მოიპარე!

ერთი თეორიის თანახმად, თუ პირი ნივთებს ხშირად კარგავს, ეს შეიძლება ნიშნავდეს, რომ მოწყენილია, ავანტურა აკლია და პოტენციური მპოვნელების გაცნობა უნდა. ყოველ შემთხვევაში, ჩემმა ფსიქოლოგმა ასეთი რევიუ დაუტოვა ჩემს ინვალიდ კონცენტრაციას. გონებაში ეგრევე ყველა ნანახი ფილმის სცენა ამომიტივტივდა სადაც დაკარგული ნივთები ურთიერთობაში მედიატორია, რომანტიკული ტინდერია, სამეგობრო ჩატია, თუნდაც მტრად გადაკიდების შანსია. რაღაც წიგნიც მახსოვს ჩემნაირი დაბნეული გოგოს შესახებ, საფულე რომ დაკარგა და სიმპატიურმა მპოვნელმა დედამიწის გარშემო ამოგზაურა. ასეთი სცენარები ხომ ღარიბ და მარტოხელა გოგოებს სტიმულს გვაძლევს რომ კიდევ უფრო დაბნეულები ვიყოთ ან უბრალოდ ჩვენი დაბნეულობა თავგადასავალზე კონცენტრაციით ავხსნათ, ასე უფრო შინაარსიანია.

Anybooks-ის აპლიკაციით ახალი წიგნის კითხვა დავიწყე, რომელსაც “მოიპარე” ჰქვია. სადაც ორიგინალი ეს არის არაგამოვლენილი პლაგიატიზმი, ყოველი ლექსი კი გაზეთში წაკითხული სტატიით იწყება. ზოგადად, ყველა არტისტმა თუ მომხმარებელმა გავითავისეთ, რომ პოსტმოდერნიზმში ოქროს წესი მოქმედებს: თუ იდეას მოიპარავ ერთი პირისგან – არ არის ლეგალური, მაგრამ თუ მოიპარავ სხვადასხვა პირისგან – ლეგალურია. მწერალი რომ ვიყო, სიამოვნებით დავწერდი იმ უტოპიურ სამყაროზე, სადაც სუპერმარკეტიდან ტორტის მოპარვა ისჯება, მაგრამ ფქვილის, შაქრის და ნაღების სხვადასხვა სუპერმარკეტიდან აღება კანონიერია. ამ ბლოგისთვის მე მოვიპარე ქუჩაში ნანახიდან, ღრუბლების ფიგურებიდან, ტრამპის ტვიტებიდან და კიდევ ბევრი სხვა რესურსიდან. მაგრამ იქნებ იმიტომ ვკარგავ ნივთებს რომ ზედმეტად ბევრი მოვიპარე?

რატომ აცმევენ ახალშობილ გოგონებს ვარდისფერს?

როდესაც ჩემს M Calendar-ს ვადა გაუვიდა, ახალი აპლიკაციის ძებნა დავიწყე, ასე წავაწყდი clue-ს დევიზს: სამეცნიეროა, კონფიდენციალურია, არაა ვარდისფერი (confident, scientific, not pink!). დავფიქრდი, რომ მართლაც, ჩემთვის ყველა ცნობილი period tracker-ი ვარდისფერია, შეიძლება ზომიერად გაფორმებული ყვავილებითა და პეპლებით ან მათ გარეშე, მაგრამ ყველა მენსტრუაციის კალენდარს ვარდის ფერი აქვს. რატომ?
თანამედროვე period tracker-ები არა მხოლოდ ოვულაციურ თუ მენსტრუაციული პერიოდების შემახსენებლებს წარმოადგენენ, ქალებს გვაქვს ფუფუნება, რომ საკუთარი ექაუნთები შევქმნათ, სადაც კალორიების, გამაყუჩებლების მიღებას ვაკონტროლებთ, განწყობის ცვლილებას და სექს პოზიციებსაც კი აღვწერთ. ეს ყველაფერი კი საშუალებას გვაძლევს დავიგეგმოთ სასურველ დროს ჯანსაღი ფეხმძიმობა ან ზიანის შემთხვევაში გავიგოთ როგორ მოქმედებდა ჩვენზე ესა თუ ის ჰიგიენური საშუალებები. მოკლედ, საკუთარ სხეულებს ვსწავლობთ.
ამიტომ ერთი პლიუსი, რატომაც clue-სნაირმა აპლიკაციებმა დამაინტერესა საკითხისადმი მედიცინური მიდგომაა. და რატომაც კონკრეტულად ამ აპლიკაციამ დამაინტერესა გამოხატული პროტესტული მიდგომაა, ჩართულობა ბერლინურ ვორკშოფებში. რაც უფრო დატვირთულ ფუნქციებიან პროგრამებს არ სჩვევიათ. მაგალითად, რუბის.
იყო ერთი სამეცნიერო სტატია, რომელიც clue-მ გააზიარა მითზე პმსის შესახებ. სადაც პმს არაა განხილული როგორც ფალოსის დანაკლისი, ცალსახად უარყოფითი დღე, ჩატარებულმა კვლევამაც აჩვენა, რომ ადამიანები ხშირად უგუნებობას ორგანიზმს აბრალებენ თავის გასამართლებლად. ანუ გამოყოფენ პმსის სიმპტომებს პმსის სინდრომებისგან. მეტიც, ისეთივე მოარული სტერეოტიპია, რომ ყველა ქალს აქვს პრემენსტრუაციული პერიოდი, როგორც ვაგინალურ სექსამდე პრელუდიის საჭიროება ნებისმიერი ქალისთვის.
ჩემი აზრით, clue ან მსგავსი აპლიკაციები, პირველ რიგში, მომხმარებელს სხეულის შესწავლაში ეხმარება. გარდატეხის ასაკის არსიც იმაში მდგომარეობს, რომ პიროვნებამ საკუთარი ორგანიზმის ფლობა ისწავლოს. შესაბამისად, რუტინულად თვეში ხუთი დღე საკმარისი უნდა იყოს, რომ ზრდასრულ ასაკში პრემენსტრუაციული პერიოდი გააკონტროლოს. მაგალითად, თუ მოზარდი ეგოისტურად აზროვნებს, რომ მისი არავის ესმის, რომ ყველაზე უცნაური პრობლემები თვითონ აქვს, ნორმალურია. მაგრამ თუ ზრდასრული ადამიანი მიმართავს ამ ფრაზებს, ე.ი. მას გარდატეხის ასაკში მისაღწევი საფეხურები არ ამოუწურია. სწორედ ეს მიდგომა მოქმედებს clue-ს შემქმნელებისგან.

შეკითხვას, თუ საიდან მომდინარეობს ვარდისფერის ფემინურობასთან ასოცირება, ჩვილის ფიზიოლოგიური ძირიდან (მართლა უკეთ აღიქვამენ თუ არა ახალშობილი გოგონები ცისფერთან შედარებით ვარდისფერს) თუ სოციალური წყობის მარწუხებისგან, ვუპასუხებდი, რომ ფერების ამგვარი დაყოფა მოდის მარკეტინგიდან.

მეოცე საუკუნეში, ბრენდების დაარსების ხანაში, ერთგვარი სარეკლამო სვლა იყო პროდუქციისთვის ტრადიციის მინიჭება, რადგან ტრადიციის დამკვიდრება პროდუქციის განმეორებად გაყიდვას უზრუნველყოფდა. ფერების დაკანონებისთვის მოდის ცნობილი ბრძოლა ფრანგული სახლების გამარჯვებით დასრულდა. ვინაიდან პარიზი გახდა მე-20 საუკუნის მოდის ცენტრი, სწორედ მისი შერჩეული ფერთა სისტემა გახდა დომინანტური. ბერლინური სახლებისგან განსხვავებით, რომლებიც საპირისპირო ფერთა შერჩევას ითხოვდნენ (ცისფერი – გოგონებისთვის, ვარდისფერი – ბიჭებისთვის).

ვაღიაროთ, რომ პარიზული ფერთა სისტემა იმდენად წარმატებული აღმოჩნდა, რომ არამოდური მშობლებიც კი მოდის მსხვერპლები გახადა. Clue-ზე წავიკითხე, რომ ბერლინური პროდუქციაა. გული დამწყდება, თუ მათი პროტესტი საუკუნის წინ დაწყებულ ქიშპობას უკავშირდება.

შეიწვება თუ არა კარტოფილი კოსმოსში?

 -რატომ იყო საბჭოელი ბავშვი გონებაჩლუნგი?
– იმიტომ რომ მას არ ჰქონდა კომპიუტერული თამაშები.

ამას წინათ ბიბისიზე სტატია მომივიდა თავისი ტუტორიალებით კოსმიური კულინარიის შესახებ, რამდენად იყო შესაძლებელი ნულოვანი გრავიტაციისას ისედაც შხეფიან ზეთზე კარტოფილის დაყრა, რაც ჩემთვისაც პრობლემატურია. აღმოჩნდა, რომ მარსის გზაზე, მთვარეზე ბაღის მოწყობაზე და 2050 წელს დაგეგმილი კოსმიური ბავშვის დაბადებამდე, კოსმიური კულინარია მნიშვნელოვან ადგილს იკავებს უგრავიტაციობის შესწავლაში. მეტიც, ნასა სათანადო სემინარებს ატარებს და აცხადებს, რომ ასტრონავტებს კოსმოსში მზარეულებს გააყოლებენ, მხოლოდ პურზე და წებოვან თაფლზე რომ არ იყვნენ. ისიც ცნობილია, რომ აქამდე სივრცეში გაჭრილები ვიტამინებითა და პაკეტში ჩაყრილი მინერალებით არსებობდნენ.

თეორიული სივრცის მხრივ ჩემთვის ნაყოფიერი სეზონია ზამთარი, როცა ზაფხულის თავგადასავლები უარეს შემთხვევაში დათვურ ძილს მთავაზობს, ხოლო პირიქით – ინტროვერტულ სეირნობას მიწყობს და წიგნებს მაკითხებს. მაგალითად, რაც ნასამ სფეისშიპის “მართვის მოწმობების” გაკვეთილები ონლაინში გამოიტანა, მას შემდეგ წავიკითხე ჯოზეპ ჩამპერსის ნაშრომი “ფრენის მოდელირება“, სადაც ნაჩვენებია 1920 წლიდან დღემდე მფრინავი მანქანების ევოლუცია და ერთგვარ ლექსიკონს წარმოადგენს ფიზიკის, მფრინავი-ინჟინერის საბაზისო მცოდნე სტუდენტებისთვის. ეს ლექსიკონი საჭიროებს სულ ცოტა პროფესიული ინგლისურის ლექსიკონს მაინც. იმ მწირეთაგან მთავარი, რაც ნაშრომიდან გავარკვიე პროგრამებისა და ნაწილების პრიორიტეტების ჩვენებაა, რაც ევოლუციის გზაზე გამოიყოფა, რომლებიც მათ მაწარმოებელ თანამშრომლებს შეესაბამებიან. ასევე გამიტაცა ხელისგულისოდენა მფრინავმა მოდელებმა და ექსპერიმენტის ჩატარების აკადემიური ენით აღწერილმა თავგადასავლებმა. 

მფრინავი ობიექტების გარდა კოსმიური არგონავტები თუ გაინტერესებთ, შეგიძლიათ წაიკითხოთ მარკ დ. ბოუელსის “აერონავტების აპოლო“. მასში აღწერილია კოსმოსში გადაყრილი საბიუჯეტო ამბებიდან ჩამოსულთა შოკურ თერაპიამდე. ენა საინჟინრო ნაშრომთა შედარებით მეტად ჰუმანიტარულია და ისტორიის მოყვარულთათვის ნატურალისტურად აღწერილი ფაქტებით გამოირჩევა. კოსმოსზე წიგნებიდან საკმაოდ ცოტა მაქვს წაკითხული, თუმცა მათ შორის იმით გამოირჩევა, რომ ყურადღება ინჟინერიადან ინჟინერებზე, მათი შემოქმედების მეთოდებზე მახვილდება.

ამასობაში, მხატვრული ლიტერატურის კითხვა გაცილებით მიჭირს, დოკუმენტური პროზა ჩემზე იმდენად მოქმედებს, რამდენადაც, თავის დროზე, საკუთრივ პროზამ იმოქმედა პოეზიაზე. ეს მოხდა ბაკალავრიატში სწავლისას, როცა მოდის ინდუსტრიაზე წიგნებს ვათვალიერებდი, ამიტომ არ არის გასაკვირი, რისი წაკითხვაც მინდა მოვასწრო დღესასწაულებზე. ეს არის დენის ჯენკინსის წიგნი კოსმიურ ჩაცმულობაზე, იმ მნიშვნელოვან ატრიბუტზე, ხომალდის ინჟინერიასთან ერთად, ადამიანსაც რომ გაიყვანს, წაიყვანს, გადაკარგავს.

ჩრდილოეთის ნახევარსფეროს კალენდარი, 2014

აქედან შეგიძლიათ გადმოწეროთ ახალი 2014 წლის ასტრონომიური კალენდარი, რომელიც შეიცავს მთვარის ფაზებს, მეტეორების ცვენას, მაგნიტური და სხვა დღეების აღნიშვნას. მალე დედამიწა დანიშნულების ადგილამდე მივა და აღვნიშნავთ. აქაო და, ცხენის წელი მოდისო, ხეტიალი უყვარსო, გაგარინიც მშვილდოსანი იყო და სახლში ვერ გააჩერებდიო. მაგრამ მთავარი ყოველ წლიურად მიმატებული დღის მეოთხედია. ყოველ ოთხ წელში თებერვალს რომ აიძულებს კალენდარში 29 რიცხვის დამატებას. ვერც მასობრივმა მონდომებამ დაძრა დედამიწა და მთელი მასშტაბით ჩატარებული საერთო რიტუალის მიუხედავად, ახალ თარიღთან ექვსი საათით აცდენა ხდება. საყვარელი დაბადების დღის მილოცვაც კი უბრალო თარიღია და არა დედამიწის განლაგება მზესთან ზუსტი პოზიციით ღერძთან მიმართებაში. თუ კათოლიკეები დაბადებას 25 დეკემბერს აღნიშნავენ, ხოლო მართლმადიდებლები კალენდარში ცდომილებას აბრალებენ და 7 იანვარს, ასტრონომიულად თარიღი მოძრავია და მზის არაბუნიაობის, მზის კულტის ჩასანაცვლებად გამოიყენება. თუმცა ასტრონომიულადაც საინტერესოა ეს პერიოდი, მზის სითბო ჩრდილოეთი ნახევარსფეროდან სამხრეთში ინაცვლებს და სამხრეთში გაზაფხული დგება.

ერთხელ პატარა ანნა ბლუმი დედამ პირველად წაიყვანა დაკრძალვაზე. ბევრი ვიტირე თუ ცოტა ვიტირე, სევდა სხვა სტუმრებზე მეტი გამომივიდა. მიზეზი რომ მკითხეს, ვუპასუხე: მატყუებდით, რომ სიკვდილის მერე ცაში ხვდებიან, მიწაში ჩადიან მეთქი. მერე ყოველ ღამე რომ არ მეტირა, დედა შთამაგონებდა, რომ განსაკუთრებული ვიქნებოდი და ცაში წავიდოდი. ჩემი წლის გეგმა მხოლოდ ერთია: თვითმფრინავით მაინც წავიდე.