ ლინკავს, გართობის ხასიათზე მოყავს, ძილბურანს რევს, აზარმაცებს. მე კიდევ არ მომწონს ამჩატებული ჩემი თავი. თან სულ ენდორფინები მაკლია და ზამთარში მითუმეტეს. ჰო მოვიკალი თავი დეპრესიით.
  4. თოვლისა და წვიმის დროს საცობები იქმნება და სამსახურში მაგვიანდება. ამიტომ ისედაც ზარმაც ხასიათზე გაღვიძებულს სამსახურისთვის სწრაფად გამზადება მიწევს.
  5. ყოველდღიური, და მითუმეტეს, სალაშქრო ტანსაცმელი უფრო ძვირი ღირს და დამატებითი ხარჯის გაწევა ჩემი ბიუჯეტიდან ასევე ინფანტილური ქმედებაა. ეს როცა ზამთრის კვების რაციონიც კი ძვირადღირებულია.
  6. თოვლის დროს პანიკურად მშია, რადგან გამხდარ ორგანიზმს ცხიმი სჭირდება გასათბობად. შესაბამისად, დიეტას ვერ დავიცავ ჯანმრთელობის ხარჯზე და მერე საკუთარი წონა არ მომწონს.
  7. ზოგადად, დაუგეგმავია თოვლიანი დღეები, არასტაბილურია, მე კიდევ სიურპრიზების ატანა არ მაქვს.
  8. იდეა მაქვს რომ სილამაზის კონკურსებში დაამატონ კატეგორია “კონკურსანტი ყინვაში”. და თუ სილამაზემ ტემპერატურას გაუძლო, ის ნამდვილი სილამაზეა, ხომ ვიცით.

ფიქრი ჭაობის პირას

ჩემთვის ზამთარი არის: მახსოვდეს გაზმიჭერილი მანქანიდან გადაყოფილი ხელების, თმის, რომელიც შეტაკებული ქარისგან ათ წუთში საუკუნის დასაბანივით გამოიყურება, ცოტა ხანში კი ფანჯრიდან გადაზიდული მთლიანი სხეულის დაბუჟების განცდა. ვიხსენებდე, როცა ლოგინზე აივნიდან შემოსული წვრილი მზის სხივის ქვეშ მოვიკუნტები. და როცა მზე დასავლეთით გადაიწევა, სხვა ოთახის აივანთან მოვიკუნტო. მაგრამ საბოლოო ჯამში ვიცვამ თბილად და ყინვაშიც ვსეირნობ.

ქავთარაძეზე ვიყავი შუა მაისში, მეთქი აქედან ლისის ტბაზე ფეხით ავისეირნებ. თმა ავიკაპიწე, ზურგზე საგზალი მოვიკიდე. ტბაში რომ გედებია, იმათ სკოლამდელი გოგონა ეთამაშებოდა თუ აჭმევდა. კამერაში ელემენტი არ მქონდა, ვერაფრით ვიშოვნე 2CR5, თორემ გადავუღებდი. ამ გოგოს გიშრის ფერი, ხუჭუჭა და სხეულზე შემოხვეული თმა ჰქონდა, კადრი იყო ზღაპრების ილუსტრაციიდან. უცებ ჟღალი გოგოების ჯგუფი “როლიკებით” მოსრიალდა, ფერადი კაბები ეცვათ და ნაყინებით გრილდებოდნენ. ბებია-ბაბუები წყლის პისტოლეტებით წუწაობდნენ, სანამ მათი შვილიშვილები ხიდან ხეზე ხტუნავდნენ. შეყვარებულები დაჭერობანას თამაშობდნენ. მოკლედ, ტრადიციული მაისის შაბათი იდგა.

მეორე პატარა ტბასთან თუ ჭაობთან გადავედი, თვალსაწიერში არავინ იყო. დავფიქრდი, რომ მშვენიერი კანი მაქვს, მადლობელი ვარ იმიტომ, რომ უხეში არ არის, მკვრივია, ბატონები არ მაქვს გადატანილი, რომ ნაწიბურები დამრჩენოდა, სისხლიც ისეთი მაქვს, უალერგიო. მაგრამ ჩემზე 3 წლით პატარებსაც ძალიან ნორჩი კანი აქვთ, თითქოს შუბლიდან ლოყებზე რძე ჩამოსდით, კაპილარები ზედაპირებზე ებჯინებათ და ემოციებზე უფრო რეაგირებენ. ვერც იმას იტყვი, რომ ვიზუალურობას მნიშვნელობა არ აქვს და მთავარი გამოცდილება, პოტენციურად მოსათხრობი ამბებია. აი, გაიცნობ ვინმეს, ვინც უკვე მუშაობს, სხვადასხვა ქვეყანაში მოგზაურობს, სათქმელს დინჯად ჩამოგიყალიბებს, შეხედავ მის პირადობას და 90-იანების ბოლოს ან 2000-იანებშია დაბადებული. ანუ უფრო მეტს აკეთებს ვიდრე ჩემი 80-იანების თაობა აკეთებდა მათ ასაკში. ბუნებრივია შემშურდა, მაგრამ ძალიან მიყვარს ეს თაობა. სისხლი უდუღთ, ზამთარშიც კი არ სცივათ. ისინი ხომ ჩვენს შეცდომებზე სწავლობენ. 

ეს ფოტოები სადღაც იანვარში გადავიღე იქ. წამო ნუში დავკრიფოთო, აიტეხა თამარამ, კანს უხდებაო. ამ ზამთარში ნუშს რა უნდაო, ერჩოდნენ, მაგრამ იყო.

346

890
345

457

ორსული დედის მუცელზე

875879

ხანდახან გამოღვიძების მიზეზებზე ვფიქრობ. აი, გუშინ ჩემი მაქცია ხელები, მთელი ღამე ბალიშად რომ იყვნენ ქცეულნი, ამტკივდა და ამიტომ გამეღვიძა. თვალებამდე აწეული ტომარა წელამდე ჩავიწიე, ძვლები გავიტკაცუნე, თანაკარველები დავათვალიერე. ღმერთებმა ნათლობისას ფხიზელი ძილი დამაწყევლეს, ხასიათი ბოლომდე ძილშიც კი არ გაგეთიშება, შენ ღრმა სამყაროში რა გესაქმებაო, ლევიატაციის პირველ სართულებზე დარაჯობა თუ გამოგივაო. სახლში დარჩენილი დედაჩვენები წუხდნენ, ვეფხვიო, აფთარიო. დედა მეთქი, მაქსის მგელი ჰყავს მოკლული თუ ნაცემი, ძლიერია მეთქი, კუნთიანი. არა და წვრილძვლიანი და ცხოველთმოყვარეა, ამიტომ თამუნამ: ჰა-ჰა-ჰაო.

75789

რადგან ღმერთებმა ფხიზელი ძილი დამაწყევლეს გემოვნებიანი უძილობით ვიცი, რომ წუხელ მაქსის ზურგზე ეძინა, თამუნა კი ჩემსავით ზედაპირულია, ძილზეც კი უჭირს კონცენტრირება და გვერდიდან გვერდზე ბრუნავდა. ვწრიალებდით ორნი კარავში, მაქსი კი: “ხფშშ..” – და კოღოს ნაკბენს იფხანდა. იმ კოღოს ნაკბენს, მე რომ კარავში შემოპარული ბუზი მეგონა და მაქსმა ძილში სწორედ მაშინ დაიფხანა ნაკბენი, როცა თამუნამ კოღოს კედელზე სისხლი გააფრთხობინა. თამუნა წიპა: “ეე, მაქსის სისხლი დავღვარე”. დაძინებამდე კი ნამცეცებმოგდებულ ჭიანჭველებს ტვირთის გადატანაში ეხმარებოდა, მიწოლითაც და მორალურადაც: “ასწიე, ჭიანჭველა ხარ თუ პროპკა”. მე და მაქსი: “ჰა-ჰა-ჰა”.

IMG_1250ტყეებში შეგიძლიათ იპოვნოთ გვირილები და ჩაი მოიხარშოთ, ნაყენი თავზე გადაივლოთ, დამამშვიდებსო, სახე გამისუფთავდებაო, თმა გამიღიავდებაო. გვედგა ქვაბი და ვხარშავდით, დაკრეფილი ტყემლით საწებელას ვამზადებდით,  სოკოს მოუხდებაო, ხეებში ამოსული ნორჩი მარწყვებიო, ათას ორასი წლის ხეო, თამარ მეფეს რომ დაუწყევლია, ამის ხელის მხლებსო ასე და ისეო, ვიღაცას დაუწვავსო, იქიდან აქლეტილი ქერქიც კი მოვხარშეთ, ბრძენი მცენარე დავლიოთო, თბილისიდან ჩატანილი ღვინოო. თამუნამ, თევზებმა დამკბინესო. თი-თიო, – თუ რაღაცა შეძახილით აფრთხობდა. მე კიდევ: “ჰა-ჰა-ჰა”.

თუ წყლისგან აჩქარებული გულით ხმელეთზე აბობღდები, მიწაზე პირქვე დაემხობი, ისეთი შეგრძნება გექნება, თითქოს დედამიწამ ჯერ ქვესკნელისკენ წაგიღო და მერე დაბლიდან მაღლა აგაგდო. ანუ შენი გულის ცემა იმდენად გიუცხოვდება, იბნევი და გგონია, შენ არა და, ასე დედამიწა სუნთქავს, დიადი მეძავის გაბერილ მუცელზე მოკალათებულხარ და უსმენ როგორ ხდება ფონი პორტრეტი. ისეთი ილუზიაა, მიმავალი მანქანიდან რომ გგონია, რომ ეს შენ კი არა, ხეები მიდიან. დედამიწა გავიგე მეთქი და ახლა თამუნამ და მაქსიმ: “ჰა-ჰა-ჰა”.

6986787

მოგზაურობა მზიანი საქართველოდან მთვარიან აჭარაში

IMG_20140716_000013

ალბათ იმდენი სათავგადასავლო ფილმი მაქვს ნანახი, მგონია, კონტროლიორი შემოვა და ბილეთის წარდგენას მთხოვს, მე კი ვერაფრით ვიპოვნი, ხან ჯიბეებში ვნახავ, ხან ჩანთას ამოვაქოთებ, ხან სავარძლების ქვეშ ვიბოდიალებ. მერე ეს კონტროლიორი უცხო პლანეტელის ნაბიჭვრად გადაიქცევა, საერთო გონი რომ ამოძრავებთ, პირზე რვა ხორთუმი რომ ჩამოუკონწიალებიათ და უბილეთო მგზავრებს ძალიან შორეულ გალაკტიკაში უშვებენ. სამწუხაროდ, ბილეთი აღმომაჩნდა.
მანამდე ვაგზლის სალაროში რომ მივედი, ლამაზი ბაქოელი ბიჭი ვნახე, ქერა და ხორბლისფერკანიანი, თაფლისფერთვალებიანი. ჰოლივუდის ვარსკვლავს გავდა. მერე გაიღიმა და ოქროს კბილები გამოაჩინა.
ლამაზ და უცხოელ გოგოებთან მოხვედრამ მიმანიშნა, რომ სხვათა ოცნებებს უაზროდ ვხარჯავ.
პატარა ბავშვის თვალების დანახვამ, თუ როგორ უყურებდა დედას, რომელიც დაკარგული ეგონა, გამახსენა, რომ დიდი ხანია ასე არავისთვის შემიხედავს.
თავი რომ ემოციურად გაძარცვულად ვიგრძენი, ვიფიქრე, რომ ტრაგედია მხოლოდ ის კი არ არის, თუ საკუთარი მეობა დაკარგე, ისიც, რომ მეებში ქურდი გყოლია.
ხანდახან ჩაძინებული მგზავრის გადაჯვარედინებული ფეხი მეხება. ფანჯრიდან ვუყურებ როგორ იცვლებიან შენობიდან ხეებამდე, ბოძებიდან სატელეფონო მავთულხლართები, ადამიანები, რომლებიც სეირნობდნენ და მატარებელი დაინახეს.
ღამის ცენტრში გაწოლილი ძაღლი, რომელიც თენდება და ეს ესაა ჩნდება.
IMG_20140718_0005
მე ვიმოგზაურე მზიანი საქართველოდან მთვარიან აჭარაში, სადაც სუნიტები და შიიტები ერთად ლოცულობენ, სადაც ალკადრის ღამეს ხდება ადამიანის ბედის განსაზღვრა. ჩვენთან რომ ბედობა იციან, თევზები და ლობიანები, საყვარელი ადამიანები, მუსლიმებმა ლოცვა იციან. ისე, ყავის ფსკერზე დამალული მომავალივით.
“თქვენი რელიგია გაცილებით რთულია, ამდენი დოგმებია. ჩვენთან მარტო ლოცვებია და ლოცვები”, – ჩემი სათქმელი გაიმეორა ხულოელმა ბიჭმა, რომლის სოფლიდანაც გავრცელდა ქრისტეს რჯული და ბოლო ადგილი იყო, რომელიც გამუსლიმანდა.
“ჩვენზე ამბობთ, რომ თათრები ვართ, არა და თქვენ პირველებმა მიგვატოვეთ, – ამ დროს ქრისტიანის კრებითი სახელი ვარ და საუბარში პასუხისმგებლობას ვგრძნობ, – თქვენი კუთხეები ერთმანეთს ეხმარებოდნენ, ამიტომ გაუძელით, ჩვენ უფრო ცოტანი ვიყავით, მოგვერივნენ. უნდა აგვერჩია სარწმუნოება თუ ენა და ჩვენ ენა ავირჩიეთ. მოღალატეები არ ვართ, ვიცით, რა არის ერთგულება, დღემდე ოჯახებისთვის არ გვიღალატია და ცოლების გარდა სხვა ქალები არ შეგვირთავს. მერე დავინახეთ, სინამდვილეში როგორ არ არის თქვენში ქრისტეს რწმენა. თქვენგან შედარებით ორივე რელიგია ვიცით, ვიცით და ვარჩევთ.”
რამდენიმე დღე გასტანა ჩვენმა საუბარმა, ფხიზლებზე, მთვრალებზე, სახლში დაბრუნების წინა საღამოს მორიდებით ვეკითხები: “მონათვლა გეტკინა?”
“გამოიბერა და უფრო დიდი გახდა”, – ეღიმება.
სინამდვილეში ერთი ქრისტიანი გოგო ყვარებია, მაგრამ რელიგიის გამო მოწამეობრივად დაშორდნენ.
ტურაშვილის ერთი ჩანაწერი მახსოვს, უცხოელი გოგონა რომ აფხაზეთზე ეუბნება: ვერ დაიბრუნებთ, სანამ თქვენთვის კურორტი იქნებაო. იქნებ ეს მოხდა და ხდება აჭარის შემთხვევაშიც? უფროსი თაობისგან ხშირად გამიგია: ბათუმში ვინ მიდიოდა, როცა გაგრა შეგვეძლოო; სოხუმში ისეთი კარგი ამინდები იყო, ქობულეთის ნესტიანი ჰავა ჭირიანიაო. სანამ აჭარისგან მარტო ზღვა გვინდა, ზაფხულობით ხმელეთზე რუჯისთვის წამოწოლა, მისი მთიანეთი და ზამთრობით იგი სულ ცალ ფეხზე გვკიდია, გვიყვარს, როცა ტურისტები მოდიან და ადგილობრივებთან კონტაქტი არა გვაქვს და თათრებს ვეძახით, დიახ, ჩვენ არ გვიყვარს აჭარა როგორც სამშობლო.
და კიდევ ამ ხულოელი მეგობრის მსხვერპლად გაღებულ სიყვარულზე გამახსენდა, ერთხელ ერთმა მოაზროვნემ მკითხა, რომ თუ სიძულვილი მხოლოდ სიძულვილს ბადებს, ხოლო სიყვარული სიყვარულს ამრავლებს, მაშ არ არსებობს წმინდა მოწამეები, მხოლოდ ბედნიერი წმინდანების სჯერა. ტკივილი ხომ მხოლოდ ტკივილს ამრავლებს, რა არის ამაში წმინდა?
და კიდევ თუ ღმერთი მართლა სიყვარულია და ამ სამყაროს სიყვარული ატრიალებს, რატომ ამბობენ ადამიანები რელიგიის გამო ღმერთზე უარს?
IMG_20140716_00088