რატომ არ უნდა შევაყვაროთ ბავშვებს წიგნები?

რაღაც ჯგუფში იკითხეს 9 წლის ბავშვს კითხვა რომელი წიგნით შევაყვაროო და მე-19 საუკუნის კლასიკოსები ლიდერობენ. 9 წლის ბავშვისთვის ყველაზე თანამედროვე ოტია იოსელიანის რომანებია დასახელებული.
გავჩუმდი, როგორც ჩემს მეგობრებთან ვჩუმდები ხოლმე, რომლებიც გამუდმებით საკუთარ შვილებს ტუქსავენ წიგნებზე მეტად ვიდეო თამაშების სიყვარულისთვის. გავჩუმდი, რადგან 9 წლის ასაკში წიგნების კითხვა მიყვარდა და შეჩვეული ვარ დადგენილი აზრების გაუპროტესტებლად მიღებას.
არა და როგორია, რომ 9 წლის ბავშვს აუხსნა, რომ, როცა ცხოვრება მის წინაშე ასეთი აქტიურია და გარშემო იმდენი რამაა შესაცვლელი, გინდა, პასიურ მდგომარეობაში ჯდომა და სხვების აზრები შეაყვარო.
თამაშებიც ლიტერატურაა, მიმდინარე თხრობასთან ერთად მოთამაშეს სიუჟეტის შეცვლაც შეუძლია. ბავშვი თვითონ არის ავტორებთან ერთად სიუჟეტის დამკორექტირებელი და მთავარი მოქმედი პირიც. თავად არის შესული თხრობაში და საკუთარ თავზე განიცდის ბიძია თომას ქოხის ისტორიულ ამბებს, – ეგ თამაში თურმე მართლა არსებობს. ხანდახან მგონია, რომ წიგნები პოლიტიკოსებმა გამოიგონეს სიუჟეტში ჩაურეველი მოქალაქეების შესაგროვებლად.
პოსტმოდერნისტულ ლიტერატურაში ეს პოლიტიკური ხარვეზი გამოსწორებულია, მკითხველსაც აქვს პატარა არჩევნების უფლებები, ხან მკითხველის გადასაწყვეტია რომელი ფურცლიდან დაიწყებს კითხვას აზრის გადმოსაცემად, როგორც ეს აკა მორჩილაძეს წერილებშია, ხან ნებისმიერ სოფისტური ლიტერატურაში მკითხველი მწერალთან ერთად პასუხობს შეკითხვებს. მაინც ეგოცენტრული საუკუნე გვაქვს.
დღეს უფრო პრეტენზიულები ვართ ხარვეზების მიმართ. მაგალითად, ჩემი ყური ვეღარ უსმენს გიტარიან ტიპებს უბანში, იმდენად რუტინულია მაღალი ჟღერადობის ფონოგრამიანი მუსიკა ჩემთვის, ნატურალური ხმები ხო ხარვეზებითაა სავსე. ასტრონავტების ინტერვიუდან ვიცი, პირველად რომ გადიან კოსმოსში და დედამიწას ზემოდან დაჰყურებენ, ამბობენ: ” ამმ, იური გაგარინს მოეწონებოდა”. თვალი ხომ ვერ აღიქვამს იმაზე უკეთ, ვიდრე – კამერა. და იცი, მშურს ხალხის, ვისაც პეიზაჟების ძალიან ბევრი ფოტო მასალა უნახავს და მაინც, როცა ჭაუხებიდან გადმოყურებს ხევს, ამბობს: “რა ლამაზია”.

შესავალი ასტროფოტოგრაფიაში

http://www.astrobin.com/

ძველით ახალი წელი “მტკვარზე” ასტროფოტოების გამოფენაზე გავატარე, სადაც ვუსმენდით ელექტრონულ მუსიკას, შევხვდით “ნაციონალური გეოგრაფიის” წარმომადგენლებს, შესაძლებლობა გვქონდა ტელესკოპის საშუალებით შედარებით ახლოდან გვენახა სირიუსი, იუპიტერი თავისი თანამგზავრებითურთ და საჩუქრად გლინტვეინით გავმთბარიყავით. სახლში რომ დავბრუნდი, ავიღე ასტროზუმიანი მოწყობილობების სარჩევი და შევუდექი კითხვას, როგორ გადამეღო ვარსკვლავები, რა ლამაზი უნდა იყოს ადამიანი ვისაც ციურ სფეროებთან აქვს შეხება და სხვა. წლის დასაწყისში განვაახლე ნასას და ჰაბლის აპლიკაციები, რომ თვალყური მიმედევნებინა ყოველდღიური ციურ მოვლენებისთვის. ასევე ვაპირებ შარშანდელი გატაცება განვავითარო და მეტეორიტების, როგორც მინერალური ქვების, შესწავლა დავიწყო. ინტერნეტში ბევრი უფასო წიგნია ამაზე.
გუშინ კი ბენდუქიძის კამპუსში  საგანგებოდ მიეძღვნა ლექცია ასტრონომიული გადაღების ტექნიკას: დავინახავთ თუ არა ტელესკოპში ისევე, როგორც ფოტოებზე ჩანს. რა თქმა უნდა, არა, თუ სუპერ აღჭურვილობა არ გვაქვს. ამიტომ კამერა უნდა დავაყენოთ დაყოვნებაზე, გავითვალისწინოთ პიქსელთა ინტენსივობისა და რაოდენობის პარალელი. მაგალითად, როგორ ვებრძოლოთ დიჯითალში გადაყვანის ხმაურს, თერმული ხმაურისთვის რომ ჩაციებაა საჭირო, აპარატი ქულერით. რომ ბნელი ცა თბილისში რთული საპოვნია და კარგი იქნება ცის კუნძულიდან გადაღება. რომ სასურველია სპეციალიზირებული აპარატი, რომელსაც ფერების ფილტრი ექნება, ნისლეულთა ფერები რთული გადასაღებია. ამიტომ ჰაბლის პალიტრას ეძახიან თუ ფოტოს წყალბადის, ჟანგბადისა და გოგორდის გამოსხივების მიხედვით შეურჩევენ ფერებს, თუმცა ასეთ ნამუშევარს აუცილებლად უნდა მივაწეროთ, რომ ჰაბლის პალიტრაა. ფოტოგრაფი შეეხო საკითხს თუ როგორაა შესაძლებელი ინდივიდუალობის გამომჟღავნება ნამუშევარში. მკვდარი სხეულების ანუ ღმერთის თვალის ყურებისას კი წარმოიდგინა, რომ მზის სისტემა როცა ჩაკვდება, უცხოპლანეტელები ამაში ესთეტიკას დაინახავენ.