ქრისტეს წერილები ავგაროზს

როცა ძველ ქართულ მწერლობას ვიკვლევდი, სტუდენტური ცნობისმოყვარეობით მგონი მაშინ არსებულ ყველა სექტას ვეწვეოდი აპოკრიფების შესაგროვებლად, ორალური ამბების, სახელიც რომ შესაბამისი აქვს: ბერძნულად დაფარულსა და ძველ ქართულად დაუბეჭდველს ნიშნავს. ამბების, რომლებიც ეკლესიამ ავტორიტეტულიდან განაგდო, მაგრამ მკვლევრებს მაინც გვაინტერესებს კანონიკის ვარიაციებისა გამო, თავიდან მხოლოდ იდეურ დევნას რომ განიცდიდნენ და შემდგომ ფიზიკურ განადგურებასაც. კანონიერი აპოკრიფებისგან განსხვავებით, როგორიცაა თუნდაც ადამის და სამოთხის მითი, სადაც, ჩვეულებრივ, ხელოვნის ფანტაზია ჩანს, შეუწყნარებელი აპოკრიფები იმ სპეც. არსებულ ნუსხაში მოხვდნენ, რომელის აკრძალვის შესახებ დადგენილება მრავალგზისაა მიღებული და მათ ნუსხას “ინდექსი” ეწოდებოდა. ჩვენთან ცნობილია ექვთიმე ათონელის შექმნილი “ინდექსი”. მათგან ბევრია ქართულადაც ნათარგმნი და ორ ნაწილად იყოფა: მეათე საუკუნემდე და მერე.
აპოკრიფებმა, რომლებმაც ჩემზე იმოქმედეს, ღვთისმშობლის მიმოსვლა იყო სატანჯველ ადგილებში. ვინმეს ხელი რომ მოეკიდა, ალბათ მისგან საინტერესო ფენტეზიც გამოვიდოდა, თუ როგორ მოიარა ქალმა ჯოჯოხეთი. ქალის, როგორც უწმინდური არსების მომზადება მადლისთვის. ხოლო ლუკასგან თქმულ მამამთავრულ ამბავში მოცემულია გენეალოგიური ხაზი მარიამისა და ისტორიული გენეალოგიით დაინტერესებულ პირს დააინტერესებდა. “თქმული ღვთისმშობლის შობისთვის” მოგვითხრობს არა მხოლოდ მის შობას, არამედ ბავშვობასაც და შვილის შეძენასაც.
მაგრამ ჩემთვის საკმაოდ საინტერესოა აპოკრიფები, სადაც ქრისტეს ბავშვობაა აღწერილი, თუნდაც ბოლო დღეები, მაგრამ არა როგორც ღმერთი, არამედ, როგორც ადამიანი. დაწერილი დღიურის სახით, წერილებად. ჩვენამდე მოღწეულია აპოკრიფი, რასაც ახლა ვეცნობი, სახელად “ავგაროზი”, ანუ მიწერ-მოწერა ქრისტესა და იუდეის მეფის ავგაროზს შორის. თავიდან იმდენად აინტერესებდათ, რომ საქრისტიანოში კანონიკური უფლება ჰქონდა და მუდამ მის თარგმნაში იყვნენ. წერილებში აღწერილია დასნეულებული ავგაროზის თხოვნა განკურნებაზე და დადებითი დაპირებები მაცხოვრისგან. ამ ეპისტოლეს სნეულებათა განმკურნებლადაც მიიჩნევდნენ, შვიდი ბეჭდით დაბეჭდა და დართული აქვს ამ ბეჭდების ახსნა. აღწერილია მხატვრებისა და ხელთუქმნელი ხატის ისტორია და წესი სხეულიდან ეშმაკის განდევნისა. ქართულად თარგმნილია ექვთიმე ათონელის და გიორგი მთაწმინდელის მიერ.